Ένα Μνημείο στον Λιγνίτη (του Ραφαήλ Μωυσή*)

15 Ιανουαρίου 2021
22:22

Η δική μου γενιά, που γεννήθηκε στην Ψωροκώσταινα και ανδρώθηκε σε μια σύγχρονη, σχετικά πλούσια χώρα, έχει από πολλούς χρεωθεί με το ατόπημα ότι για να πετύχει τον δικό της πλουτισμό, υποθήκευσε το μέλλον των επερχόμενων. Αναφέρομαι ειδικά στην «κατηγορία» που είχε σχέση με την χρησιμοποίηση του λιγνίτη για παραγωγή ηλεκτρισμού. Τα πρώτα χρόνια το κατηγορητήριο μιλούσε για γρήγορη «ληστρική» εκμετάλλευση των κοιτασμάτων, χωρίς να επιβαρύνουμε

το κόστος παραγωγής με την αποθεματική του αξία (in situ) έτσι ώστε να επωφεληθούμε εμείς υψηλούς ρυθμούς οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης και να στερήσουμε τις επερχόμενες γενιές από ένα πολύτιμο ενεργειακό αγαθό. Αργότερα το κατηγορητήριο διαφοροποιήθηκε: Κατηγορούμαστε τώρα ότι χρησιμοποιήσαμε τον ρυπογόνο λιγνίτη χωρίς φίλτρα ή άλλα μέσα δέσμευσης των καυσαερίων δημιουργώντας έτσι μια επικίνδυνη για την υγεία των εγγονών και δισέγγονων μας τοπική ατμόσφαιρα. Επί πλέον, συμβάλαμε στη δημιουργία του καταστροφικού για όλη την υφήλιο φαινομένου της κλιματικής αλλαγής.

Ως αυτοδιοριστείς εκπρόσωπος των όσων συνομήλικων έχουμε απομείνει, δικαιούμαι να απολογηθώ χρησιμοποιώντας την τακτική της αντεπίθεσης:

Είναι νομίζω αναμφισβήτητο ότι η γενιά μου βρήκε τη Μεγαλόπολη, την Κοζάνη, την Πτολεμαΐδα, τη Φλώρινα και το Αμύνταιο ως γραφικές ίσως, αλλά πάμφτωχες κωμοπόλεις με κύριο χαρακτηριστικό τους τη…λάσπη. Η Πτολεμαΐδα ειδικά, είχε ακόμη και το τουρκικό αρχικό της όνομα Καϊλάρια, που σημαίνει λάσπες.

Σήμερα είναι όλες κομψές δυτικοευρωπαϊκές πολιτείες, με τα σχολεία τους, τα νοσοκομεία τους, τα μουσεία και τα ξενοδοχεία τους. Ο μέσος όρος ύπαρξης των κατοίκων τους διπλασιάστηκε από τα σαράντα χρόνια ζωής στα πάνω από ογδόντα και το μέσο κατά κεφαλή τους εισόδημα πολλαπλασιάστηκε περίπου επί 80! Έχουν όλες δικά τους θέατρα, πολιτιστικές οργανώσεις, ακόμη και σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τα αγόρια και οι θυγατέρες τους αφήσανε τις τσάπες και τις βελόνες και ευδοκιμούν ως έμποροι, βιομήχανοι, επιστήμονες, καλλιτέχνες.

Χάρη στη φθηνή λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή είδε φως όλη η Ελλάδα, μεταφορικά και κυριολεκτικά. Έγινε ο εξηλεκτρισμός της κάθε γωνιάς της χώρας, αναπτύχθηκε η βιομηχανία, εκσυγχρονίστηκαν επιχειρήσεις και τα επιτεύγματα αυτά, υποστηρίζω, απαντούν στο αρχικό κατηγορητήριο.

Σχετικά με τη δεύτερη κατηγορία, πρέπει να ομολογήσουμε ότι η μόλυνση της ατμόσφαιρας δημιούργησε δύσκολες συνθήκες για τους κατοίκους των λιγνιτικών περιοχών και πολλοί άνθρωποι έχασαν πρόωρα τη ζωή τους από ασθένειες που, άμεσα ή έμμεσα, συνδέονται με τον μολυσμένο αέρα. Ποιό όμως είναι το τελικό αποτέλεσμα;

Σήμερα η λιγνιτική παραγωγή πνέει τα λοίσθια και τα εγγόνια και τα δισέγγονα στις πρώην λιγνιτικές περιοχές θα αναπνέουν στο μέλλον καθαρό αέρα ενώ ελπίζω ότι, χάρη στο πρόγραμμα «Δίκαιη Μετάβαση στη Μεταλιγνιτική Περίοδο», θα συνεχίσουν να απολαμβάνουν τα αγαθά του υψηλού εισοδήματος.

