Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και παραγωγική ανασυγκρότηση (του Μάντζιαρη-Ζαφείρη Στέργιου*)

14 Φεβρουαρίου 2019
14:22

Ένα μείζον ζήτημα που κατά περιόδους αναδύεται στην επικαιρότητα είναι αυτό της παραγωγικής ανασυγκρότησης της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Ο γεωγραφικός αυτός χώρος περιλαμβάνει τέσσερις νομούς και κατοικείται από περίπου 300.000 κατοίκους. Ταυτόχρονα συνορεύει με δύο χώρες ενώ δε βρέχεται από θάλασσα. Επιπρόσθετα η παραγωγική διαδικασία της Περιφέρειας (Κοζάνη, Φλώρινα) έχει συνδεθεί άμεσα και σχεδόν μονοδιάστατα με τη λειτουργία της ΔΕΗ και κατ’επέκταση με τα ενεργειακά, χαρακτηριζόμενη από πολλούς ως η «ενεργειακή καρδιά» της Ελλάδας. Συγκεντρωτικά, αυτά τα γεωγραφικά και παραγωγικά χαρακτηριστικά δημιουργούν ιδιόμορφες συνθήκες σχετικά με τα στάδια της παραγωγικής ανασυγκρότησης της περιφέρειας.

Τους τελευταίους μήνες έχει προκύψει ένα νέο ζήτημα που αφορά στη συγχώνευση του Πανεπιστημίου με το ΤΕΙ Δ.Μακεδονίας, γεγονός που γεννά ερωτήματα τόσο για το μέλλον αυτών των ιδρυμάτων, όσο και για το ακαδημαϊκό μέλλον της περιφέρειας. Την ίδια στιγμή ξεκινά και μία αναπόφευκτη συζήτηση για το ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος του πανεπιστημίου εκτός μητροπολιτικών κέντρων, καθώς και οι ευκαιρίες που προκύπτουν από μία τέτοια μεταρρυθμιστική διαδικασία.

Είναι σαφές ότι ως χώρα έχουμε συνδέσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση με την αγορά εργασίας. Έτσι, ανέκαθεν, υπήρχαν «καυτές» και πρωτοκλασάτες σχολές, που έδιναν και δίνουν ακόμα ως ένα βαθμό τη σιγουριά στους σπουδάζοντες ότι θα απορροφηθούν από την αγορά εργασίας ακαριαία. Επιπλέον, υπάρχουν και οι σχολές πυροτεχνήματα που απευθύνονται σε ένα συγκεκριμένο ανθίζοντα κλάδο που παρουσιάζει τεράστια απορρόφηση εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού, αλλά με άγνωστο χρόνο κορεσμού (οικονομικά, παιδαγωγικά). Τέλος, υπάρχουν και οι σχολές φαντάσματα, απαξιωμένες τόσο σε επίπεδο φοιτητών και κοινωνίας, όσο και σε επίπεδο επαγγελματικής αποκατάστασης.

Είναι ύψιστης σημασίας λοιπόν, να εξετάσουμε το χώρο του πανεπιστημίου και την παραγωγική ανασυγκρότηση ταυτόχρονα και συνθετικά. Οι αλλαγές στα τριτοβάθμια ιδρύματα της περιοχής θα πρέπει να διαμορφωθούν και να καθοδηγηθούν από τις ανάγκες της τοπικής οικονομίας. Θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψιν η δυνητική γνωστική υπεραξία που παράγεται σε αυτό το χώρο και να συντονιστεί με τις ανάγκες και τις προοπτικές της εδώ κοινωνίας, τόσο σε επίπεδο δημιουργίας ανταγωνιστικών αποφοίτων, όσο και σε αυτό της αξιοποίησης νέας τεχνογνωσίας και καίριας επιστημονικής αντίληψης.

