Τα Χριστούγεννα πλησιάζουν και οι προετοιμασίες των ημερών κορυφώνονται. Τα σπίτια φοράνε τα καλά τους, μυρωδιές γλυκών, πορτοκαλιού και κανέλλας αναβλύζουν σε κάθε γειτονιά, οι πόλεις φωτίζονται και στολίζονται με χρώματα και οι άνθρωποι αγοράζουν δώρα για τους αγαπημένους τους προσπαθώντας έτσι να αποχωριστούν τις έγνοιες και τα άγχη της καθημερινότητας και να μπουν στο γιορτινό κλίμα της χαράς και της ελπίδας.
Τα Χριστούγεννα είθισται να προκαλούν συναισθήματα χαράς, ελπίδας, αγάπης, ζεστασιάς, προσφοράς και αισιοδοξίας, μιας και οι άνθρωποι συναντιούνται με αγαπημένα τους πρόσωπα και μοιράζονται γιορτινά γεύματα. Υπάρχει, όμως, και μία μερίδα ανθρώπων, που οι συγκεκριμένες γιορτές τους δυσκολεύουν πολύ και τους φορτίζουν με άγχος, νεύρα, θλίψη και μελαγχολία. Συναισθήματα, τα οποία μπορεί να οφείλονται τόσο σε πρακτικά, ψυχικά, και υπαρξιακά κωλύματα που τους συνδέουν με τα Χριστούγεννα, όσο και σε στάσεις που έχουν αναπτύξει με το πέρας των ετών απέναντι στα παραπάνω. Επομένως, τα Χριστούγεννα εύλογα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και ως οι μέρες των ακραίων συναισθημάτων! Οι ημέρες αυτές, όπως και οι ζωές των ανθρώπων κατακλύζονται από αντιθέσεις.
Για μια άλλη μερίδα ανθρώπων, όπως για παράδειγμα οι νοικοκυρές, οι ημέρες των γιορτών συνοδεύονται από αναρίθμητα «πρέπει» και καταναγκασμούς, με αποτέλεσμα να υπερφορτώνουν το πρόγραμμα τους με υποχρεώσεις και να μην φροντίζουν καθόλου τον εαυτό τους. Αφιερώνουν όλο τους το χρόνο και την ενέργεια στην προετοιμασία γιορτινών γευμάτων, στην καθαριότητα του σπιτιού, κάνουν πολύωρες βόλτες στα καταστήματα για αγορά δώρων ή χρειάζεται ίσως να ανταποκριθούν στην επιβεβλημένη ανάγκη για συνύπαρξη και μοίρασμα με ανθρώπους του οικογενειακού ή ευρύτερου περιβάλλοντος με τους οποίους για κάποιους λόγους είχαν προκύψει κάποιες αποστάσεις κατά το προηγούμενο διάστημα. Και λίγη ώρα πριν το γιορτινό τραπέζι, παρά την όποια εξουθένωση ή πίεση, αναζητούν για να φορέσουν το πιο γιορτινό χαμόγελο που διαθέτουν.
Για άλλους πάλι, οι ημέρες αυτές μπορεί να είναι επιβαρυμένες γιατί είτε οι ίδιοι, είτε κάποιος αγαπημένος τους μπορεί να αντιμετωπίζει κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας (σωματικής ή ψυχικής). Δεδομένης της οικονομικής κρίσης και των νέων βιοτικών επιπέδων που επέφερε, πολλές οικογένειες μπορεί να αδυνατούν να εξασφαλίσουν όχι μόνο το γιορτινό γεύμα, αλλά και το καθημερινό γάλα στα παιδιά τους.
Χριστούγεννα … Η γιορτή που απομονώνει ό,τι δε της ταιριάζει, τη θλίψη, τον πόνο, τον θυμό, την μοναξιά, την παραίτηση. Μ’ αυτούς όμως που ζουν μακριά από τις οικογένειες τους ή έχουν χάσει κάποιο αγαπημένο πρόσωπο και τέτοιες μέρες το αίσθημα της απώλειας μεγεθύνεται; Με ανθρώπους που απαιτείται να εργάζονται; Με όσους απολαμβάνουν τη μοναξιά τους και δεν χρειάζεται να τη στολίσουν με κάτι λόγω των ημερών, τι μπορεί να γίνει; Για όλους αυτούς, μόνο ένα θαύμα θα μπορούσε να φέρει τα μαγικά Χριστούγεννα. Αν πάλι αυτό δεν είναι εφικτό να συμβεί, οι ημέρες των Χριστουγέννων θα είναι όμοιες με όλες τις υπόλοιπες και οι άνθρωποι θα ευχηθούν απλά τα επόμενα Χριστούγεννα να είναι καλύτερα για εκείνους.
Οι γιορτές, αυτό επιβλητικά καλλιεργούν, προσδοκίες. Οι ημέρες να είναι ξεχωριστές, πλαισιωμένες αποκλειστικά από χαρούμενες στιγμές, ξεχωριστές εμπειρίες και να κυριαρχούν παντού η αγάπη και η γαλήνη. Όταν όμως δεν είναι δυνατόν να βιωθούν ακριβώς έτσι, δύναται να ξεκινήσει τρόπον τινά η κατάρρευση του ιδανικού, η απομυθοποίηση του πνεύματος των Χριστουγέννων και ο άνθρωπος βιώνει τελικά τη ματαίωση. Το ερώτημα βέβαια, στο σημείο αυτό θα μπορούσε να είναι γιατί οι ανθρώπινες προσδοκίες για όμορφες στιγμές και συναισθήματα εναποτίθενται κυρίως σε αυτές τις ημέρες και όχι σε κάθε μέρα της καθημερινής μας ζωής; Μήπως το κλειδί στο νόημα των γιορτών θα ήταν τα φετινά Χριστούγεννα να αποτελέσουν για όλους μας την αφορμή για την υιοθέτηση μιας νέας στάσης πιο θετικής και αισιόδοξης έναντι της ζωής και των θεμάτων της καθημερινότητας;
Καλά Χριστούγεννα!!!
Όμορφες ημέρες γιορτών και καθημερινότητας!!!
Μαρία Χλιαρά,
Κοινωνική Λειτουργός 3ης Τ.ΟΜ.Υ. Κοζάνης
