Η οικονομία της Ελλάδας στα χρόνια των μνημονίων έχει απολέσει τουλάχιστον το 1/3 του ΑΕΠ με κύρια αιτία την εσωτερική υποτίμηση (μείωση μισθών και συντάξεων, μείωση ιδιωτικών και Δημοσιών επενδύσεων, αύξηση της ανεργίας)
Σήμερα η οικονομία τυπικά βρίσκεται έξω από το καθεστώς των μνημονίων και προσπαθεί να βρει τρόπους αντιστροφής του κλίματος. Η προσπάθεια των οικονομολόγων σήμερα δεν είναι μόνο να αποτυπώνουν τα λάθη του παρελθόντος αλλά και να προτείνουν λυσεις για την οικονομία. Θεωρουμε ότι η ψηφιακη οικονομια μπορεί να δώσει λύσεις για μείωση της ανεργίας την αύξηση των επενδύσεων και αύξηση του ΑΕΠ.
Αναλυτικότερα, στην διεθνη βιβλιογραφια υπάρχουν αρκετές μελέτες οι όποιες υποστηρίζουν ότι η ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας και ειδικότερα η ανάπτυξη του internet μπορεί να προσδώσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις χώρες στις οποίες το υιοθετούν. Άλλες μελέτες υποστηρίζουν ότι εάν οι χώρες δεν επενδύσουν στην ψηφιακή οικονομία αυτό θα δημιουργήσει ένα τεράστιο χάσμα ανάμεσα στις χώρες αυτές και στις προηγμένες χώρες.
Μερικοι επιστημονες ερευνώντας το κενό που δημιουργείται μεταξύ των αναπτυσσομένων και αναπτυγμένων χωρών κατέληξαν ότι είναι αποτέλεσμα και του χάσματος που υπάρχει στην ψηφιακή οικονομία , ενώ κάποιοι άλλοι συμπέραναν ότι επενδύοντας στην ψηφιακή οικονομία αναπτύσσονται οι πώλησεις και οι εξαγωγές .
Για ολους του παραπανω λογους αλλά και για λογους ανταγωνισμου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει τον δείκτη D.E.S.I (Digital Economy & Society Index) ως το κατάλληλο δείκτη για τις ψηφιακές επιδόσεις ανάμεσα στα κράτη μέλη της Ε.Ε . Η Ευρωπαική επιτροπή κάθε χρονο γνωστοποιεί μια εκθεση για την ψηφιακή οικονομια στην Ευρωπαικη Ενωση ετσι ώστε να γνωριζουν και τα κρατη μελη το επιπεδο συγκλισης με τις άλλες χωρες
Αναύτικότερα ο δείκτης D.E.S.I αναφέρεται σε 5 τομείς της ψηφιακής οικονομίας
1. Συνδεσιμότητα
Η συνδεσιμότητα αναφέρεται σε:
Α) Σταθερή Σύνδεση
Β) Σύνδεση Κινητής
Γ) Γρήγορo internet
Δ) Τιμές σύνδεσης
Στην Ε.Ε την υψηλότερη βαθμολογία για την συνδεσιμότητα την έχει η Ολλανδία και ακολουθεί το Λουξεμβούργο, η Δανία και η Σουηδία. Στις τελευταίες θέσεις η Ελλάδα η Κροατία και η Ιταλία. Η συνδεσιμότητα αφορά την χρήση έως 30 Mbps και την χρήση 100 Mbps για την σταθερή τηλεφωνία και Internet ενώ για την κινητή αφορά σε δίκτυα 5G.
Η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις που αφορούν την σύνδεση με οπτικές ίνες ενώ στην σύνδεση με 4G η Ελλάδα κατέχει την 22η θέση. Η έρευνα της Ε.Ε έδειξε ότι οι Ελληνικές επιχειρήσεις προβάλουν ενστάσεις για την αποδοτικότητα του internet που άφορα την ταχύτητα του διοτι ο Μ.Ο ταχύτητας του internet στην Ελλάδα βρίσκεται κάτω από τα 10 Mbps.
Επιπροσθετα, οι τιμές σύνδεσης στο internet για την Ελλάδα ανέρχονται σε 22 ευρώ για ταχύτητες μέχρι 24 Mbps ενώ για σύνδεση DSL οι τιμές ανέρχονται στα 35 Ευρώ. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 8η θέση όσο άφορα την ακριβή σύνδεση για τριπλές υπηρεσίες (Internet, Σταθερή, Κινητή) ενώ βρίσκεται στην 3η θέση για το κόστος που αφορά την πρόσβαση σε δεδομένα από κινητό.