Για να επιτευχθεί αυτό θα πρέπει να υπάρξει προσεκτικός σχεδιασμός, χωρίς κοντόφθαλμες αντιλήψεις και ιδεοληπτικά εμπόδια. Το Πανεπιστήμιο της Κρήτης, όπως και το Δημοκρίτειο στη Θράκη αποτελούν λαμπρά παραδείγματα περιφερειακών ιδρυμάτων που ανταπεξήλθαν σε τέτοιου είδους προκλήσεις. Αφενός, χρειάζεται προσεκτική τοποθέτηση τμημάτων σε πόλεις, έτσι ώστε να υπάρχει συγκέντρωση τμημάτων ανά ευρύτερο επιστημονικό πεδίο, π.χ. ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες, πολυτεχνικά τμήματα κ.ο.κ. ώστε να διασφαλίζεται η ροή γνώσης διατμηματικά, ανά επιστημονικό πεδίο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα διευκολυνθεί η σύγχρονη διαδικασία έρευνας, η οποία πλέον προσανατολίζεται στη διεπιστημονικότητα, όπως φάνηκε κι από το νόμπελ οικονομίας του 2018, που απονεμήθηκε στους Γ. Νορντχάους και Π. Ρόμερ για την εισαγωγή των εννοιών της κλιματικής αλλαγής και της τεχνολογικής καινοτομίας στην οικονομική θεώρηση. Η επιτυχία ενός τέτοιου εγχειρήματος σχετίζεται σημαντικά με τη δημιουργία ή τη διατήρηση ενός δυνατού τμήματος που θα αποτελεί σημείο αναφοράς (benchmark) για τα τμήματα που θα λειτουργήσουν δορυφορικά. Έτσι, δημιουργούνται θερμοκοιτίδες παραγωγής γνώσης που εν δυνάμει θα προσελκύσουν τόσο ερευνητές, όσο και ερευνητικά προγράμματα και κονδύλια. Επίσης, θα μπορέσουν να δημιουργηθούν μεταπτυχιακά προγράμματα ιδιαιτέρως ελκυστικά ακόμα και για αλλοδαπούς φοιτητές. Αφετέρου, πρέπει να αναθεωρηθούν και να προσδιοριστούν εκ νέου τα γνωστικά κενά και οι εν γένει επιστημονικές ανάγκες της περιοχής, κάτι που θα μειώσει σημαντικά τη διαρθρωτική ανεργία.

Τέλος, ο νομός καθώς και η περιφέρεια είναι αναγκαίο να προετοιμαστούν για την επερχόμενη μεταλιγνιτική περίοδο. Η τριτοβάθμια λοιπόν εκπαίδευση πρέπει όχι απλά να παρακολουθήσει τις αλλαγές που θα προκύψουν, αλλά να διαδραματίσει ενεργό ρόλο, με στόχευση στον εμπλουτισμό της υπάρχουσας τεχνογνωσίας, αλλά και στην παραγωγή νέας γνώσης, γύρω από τα ενεργειακά δρώμενα και να αποτελέσει έτσι την αφετηρία για την προσαρμογή της περιοχής στις νέες παραγωγικές διαδικασίες στο χώρο της ενέργειας.

Συνοψίζοντας, είναι καταφανέστατο ότι στην περιφέρειά μας πρέπει να επαναπροσδιοριστούν οι παραγωγικές διαδικασίες τόσο βραχυπρόθεσμα, όσο και μακροχρόνια. Ένας από τους πυλώνες πάνω στον οποίο μπορεί και πρέπει να στηριχθεί μία τέτοια διαδικασία είναι ο θεσμός του Πανεπιστημίου. Είναι λοιπόν μια μοναδική ευκαιρία, μέσω των νέων μεταρρυθμίσεων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, να προσδιοριστούν εκ νέου οι ανάγκες της περιοχής σε επιστημονικό δυναμικό, έχοντας ως στόχο τη διαρκή ροή επικαιροποιημένης, εμπεριστατωμένης και κυρίως εναρμονισμένης με τις ανάγκες του τόπου γνώσης.