Η δική μου γενιά, συνεπώς, όχι μόνο δεν υποθήκευσε το μέλλον αλλά αντίθετα, η ίδια ανέπνευσε το μολυσμένο αέρα και επωμίστηκε το κόστος για την ευημερία των επερχομένων.

Καταλήγω λοιπόν με μια τολμηρή πρόταση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση: Οι πόλεις που ανέφερα, ίσως οφείλουν να αφιερώσουν στην κεντρική τους πλατεία, ένα μνημείο στον Άγνωστο Λιγνιτοπαραγωγό. Του το χρωστάνε…

*Λίγα λόγια για τον κ. Ραφαήλ Μωυσή

Γεννήθηκε το 1933 στη Θεσσαλονίκη και πέρασε τα μαθητικά του χρόνια στο Κολλέγιο Αθηνών και στο Whittingehame College, στο Brighton της Αγγλίας. Πτυχιούχος μηχανολόγος μηχανικός με First Class Honours από το Πανεπιστήμιο του Manchester, ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο ΜΙΤ, όπου έλαβε τα πτυχία Master of Science και Doctor of Science. Άρχισε την επαγγελματική του σταδιοδρομία ως Έκτακτος Καθηγητής στη Σχολή Μηχανολόγων του ΜΙΤ και επιστρέφοντας στην Ελλάδα, μοίρασε περίπου εξ ίσου την επαγγελματική του απασχόληση ανάμεσα στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα της οικονομίας. Κυρίαρχη στον πρώτο ήταν η θέση του ως Προέδρου Διοικητικού Συμβουλίου στην ΑΒ Βασιλόπουλος, ενώ στον δεύτερο οι θέσεις του ως Υποδιοικητή της ΕΤΒΑ, Διοικητή της ΔΕΗ, Προέδρου, διαδοχικά, της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ, της ΔΕΠΑ και του Συμβουλίου Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής. Στην κοινωνική του δραστηριότητα περιλαμβάνονται η δημιουργία του Συλλόγου Αποφοίτων του ΜΙΤ στην Ελλάδα και η συμμετοχή του με διάφορα αξιώματα στην Εκτελεστική Επιτροπή του ΣΕΒ, στο Διοικητικό Συμβούλιο του Κολλεγίου Αθηνών, στο ΙΟΒΕ, στο ίδρυμα Τράπεζα Τροφίμων, στη σχολή ALBA, στη σχολή College Year in Athens και στην Επιτροπή Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηνών.

7 σχόλια

  • Το ουσιαστικό όμως είναι κ. Μωυσή ότι ναι μεν αφήσαμε τις βελόνες και τις λάσπες και εκπολιτιστήκαμε αλλά χάρη στη θυσία των ανθρώπων της περιοχής μας και της Μεγαλόπολης, αφήσανε τις βελόνες και τις λάσπες και κάτι άλλοι στην Πελοπόννησο, στη Στερεά, στην Κρήτη κλπ κλπ οι οποίοι δεν πλήρωσαν κανένα τίμημα. και το κρίμα της γενιάς σας ήταν ότι χρησιμοποιήσατε τη Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη και δεν δημιουργήσατε τις συνθήκες για μια ισοβαρή κατανομή των αρνητικών συνεπειών κατά τη διάρκεια λειτουργίας των εργοστασίων. όσο για το ότι αφήσατε κληρονομιά τη Δίκαιη Μετάβαση, είναι ψίχουλα που μειώνονται στο τίποτα μπροστά στη ζημιά της περιοχής και των ανθρώπων της. Το ότι βγήκαμε από τη λάσπη το πληρώσαμε 10 φορές πιο ακριβά και με τις ζωές των φίλων και συγγενών μας ενώ η υπόλοιπη Ελλάδα βγήκε από τη λάσπη χάρη στα όσα υποφέραμε εμείς. Όλοι στη λάσπη ήμασταν μετά τον εμφύλιο, απλώς κάποιοι βγήκαν δωρεάν και κάποιοι ακόμα πληρώνουμε το τίμημα του να ζεις αξιοπρεπώς.

  • Δεν φροντίσατε, κοιτώντας στο μέλλον, να εκπονήσετε ένα σχέδιο ορθολογικής περιβαλλοντικής αποκατάστασης που θα απέδιδε τις περιοχές με τις μικρότερες δυνατές απώλειες.

    Δε μεριμνήσατε για την υγεία των κατοίκων με τη δημιουργία υψηλής στάθμης υγειονομικών μονάδων.

    Δεν εξασφαλίσατε το μέλλον της ίδιας τηε επιχείρησης ώστε όταν έλθει η στιγμή της απολιγνιτοποίησης (ακόμη και με την εξάντληση του μεταλλεύματος) να υπάρξει ενεργειακή συνέχεια και για την ίδια τη ΔΕΗ.