2. Ανθρώπινο Κεφάλαιο
Η έρευνα της Ε.Ε για τις ικανότητες χρήσης του διαδικτύου έχει δυο πτυχές.Η πρώτη πτυχή αφορά τις μέτριες ικανότητες χρήσης και η δεύτερη αφορά τις προχωρημένες ικανότητες. Η Ελλάδα δυστυχώς βρίσκεται στην προτελευταία θέση ανάμεσα σε 28 χώρες της Ε.Ε και στις δυο κατηγορίες παρολο τα τεραστια ποσα για εκπαιδευση και καταρτιση που συνερευσαν όλα αυτά τα χρόνια, ενώ η Φιλανδία κατέχει την 1η θέση
3. Χρήση του Διαδικτύου
Η Ελλάδα είναι στις τελευταίες θέσεις που αφορούν την χρήση του Διαδικτύου για εργασίες online.H Δανία και η Σουηδία καταλαμβάνουν τις πρώτες θέσεις. Η Ελλάδα καταλαμβάνει την 13η θέση που αφορά την χρήση κοινωνικών δικτύων στις ηλικίες 25-54 και καταλαμβάνει τις τελευταίες θέσεις (24η) στην χρήση του διαδικτύου για αγορές και την 25η θέση για την χρήση διαδικτυακών Τραπεζικών εργασιών (Online Banking).
4. Oλοκλήρωση της Ψηφιακής Οικονομίας
Η ολοκλήρωση περιλαμβάνει δυο πτυχές συμφωνα με την ερευνα της Ε.Ε .
Η πρώτη περιλαμβάνει την Ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων (electronic information sharing, Radio Frequency Identification (RFID), social media, invoices and cloud solutions), ενώ η δεύτερη περιλαμβάνει το ηλεκτρονικό εμπόριο (the percentage of small and medium-sized enterprises (SMEs) selling online, e-commerce turnover as a percentage of total turnover of SMEs; and the percentage of SMEs selling online cross-border).
Η Ελλάδα βρίσκεται στην 24η θέση ενώ οι Σκανδιναβικές χώρες στην 1η .Η Ελλάδα κατέχει τις τελευταίες θέσεις που αφορούν τις πωλήσεις μέσω διαδικτύου τόσο για πωλήσεις εντός της χώρας όσο και για πωλήσεις έκτος της χώρας.
5.Ψηφιοποιηση των Δημοσιών Υπηρεσιών
Οι ψηφιοποιημένες υπηρεσίες των Δημοσιών οργανισμών περιλαμβάνουν πέντε πτυχές. Η πρώτη αναφέρεται στην προσφορά εγγράφων μέσω διαδικτύου, η δεύτερη αναφέρεται στην συμπλήρωση εγγράφων μέσω διαδικτύου, η τρίτη αναφέρεται στις υπηρεσίες που προσφέρονται διαδικτυακά, η τέταρτη αναφέρεται στην ανοικτή πρόσβαση σε δημόσια δεδομένα και κατά πόσο μπορούν να ολοκληρωθούν διαδικασίες με το δημόσιο διαδικτυακά, η πέμπτη αναφέρεται στις υπηρεσίες που αφορούν την ηλεκτρονική διευθέτηση υπηρεσιών υγείας και πρόσβασης σε νοσοκομεία (e–health)
H Eλλάδα κατέχει την τελευταία θέση από τις 28 χώρες της Ε.Ε. Στην Ελλάδα μόνο το 40% των πολιτών που χρησιμοποιούν τις δημόσιες υπηρεσίες εισέρχονται στο διαδίκτυο ενώ στην Φιλανδία το 90% χρησιμοποιεί το διαδίκτυο για συναλλαγές με το Δημόσιο (E–Government)
Τα παραπάνω αποτελέσματα αποδεικνύουν το χάσμα στις δυνατότητες της ψηφιακής οικονομίας μεταξύ της Ελλάδας και των άλλων χωρών με τον πιο ηχηρό τρόπο.
Όμως η ψηφιακή οικονομία εξαρτάται και από τον δείκτη ανταγωνιστικότητας. Η Ελλάδα σύμφωνα με την έρευνα του World Economic Forum το 2017 κατέχει την 87η θέση από τις 137 χώρες παγκοσμίως.
Αναλυτικότερα ο δείκτης ανταγωνιστικότητας προκύπτει από μια σειρά επιμέρους δεικτών.
