Η διαχείριση και η αντιμετώπιση της πανδημίας – Ζήτημα ψυχραιμίας και απλής λογικής (Γράφει ο Νέστορας Ι. Κολοβός)

Το δεύτερο κύμα της πανδημίας λόγω του κορονοϊού έφερε στην επιφάνεια το σημαντικότατο θέμα της διαχείρισης και της αντιμετώπισής της. Είδαμε ραγδαία άνοδο του αριθμού των κρουσμάτων, αλλά το πιο τραγικό, ραγδαία άνοδο του αριθμού των νοσηλευομένων στις ΜΕΘ και του αριθμού των θανάτων. Ως εκ τούτου το μεγάλο ερώτημα που τίθεται είναι: Τι πήγε λάθος στο δεύτερο κύμα της πανδημίας; Γιατί οι ίδιοι άνθρωποι που διαχειρίσθηκαν με επιτυχία το 1^ο κύμα της πανδημίας, δεν είχαν την ίδια επιτυχία στη διαχείριση του 2^ου κύματος; Ήταν όντως επιτυχημένη η διαχείριση του πρώτου κύματος ή το ιικό φορτίο εκείνη την περίοδο στη χώρα μας ήταν μικρό; Η επιτυχία του 1^ου κύματος ήταν αποτέλεσμα σωστής διαχείρισης ή ήταν τυχαία; Με απλά λόγια, όταν οι ίδιοι άνθρωποι διαχειρίζονται την ίδια κατάσταση και μάλιστα έχοντας τη δεύτερη φορά περισσότερες γνώσεις και εμπειρίες, γιατί αποτυγχάνουν; Μήπως στοχεύουν σε λάθος στόχο; Και ποιος τελικά είναι αυτός ο στόχος;

Κάποιοι θα μου πείτε, είσαι γιατρός και τα λες όλα αυτά; Εύλογο ερώτημα για κάποιον που μπερδεύει την ιατρική με το management. Όμως άλλο πράγμα είναι η αντιμετώπιση της πανδημίας ως προς το ιατρικό σκέλος και άλλο ως προς τη διαχείριση και την αντιμετώπισή της. Το πρώτο είναι θέμα καθαρά ιατρικό και ουδείς το αμφισβητεί. Το δεύτερο όμως είναι θέμα management καθώς πρέπει να αναλύσεις τα δεδομένα, να προσδιορίσεις τον στόχο και να οργανώσεις τις ενέργειες για την επίτευξή του. Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.

Τι δεδομένα έχουμε;

1. Ο ιός είναι υπαρκτός και μεταδίδεται με γρήγορους ρυθμούς.

2. Είναι σίγουρο ότι πολλοί άνθρωποι θα προσβληθούν.

3. Ο ιός προσβάλει όλες τις ηλικίες.

4. Ο ιός είναι θανατηφόρος.

5. Ο ιός δεν είναι το ίδιο θανατηφόρος σε όλες τις ηλικίες και ομάδες πληθυσμού.

6. Ο ιός είναι ιδιαίτερα θανατηφόρος για τις μεγάλες ηλικίες και τις ευπαθείς λεγόμενες ομάδες.

7. Ο ιός προκαλεί πολύ μικρά ποσοστά θνητότητας σε ηλικιακά νέους και υγιείς ανθρώπους.

Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται τα ποσοστά θνητότητας, όπως δόθηκαν από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου του Stanford Γιάννη Ιωαννίδη.