    Η ενεργειακή επάρκεια της χώρας ήταν λουσμένη με το αίμα των κατοίκων.

    Μια διοίκηση που σέβεται τον εαυτό της και τις επόμενες γενιές, οφείλει να έχει το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον.

    Όχι, δε θέλουμε μνημείο λιγνίτη στην περιοχή. Φτιάξτε το στη Χαλκοκονδύλη.

    Εσείς τον πήρατε τον πλούτο και τις καριέρες, εμείς το κάρβουνο και την τέφρα της ζωής μας.

    Λυπάμαι…

  • ΣΥΝΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΚΥΡΙΕ ΜΩΥΣΗ. ΒΛΕΠΕΤΕ ΟΙ ΣΥΜΠΑΤΡΙΩΤΕΣ ΜΟΥ ΞΕΧΝΑΝ ΤΗ ΦΤΩΧΙΑ ΤΗΝ ΑΝΕΧΕΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΛΑΣΠΕΣ, ΚΑΙ ΜΙΛΑΝΕ ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΓΕΝΝΗΘΗΚΑΝ ΜΕ ΤΙΣ ΑΝΕΣΕΙΣ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΕΡΕ Η ΛΙΠΤΟΛ, ΤΟ ΑΖΩΤΟ ΚΑΙ Η ΔΕΗ. ΙΣΩΣ ΞΕΧΝΑΝ ΟΤΙ ΟΛΟΙ ΟΙ ΠΑΤΕΡΑΔΕΣ ΜΑΣ ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΣΑΝ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΟΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΔΕΗ. ΑΣ ΜΗΝ ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΜΝΗΜΩΝΕΣ, ΑΧΑΡΙΣΤΟΙ ΚΑΙ ΚΑΚΟΙ. ΑΣ ΦΡΟΝΤΙΣΟΥΜΕ ΤΩΡΑ, ΟΠΩΣ ΠΟΛΥ ΣΩΣΤΑ ΤΟΝΙΖΕΙ Ο ΚΥΡΙΟΣ ΜΩΥΣΗΣ, ΝΑ ΟΦΕΛΗΘΟΥΜΕ ΤΩΡΑ, ΠΟΥ ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ, ΟΣΟ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΗ ΔΙΚΑΙΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΗ ΜΕΤΑΛΙΓΝΙΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ. ΣΤΕΛΕΧΗ ΔΕ ΜΕ ΑΞΙΕΣ ΚΑΙ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΑΣΑΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΕΡΑΝ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΑΣ, ΝΑ ΤΑ ΤΙΜΟΥΜΕ, ΝΑ ΤΑ ΕΥΓΝΩΜΩΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΤΑ ΛΟΙΔΩΡΟΥΜΕ. ΚΥΡΙΕ ΜΩΥΣΗ ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΙ ΚΑΛΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΗΜΕΡΕΥΣΗ. Ν.Ι.Χ.

  • Η πρόοδος έχει πολλές όψεις και απόψεις. Εξαρτάται από την μεριά του τραπεζιού που κάθεσαι. Σεβαστά όσα λέτε.
    Εάν όμως είχατε χάσει κάποιον δικό σας σε κάποια στοά θα τα γράφατε;

  • Καΐλαρια δεν σημαίνει λάσπες και οι άνθρωποι δεν πέθαιναν στα 40 πριν την ενεργοποίηση της ΔΕΗ κύριε Μωυσή.Λασπη=τσαμουρ (camur) στα τουρκικά.Προσδοκιμο ζωής των Ελλήνων πριν το 1950 (Ιδρυση ΔΕΗ) τουλάχιστον 70 έτη.Πλην περιόδων πολέμου.

Αφήστε μία απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

*

Προσοχή!!! Για να δημοσιεύονται, από 'δω και στο εξής, τα σχόλιά σας, θα πρέπει να επιλέγετε, την παρακάτω επιλογή  "Διάβασα και αποδέχομαι τους Πολιτική απορρήτου  " που σημαίνει ότι διαβάσατε κι αποδέχεστε την πολιτική απορρήτου του kozan.gr. Αν, κάποια φορά, ξεχάσετε να το κάνετε θα λάβετε μια ειδοποίηση ότι δεν το πατήσατε (αρα δεν αποδεχτήκατε την πολιτική απορρήτου). Σε αυτή την περίπτωση, για να μη χαθεί το σχόλιο σας, πατήστε να γυρίσετε πίσω  και ξαναπατήστε "δημοσίευση", τσεκάροντας, προηγουμένως, την προαναφερόμενη επιλογή. Η συμπλήρωση των πεδίων όνομα, Ηλ. διεύθυνση και ιστότοπος, της παραπάνω φόρμας, δεν είναι υποχρεωτική.

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.