Καλλιέργεια Αρωματικών Φυτών, προοπτικές και μελλοντικές ευκαιρίες για τη τοπική οικονομία (Tου Εμμανουήλ Διαμαντόπουλου – Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος με το συνδυασμό «Κοζάνη Μπροστά» του Ε. Σημανδράκου)

Πριν λίγες ημέρες πραγματοποιήθηκε ημερίδα στη Κοζάνη, με πρωτοβουλία της εταιρείας Herbs&Oils που δραστηριοποιείται στην ευρύτερη περιοχή στη παραγωγή αρωματικών φυτών και αιθέριων ελαίων, με θέμα “Εχθροί και ασθένειες στην καλλιέργεια λεβάντας. Τρόποι αντιμετώπισης”. Στην ημερίδα εισηγητές ήταν οι κ. Κωβαίος Δ., καθηγητής εντομολογίας Α.Π.Θ και κ. Καραογλανίδης Γ., α. καθηγητής φυτοπαθολογίας Α.Π.Θ..

Η εκδήλωση ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένη. Οι εισηγήσεις ήταν πράγματι ενδιαφέρουσες, η προσέλευση του κόσμου μεγάλη όπως και η συμμετοχή του στη συζήτηση που ακολούθησε. Η συμμετοχή μου στην εκδήλωση με οδήγησε σε ορισμένες διαπιστώσεις τις οποίες σας παραθέτω:

• Το ενδιαφέρον του κόσμου ήταν έντονο και μάλιστα υπήρχαν συμμετέχοντες από περιοχές μάκρυνες, όπως η Χαλκιδική. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, ιδιαίτερα αν σκεφτούμε ότι η προβολή της εκδήλωσης έγινε μόνο από τοπικά ΜΜΕ.
• Στις εισηγήσεις τους οι καθηγητές του Α.Π.Θ μας παρουσίασαν εχθρούς αρωματικών φυτών (έντομα και παθογόνα). Σε αρκετές περιπτώσεις η μελέτη και έρευνα των εντόμων και των παθογόνων έγινε στη Δυτική Μακεδονία και αφορούσε περιπτώσεις για τις οποίες δεν υπάρχουν στοιχεία στη διεθνή βιβλιογραφία.
• Οι περισσότερες από τις ασθένειες των αρωματικών και δη της λεβάντας ξεκινάνε από το φυτώριο του πολλαπλασιαστικού υλικού και από εκεί, μόλις γίνεται η μεταφύτευσή στους στον αγρό από τους καλλιεργητές, πραγματοποιείται η διασπορά τους.
• Η ενημέρωση των καλλιεργητών αρωματικών φυτών σχετικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν είναι ελλιπής. Πρόκειται για μια καλλιέργεια που τώρα αναπτύσσεται, πολλοί από τους εχθρούς της είναι πρωτόγνωροι τόσο για τους καλλιεργητές όσο και για τους επιστήμονες γεωτεχνικούς και αυτό καθιστά την ανάγκη για ενημέρωση αλλά και έρευνα ακόμη πιο σημαντική.

Τα παραπάνω καταδεικνύουν τη διαφαινόμενη ανάπτυξη της καλλιέργειας των αρωματικών φυτών στη Δυτική Μακεδονία τα επόμενα έτη. Αυτό αποτελεί μεγάλη ευκαιρία και ταυτόχρονα πρόκληση αφού παράλληλα μπορούν να αναπτυχθούν συνδεδεμένες δραστηριότητες, οι οποίες θα συμβάλλουν στη τόνωση της τοπικής οικονομίας και στη μείωση της ανεργίας στη περιοχή. Οι συνδεδεμένες δραστηριότητες ενδεικτικά δύναται να αφορούν:

• Ερευνητικά προγράμματα σε συνεργασίες εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με αγρότες, επιχειρήσεις, τοπικούς φορείς και τοπική αυτοδιοίκηση. Μέσω των ερευνητικών προγραμμάτων θα εξασφαλίζεται χρηματοδότηση από Ευρωπαϊκά και ιδιωτικά κεφάλαια η οποία θα διαχέονται στη περιοχή. Όπως ήδη ανέφερα, η έρευνα σε ορισμένα έντομα και παθογόνα της Λεβάντας είναι πρωτοπόρα, αφού δεν υπάρχουν στοιχεία στη διεθνή βιβλιογραφία, κάτι που δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες στη χρηματοδότηση.
• Διοργάνωση εκδηλώσεων όπως επιστημονικά συνέδρια και εμπορικές εκθέσεις σχετικές με τα αρωματικά φυτά, οι οποίες μέσω των συμμετεχόντων θα βελτιώσουν γενικά την επισκεψιμότητα στην ευρύτερη περιοχή. Οι ωφελούμενοι, εκτός από τους άμεσα εμπλεκόμενους στη παραγωγή και επεξεργασία των αρωματικών φυτών, θα είναι και δεκάδες επιχειρήσεις στους χώρους των τροφίμων/εστίασης και της φιλοξενίας.
• Επιχειρήσεις (ιδιωτικές ή και συνεταιριστικές) μεταποίησης αρωματικών φυτών (π.χ αποστακτήρια, συσκευαστήρια, βιοτεχνίες τροφίμων) καθώς και επιχειρήσεις παραγωγής πολλαπλασιαστικού υλικού αρωματικών φυτών. Ιδιαίτερα για τις επιχειρήσεις πολλαπλασιαστικού υλικού, θέλω να τονίσω ότι σήμερα η μεγαλύτερη ποσότητα φυτών λεβάντας προς φύτευση που εισέρχονται στη Δυτική Μακεδονία, προέρχεται από το εξωτερικό (Βουλγαρία, Τουρκία). Η Ελλάδα γενικότερα αλλά και πιο ειδικά η περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας, έχουν τις προϋποθέσεις για τη παραγωγή ποιοτικού πολλαπλασιαστικού υλικού, αφού πρόκειται για περιοχές με χαμηλή (προς το παρόν) διασπορά μολυσματικών παθογόνων των φυτών και με άριστες κλιματικές συνθήκες για τα φυτά. Η τοπική παραγωγή υγιών φυτών προς φύτευση είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να έχουμε μελλοντικά υγιείς και παραγωγικές φυτείες στη περιοχή. Να επισημάνω εδώ ότι η Ελλάδα είναι προς το παρόν χώρα χωρίς καταγεγραμμένο κρούσμα του Xylella spp. γεγονός που ίσως αποτελέσει και πλεονέκτημα σε εξαγωγές φυτών.

Η καλλιέργεια των Αρωματικών φυτών πρέπει να υποστηριχθεί κατάλληλα ώστε να μην αποτελέσει έναν ακόμη διάττοντα αστέρα, όπως αρκετές άλλες καλλιέργειες στο παρελθόν. Η καλλιέργεια τους μπορεί να αποτελέσει μια βασική πηγή εισοδήματος για καλλιεργητές και για συνδεδεμένα επαγγέλματα και επιχειρήσεις όπως αποτελεί ο Κρόκος εδώ και δεκαετίες. Τοπικοί φορείς (αυτοδιοίκηση, σύλλογοι, συνεταιρισμοί, επιμελητήρια, πανεπιστήμιο κλπ) οφείλουν να συμβάλλουν τα μέγιστα στη κατεύθυνση αυτή.

Διαμαντόπουλος Εμμανουήλ, Γεωπόνος Α.Π.Θ., Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος με το συνδυασμό «Κοζάνη Μπροστά».