Τελικά πόσο ζυγίζει ένα μοντέλο;
«Σώμα με προδιαγραφές μοντέλου σε 5 λεπτά», «Πόσα κιλά πρέπει να είσαι για να γίνεις μοντέλο», «Μοντέλο plus size». Είναι μερικοί τίτλοι που περνούν από μπροστά μας ανοίγοντας το διαδίκτυο. Η επιρροή των τηλεοπτικών προγραμμάτων αλλά και των influencers των social media είναι έκδηλη.
Είναι προφανές πως κάθε εποχή έχει τις δικές της τάσεις αναφορικά με τα πρότυπα του γυναικείου σώματος αλλά και της διατροφής. Είναι όμως δεδομένο πως υπάρχουν συγκεκριμένα διατροφικά πρότυπα που προάγουν την καλή υγεία του ανθρώπινου οργανισμού και έχουν μακροπρόθεσμα οφέλη.
Τα πρότυπα για το ιδανικό σώμα είναι ανακόλουθα, διαρκώς μεταβαλλόμενα και γενικά μη εφαρμόσιμα για τις περισσότερες γυναίκες. Όπως επισημαίνει ο Διαιτολόγος-Διατροφολόγος Ιωάννης Καψάλης « Επειδή ζούμε σε μία εποχή που όλα συνήθως κατεβαίνουν όσον αφορά τα κιλά, φτάσαμε σε σημείο να θεωρούμε το πολύ αδύνατο φυσιολογικό, ενώ δεν είναι σωστό».
Τι σημαίνει όμως «φυσιολογικό» βάρος, πόσο έχουν διαφοροποιηθεί τα πρότυπα του σωματικού βάρους τα τελευταία χρόνια και ποια διατροφή είναι τελικά ισορροπημένη; Δείτε τι απαντά ο Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Πτυχιούχος του ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης, Ιωάννης Καψάλης, στην συνέντευξη που παραχώρησε στο kozan.gr.
Ν.Χ.: Τι σημαίνει ισορροπημένη διατροφή και τι ακριβώς περιλαμβάνει;
Γ.Κ.: Ισορροπημένη διατροφή δεν σημαίνει ότι πρέπει να στερηθούμε τρόφιμα ή ομάδες τροφίμων. Στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής πρέπει να λαμβάνουμε όλα τα θρεπτικά συστατικά, δηλαδή υδατάνθρακες, πρωτεΐνη, λίπη, καθώς και τα μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Συστατικά δηλαδή που χρειάζεται ο οργανισμός καθημερινά.
Ν.Χ.: Αρκετές δίαιτες αποκλείουν τους υδατάνθρακες από την καθημερινή διατροφή. Μπορείτε να αναφέρετε τα οφέλη αυτής της διατροφικής ομάδας;
Γ.Κ.: Οι υδατάνθρακες είναι η πρώτη μορφή ενέργειας που παίρνει ο οργανισμός μας. Η αλήθεια είναι ότι κυκλοφορούν τα τελευταία χρόνια πολλές δίαιτες που αποκλείουν τους υδατάνθρακες, αλλά δεν είναι ότι καλύτερο μπορεί να κάνει κάποιος, καθώς ο εγκέφαλος χρειάζεται υδατάνθρακα για να λειτουργήσει σωστά. Στους υδατάνθρακες συμπεριλαμβάνονται το ψωμί, το ρύζι, η πατάτα, τα αμυλούχα γενικά, το αλεύρι σε όλες του τις μορφές κουλούρι, μπισκότα κτλ. Επίσης όσπρια αλλά και τα φρούτα και τα λαχανικά επίσης περιέχουν υδατάνθρακα. Άρα, βλέπουμε ότι το να αποκλείσουμε τελείως τον υδατάνθρακα από την διατροφή μας είναι ουτοπικό.