*Ο Μάντζιαρης-Ζαφείρης Στέργιος είναι απόφοιτος του τμήματος Διεθνών Οικονομικών σχέσεων και Ανάπτυξης του ΔΠΘ με μεταπτυχιακές σπουδές στην Πολιτική και Οικονομία σύγχρονης Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης και στη Λογιστική και Χρηματοοικονομική του ΠΑΜΑΚ

8 σχόλια

  • ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΧΩΡΙΣ ΠΑΡΩΠΙΔΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ,ΠΟΥ ΟΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΤΩΝ ΔΥΟ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ ΑΝ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΞΟΥΝ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΣΟΥΝ ΤΟ ΝΕΟ ΙΔΡΥΜΑ ΝΑ ΒΓΑΖΕΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥΣ ΑΠΟΦΟΙΤΟΥΣ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΤΟΤΕ ΘΑ ΕΧΟΥΜΕ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΛΕΥΡΑ ΚΕΡΔΗ: ΕΝΟΙΚΙΑ,ΚΑΦΕ κλπ. ΜΠΡΑΒΟ!!!

  • 1) η ανωτατη εκπαίδευση δεν απευθύνεται στη δυτ. Μακεδονία βάση του συστηματος εισαγωγής, αλλά σε ολη την Ελλάδα, άα δε μπορεί να υπηρετεί τοπικά συμφεροντα.
    2) τα ιδρύματα δε συγχωνεύονται, το ΤΕΙ καταβροχθίζεται απο το πανεπιστήμιο κατ’ εντολή του ΤΕΕ και της συντεχνίας του.
    3) η ανώτατη εκπαίδευση αποτελεί ειδίκευση, το μεταπτυχιακό εξειδικευση, το διδακτορικό ερευνα. Όλα αυτά δε μπορούν να υπηρετούν τοπικές επιδιώξεις, αλλά μια εθνική στρατηγική που δυστυχώς είναι ανύπαρκτη.

    Καλά θα κάνουν οι παντοειδούς υποψήφιοι να μην υποβαθμίζουν σε επίπεδα ψηφοθηρίας αυτό το τόσο κρίσιμο ζήτημα.

  • Τεκμηριωμένη πολιτικά και τεχνικά τοποθέτηση πάνω σε ένα καίριο για την Ανάπτυξη ζήτημα.
    Συγχαρητήρια Στέργιο.

  • Οι νέοι επιστρέφουν.
    Προβληματίζονται για τα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα και απαιτούν μια σχέση εμπιστοσύνης με την πολιτική.Και όταν το δυναμικότερο κομμάτι της κοινωνίας είναι παρόν μπορούμε να αισιοδοξούμε για ένα καλύτερο μέλλον.
    Στέργιο, Καλή Επιτυχία.

  • Καλά ρε Στέργιο τι μας λες τώρα;;;
    Εσύ κατεβαίνεις με τον Ιωαννιδη που ήταν αντίθετος με την ίδρυση του Πανεπιστημίου και τώρα μας λες ιστορίες…….

Γράψτε απάντηση στο Ανώνυμος Ακύρωση απάντησης

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

*

Προσοχή!!! Για να δημοσιεύονται, από 'δω και στο εξής, τα σχόλιά σας, θα πρέπει να επιλέγετε, την παρακάτω επιλογή  "Διάβασα και αποδέχομαι τους Πολιτική απορρήτου  " που σημαίνει ότι διαβάσατε κι αποδέχεστε την πολιτική απορρήτου του kozan.gr. Αν, κάποια φορά, ξεχάσετε να το κάνετε θα λάβετε μια ειδοποίηση ότι δεν το πατήσατε (αρα δεν αποδεχτήκατε την πολιτική απορρήτου). Σε αυτή την περίπτωση, για να μη χαθεί το σχόλιο σας, πατήστε να γυρίσετε πίσω  και ξαναπατήστε "δημοσίευση", τσεκάροντας, προηγουμένως, την προαναφερόμενη επιλογή. Η συμπλήρωση των πεδίων όνομα, Ηλ. διεύθυνση και ιστότοπος, της παραπάνω φόρμας, δεν είναι υποχρεωτική.

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.