Ομάδες πληθυσμού Θνητότητα

Γηροκομεία 25%

Άτομα ηλικίας 85 ετών και άνω 3%

Άτομα νεώτερα υψηλού κινδύνου 2%

Άτομα ηλικίας 68-84 μη υψηλού κινδύνου 1%

Άτομα ηλικίας 55-67 ετών μη υψηλού κινδύνου 0,2%

Άτομα ηλικίας 35-54 ετών μη υψηλού κινδύνου 0,02%

Άτομα ηλικίας 0 – 34 ετών 0,001%

Τι φαίνεται από όλα τα παραπάνω; Ότι ο στόχος είναι η αποτροπή των θανάτων. Κρούσματα ούτως ή άλλως θα έχουμε. Σκοπός είναι αυτά τα κρούσματα να μην ανήκουν στις πρώτες τέσσερεις κατηγορίες, οι οποίες έχουν τα υψηλότερα ποσοστά θνητότητας. Με απλά λόγια, μπορεί να έχεις 100.000 κρούσματα και 5000 θανάτους και να έχεις 100.000 κρούσματα και 1000 θανάτους. Ναι μεν τα κρούσματα είναι τα ίδια, αλλά στη δεύτερη περίπτωση οι θάνατοι είναι πολύ λιγότεροι. Επίσης τα κρούσματα δεν δείχνουν τον βαθμό διασποράς επειδή τα τεστ γίνονται προαιρετικά και τα κάνει όποιος θέλει. Οι θάνατοι όμως δεν αμφισβητούνται. Ο αριθμός των θανάτων είναι αμείλικτος.

Ο στόχος λοιπόν είναι η αποτροπή των θανάτων. Πώς μπορεί να επιτευχθεί;

1. Κλείνεις στο σπίτι όλες τις ομάδες υψηλού κινδύνου, οι οποίες εφόσον μένουν στο σπίτι τους δεν χρειάζεται να κάνουν τεστ.

2. Όποιος βγαίνει από το σπίτι του για οποιονδήποτε λόγο είναι υποχρεωμένος να κάνει τεστ, να βγει αρνητικός και να εφοδιαστεί με σχετική άδεια κυκλοφορίας, ότι έχει κάνει τεστ και είναι αρνητικός.

3. Όποιος δεν θέλει να κάνει τεστ, μένει υποχρεωτικά στο σπίτι του.

4. Κανένας δεν κυκλοφορεί στους δρόμους χωρίς να έχει κάνει τεστ και χωρίς να έχει την σχετική άδεια κυκλοφορίας.

5. Όποιος βρεθεί να κυκλοφορεί χωρίς την σχετική άδεια, του επιβάλλεται ποινή και κάνει υποχρεωτικά τεστ.

6. Όποιοι βρεθούν από τα τεστ θετικοί μπαίνουν σε καραντίνα 14 ημερών στο σπίτι τους, σε ιδιαίτερο χώρο, για να μην κολλήσουν τους υπόλοιπους ή σε κάποιον άλλο χώρο με μέριμνα του κράτους.

Τι επιτυγχάνεται με όλα αυτά;

1. Οι άνθρωποι που έχουν κάνει τεστ και είναι αρνητικοί, μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα έξω, να πηγαίνουν στις δουλειές τους και να μην υπάρχει κίνδυνος να κολλήσουν κάποιον άλλον.

2. Οι άνθρωποι αυτοί έρχονται σε επαφή μόνον με ανθρώπους που έχουν κάνει τεστ και είναι αρνητικοί. Συνεπώς οι πιθανότητες να κολλήσουν είναι ελάχιστες.

3. Μειώνεται κατά πολύ ο κίνδυνος να κολλήσουν ανθρώπους στο σπίτι τους.

4. Οι άνθρωποι οι οποίοι κυκλοφορούν έξω ανήκουν σε νέες ηλικίες και υγιείς ομάδες πληθυσμού, όπου το ποσοστό θνητότητας είναι πολύ χαμηλό.

Πώς μπορούν να γίνουν όλα αυτά;

1. Να υπάρχει επαρκής αριθμός τεστ

2. Να υπάρχουν επαρκή συνεργεία δειγματοληψιών

3. Να υπάρχουν χώροι καραντίνας

4. Να γίνουν υποχρεωτικές δειγματοληψίες σε όλους αυτούς που θέλουν να βγαίνουν από το σπίτι τους.

Πόσο εύκολο είναι να γίνουν όλα αυτά; Πολύ εύκολο, αρκεί να υπάρχει θέληση.

Πού έχουν εφαρμοσθεί όλα αυτά; Στη Σλοβακία, όπου σε ένα Σαββατοκύριακο έγιναν δειγματοληψίες στο 60% του πληθυσμού (2.500.000 τεστ)

Τι πέτυχαν αυτοί μέχρι σήμερα;

1. Να εργάζονται,

2. Να έχουν τον ίδιο αριθμό κρουσμάτων με την Ελλάδα

3. Να έχουν το 1/3 των θανάτων σε σχέση με την Ελλάδα

Στους παρακάτω πίνακες φαίνεται η πορεία του 2^ου κύματος της πανδημίας σε Ελλάδα και Σλοβακία.

Νέστορας Ι. Κολοβός

Δρ Γεωλόγος

Πτυχιούχος Management