Ν.Χ. Τα λίπη είναι απαραίτητα για τον ανθρώπινο οργανισμό;
Γ.Κ.: Βεβαίως, τα λίπη και τα έλαια είναι απαραίτητα, διότι βοηθούν σε πάρα πολλές διεργασίες. Περιέχονται σε τρόφιμα όπου υπάρχει μη ορατό λίπος όπως το γάλα, το τυρί, το αυγό, αλλά και σε τρόφιμα με ορατό λίπος όπως το κρέας και το μπέικον. Χρειάζονται γιατί είναι και αυτά μια μορφή ενέργειας, ενώ βοηθούν τον οργανισμό να απορροφήσει τις βιταμίνες A,D,E,K, καθώς εάν υπάρχει μειωμένη πρόσληψη λίπους έχουμε πρόβλημα με την απορρόφηση των βιταμινών.
Ν.Χ.: Ένα σώμα πως αξιολογείται ότι βρίσκεται εντός «φυσιολογικών» ορίων, ώστε να είναι υγιές;
Γ.Κ.: Ενώ κυκλοφορούν πολλοί δείκτες που θα βρούμε στο διαδίκτυο, για παράδειγμα Δείκτης Μάζας Σώματος που είναι βάρος / ύψος2 , ή ακούμε πολλές φορές ότι πρέπει να είσαι δέκα κιλά λιγότερο από το ύψος για τις γυναίκες, ως το ύψος για τους άντρες, αυτά είναι για λαϊκή κατανάλωση. Πράγματα που μεταφέρονται από στόμα σε στόμα και κατά μεγάλο ποσοστό δεν ισχύουν. Μια σωστή αξιολόγηση γίνεται καθαρά με μια λιπομέτρηση, δηλαδή μια εξατομικευμένη μέτρηση που γίνεται από εμάς τους διαιτολόγους, και η οποία δείχνει καθαρά τη σύσταση του σώματος, δηλαδή πόσο λίπος έχει ένας άνθρωπος, νερό, μυϊκή μάζα και οιδήματα-κατακρατήσεις. Αυτό που μας ενδιαφέρει κυρίως να δούμε, είναι εάν ο άνθρωπος που έχει πολύ παραπάνω λίπος από αυτό που πρέπει και ο λιπομετρητής βγάζει και τα όρια του κάθε ανθρώπου εξατομικευμένα. Εκεί βλέπουμε αν χρειάζεται να χάσει λίπος ή και να βάλει, οπότε να διορθώσουμε το βάρος αυξομειώνοντας το λίπος και όχι χάνοντας νερό, γιατί το να χάσει ένας άνθρωπος τρία κιλά νερό δεν είναι καθόλου καλό, το να χάσει όμως τρία κιλά λίπους, είναι ένα νούμερο στα ρούχα.
Ν.Χ. Τα πρότυπα του σωματικού βάρους έχουν διαφοροποιηθεί τα τελευταία χρόνια;
Γ.Κ.: Η αλήθεια είναι ότι πριν μερικά χρόνια ό Δείκτης Μάζας Σώματος τροποποιήθηκε. Ενώ το φυσιολογικό ήταν 20-25, είχε αλλάξει σε 18.5-25 για να “πιάσει” και ανθρώπους με λιγότερα κιλά. Το θέμα είναι για εμένα ότι θα έπρεπε να μην είναι καθαρά μέχρι 25, και να είναι και σε κάποιες περιπτώσεις να είναι λίγο παραπάνω, καθώς υπάρχουν άνθρωποι με περισσότερους μύες, ή περισσότερη οστική μάζα. Σε αυτές τις περιπτώσεις θα μπορούσε ο δείκτης να είναι 26 για παράδειγμα και να είναι φυσιολογικός. Απλά επειδή ζούμε σε μία εποχή που όλα συνήθως κατεβαίνουν όσον αφορά τα κιλά, φτάσαμε σε σημείο να θεωρούμε το πολύ αδύνατο φυσιολογικό, ενώ δεν είναι σωστό. Βέβαια η κατάσταση σώθηκε την τελευταία στιγμή με τα νούμερα 0 που υπήρχαν στα μοντέλα του εξωτερικού. Η Γαλλία για παράδειγμα άσκησε βέτο να μη θεωρείται σωστό το νούμερο 0, που είναι το πιο μικρό νούμερο. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι έχει εξομαλυνθεί πλήρως η κατάσταση των κιλών, συνεχίζει να προβάλλεται το πολύ αδύνατο σώμα, και ελλοχεύουν κίνδυνοι – ειδικά σε κορίτσια που είναι στην ανάπτυξη- να πάμε σε καταστάσεις πολύ περίεργες όπως είναι η νευρική ανορεξία και να θεωρεί ότι έχει παραπάνω κιλά ενώ δεν έχει.