Η Ελλάδα καταλαμβάνει την 38η Θέση στον Πυλώνα Υποδομές από τις 137 χώρες καταλαμβάνει την 44η θέση στον Πυλώνα Ανώτατη Εκπαίδευση και Κατάρτιση και καταλαμβάνει την 48η θέση στον Πυλώνα Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση
Η Ελλάδα καταλαμβάνει την 133η θέση στον Πυλώνα Ανάπτυξη Χρηματοπιστωτικής Αγοράς και καταλαμβάνει την 110η θέση στον Πυλώνα Αποτελεσματικότητα Αγοράς Εργασίας και την 117η θέση στον Πυλώνα Μακροοικονομικό περιβάλλον.
.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω η Ελλάδα θα πρέπει να επενδύσει με γοργους ρυθμούς στην ψηφιακή οικονομία λαμβάνοντας υπόψη και τον δείκτη ανταγωνιστικότητας έτσι ώστε
Α) Θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας
Β) Θα εισρεύσουν επιπλέον κονδύλια διότι η Ε.Ε έχει θεσει στόχους για την ψηφιακή Σύγκλιση. Τα κονδύλια αυτά θα πρέπει να έχουν την διαφάνεια εφαρμογής έτσι ώστε να μην αποτελέσουν ονομαστικούς αριθμούς αλλά πραγματικούς
Γ) Η Επένδυση σε υποδομές και σε νέες τεχνολογίες οι οποίες θα πρέπει να αναδύονται από ερευνητικά κέντρα τόσο σε τεχνολογικά όσο και σε πανεπιστημιακά ιδρύματα. Η επικείμενη αφομοίωση των τεχνολογικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων θα προσδώσει και προστιθέμενη αξία στα νέα ιδρύματα διότι θα συγκληθούν ερευνητικά κέντρα που θα παραξουν καινοτόμες τεχνολογικές λύσεις.
Δ) Επένδυση σε Ψηφιοποίηση των υπηρεσιών. Η έρευνα απέδειξε ότι μόνο 14 από τα 100 έγγραφα μπορούν ανα δρομολογηθούν μέσω διαδικτύου ενώ την Φιλανδία έχουμε πλήρη ψηφιοποίηση και αποστολή των εγγράφων. Η ψηφιακή υπογραφή και οι απαραίτητες ενέργειες θα πρέπει να γίνουν από όλους τους τομείς του Δημόσιου έτσι ώστε να έχουμε πλήρη ψηφιοποίηση των εγγράφων με αποτέλεσμα την μείωση του κόστους και την αποτελεσματικότητα των σχέσεων μεταξύ πολίτη και κράτους
Ε) Ανθρώπινο κεφάλαιο. Η έρευνα απέδειξε ότι οι Έλληνες έχουν έλλειμμα δεξιοτήτων στην χρήση του διαδικτύου. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει η εκπαίδευση στις ψηφιακές επικοινωνίες και χρήση να πραγματοποιηθούν άμεσα με σκοπό την αύξηση του ποσοστού χρηστών.
Στ) Μείωση του κόστους υπηρεσιών διαδικτύου. Ο ανταγωνισμός οποίος θα είναι αποτέλεσμα των επενδύσεων σε νέες τεχνολογίες θα επιφέρει μείωση του κόστους υπηρεσιών διαδικτύου και υπηρεσιών τηλεφωνίας και κατάργηση του ολιγοπωλίου που υπάρχει σήμερα
Συμπερασματικά, εάν επιτευχθούν οι στόχοι άμεσα η επένδυση στην ψηφιακή οικονομία θα αποτελέσει το αντίδοτο στην οικονομική κρίση και στην την αύξηση του ΑΕΠ την ανταγωνιστικότητα αλλά και τις επενδύσεις όχι μόνο σε αστικές περιοχές αλλά και σε ημιαστικές αγροτικές. Η επιρροή της ψηφιακής οικονομίας είναι μεγάλη στην ανταγωνιστικότητα αλλά και στην μείωση του χάσματος που υπάρχει μεταξύ της Ελλάδας και των χωρών της Ε.Ε.
Δρ. Καρταλης Νικόλαος-ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ
ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ
ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΠΑΡΤΕ ΤΩΡΑ ΑΥΤΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ (ΠΡΟΣΦΑΤΩΣ) ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΣΕΡΡΕΣ
ΚΑΙ ΠΑΡΤΕ ΚΑΙ ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ ΑΡΘΡΟ ΕΝΟΣ ΚΘΗΓΗΤΗ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΕΤΣΙ ΓΙΑ ΝΑ ΔΟΥΜΕ ΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