Ν.Χ.: Μπορείτε να μου πείτε με βάση την εμπειρία σας κατά πόσο επηρεάζονται κυρίως γυναίκες νεαρής ηλικίας, από τηλεοπτικά προγράμματα και πρότυπα που λανσάρονται μέσω των social media αναφορικά με την διατροφή;
Γ.Κ.: Έχει τύχει κατά καιρούς να έρθουν στο γραφείο και να μου πουν «θέλω να φτάσω αυτά τα κιλά» και όταν ρώτησα «γιατί» η απάντηση ήταν «γιατί αυτές είναι οι αναλογίες μοντέλου» ή «αυτά είναι τα κιλά που πρέπει να έχει ένα μοντέλο σύμφωνα με το ύψος μου στο ίντερνετ», κάτι που δεν έχει καμία επιστημονική βάση. Η αλήθεια είναι ότι επηρεάζονται, βέβαια ανάλογα και με το περιβάλλον που υπάρχει γύρω αλλά στις παρέες σίγουρα γίνονται τέτοιες συζητήσεις. Προσωπικά πολλές φορές έχει τύχει κορίτσια μικρά σε ηλικία να με ρωτήσουν αν θα έπρεπε να είναι δέκα ή δεκαπέντε κιλά κάτω από το ύψος τους ή εάν υπάρχει δίαιτα για να χάσουν σε «ψωμάκια» ή σε συγκεκριμένα σημεία γιατί αυτό πρέπει να συμβεί για να έχουν την εικόνα του μοντέλου. Η αλήθεια είναι ότι επηρεάζονται και όσες περισσότερες εκπομπές υπάρχουν στην τηλεόραση ακόμη περισσότερο. Βέβαια τώρα τελευταία περνάνε και άλλα μηνύματα, δηλαδή βλέπουμε [στα τηλεοπτικά προγράμματα] κάποιες κοπέλες με φυσιολογικό βάρος για εμένα , οι οποίες όμως στο μοντέλο είναι παραπάνω κιλά, αυτό είναι θετικό.
Ν.Χ.: Ποια είναι η γνώμη σας για τις δίαιτες που αποκλείουν συγκεκριμένες διατροφικές ομάδες; (χημικές δίαιτες, δίαιτες αποτοξίνωσης κτλ)
Γ.Κ.: Οι χημικές δίαιτες είναι επικίνδυνες και μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα, καθώς υπάρχουν πολλές διατροφικές ανισορροπίες, κυρίως της μονοφαγίας που λέει κάποιος θα φάω μόνο πρωτεΐνη για παράδειγμα. Τι γίνεται; Μειωμένη πρόσληψη θερμίδων και θρεπτικών συστατικών, οπότε δημιουργούνται προβλήματα υγείας. Γιατί όταν έχουμε μια ισορροπημένη διατροφή παίρνουμε όλα τα θρεπτικά συστατικά και έχουμε ένα υγιές σώμα, όταν περιοριζόμαστε σε μία μόνο ομάδα θρεπτικών συστατικών χωρίς να υπάρχει πρόβλημα υγείας, τότε μπορούμε να έχουμε προβλήματα όπως επιβράδυνση του μεταβολισμού, αναιμία, κατάπτωση του ουροποιητικού, νευρολογικές διαταραχές. Συνεπώς, αυτού του τύπου οι δίαιτες μπορούν να θέσουν σε σοβαρό κίνδυνο την υγεία αν γίνουν για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα ή γίνουν σε ευπαθείς ομάδες (παιδιά, έφηβοι στην ανάπτυξη, ηλικιωμένοι. έγκυες).
Νατάσα Χατζηγεωργίου
