Η ομαλή, επαρκής και σε «λογικές» τιμές τροφοδοσία με λιγνίτη της υπό πώληση μονάδας της ΔΕΗ στη Μελίτη, τείνει να καταστεί ένα από τα μεγάλα αγκάθια του σχετικού διαγωνισμού, καθώς το γνωστό θέμα παραμένει σε εκκρεμότητα, αποτρέποντας την προσέλκυση των ενδιαφερόμενων «μνηστήρων».
Η μονάδα τροφοδοτείται με λιγνίτη από το Ορυχείο «Αχλάδα», του οποίου η εκμετάλλευση έχει παραχωρηθεί από χρόνια σε ιδιωτική εταιρεία, η οποία όμως είναι ασυνεπής προς τις υποχρεώσεις της, όσον αφορά τις ποσότητες, και επιπλέον προχωράει με ανορθολογικό τρόπο την αξιοποίηση του ορυχείου, με αποτέλεσμα να εκτοξεύεται η τιμή του λιγνίτη και να υπονομεύεται η βιωσιμότητα της ηλεκτροπαραγωγικής μονάδας.
Είναι γνωστό άλλωστε, ότι η Κοινοπραξία του ομίλου Κοπελούζου, με την Κινεζική China Energy δεν υπέβαλε προσφορά στην προηγούμενη διαδικασία που κηρύχθηκε άγονη, επικαλούμενη κυρίως αυτό το πρόβλημα, δηλαδή της ακριβής και μη αξιόπιστης τροφοδοσίας του ΑΗΣ Μελίτης.
Στις διαπραγματεύσεις με τη ΔΕΗ η ιδιωτική εταιρεία επικαλείται την πρόσφατη ανανέωση της άδειας παραχώρησης από το ΥΠΕΝ (το Υπουργείο παράτεινε τα Χριστούγεννα τα δικαιώματα παραχώρησης στην εταιρεία για 5+5 χρόνια), ωστόσο η διοίκηση της δημόσιας επιχείρησης φέρεται αποφασισμένη να ξεκαθαρίσει έγκαιρα το τοπίο με νομικές κινήσεις στις οποίες θα προχωρήσει.
Όπως αναφέρουν κύκλοι της διοίκησης, “δεν είναι δυνατό να κρίνει την τύχη του διαγωνισμού ένας τρίτος, και συγκεκριμένα η «Λιγνιτορυχεία Αχλάδας». Θα ξεκαθαρίσουμε την κατάσταση αυτή οριστικά”.
Γιατί είναι σημαντικό το θέμα
Ο ΑΗΣ Μελίτης είναι ο πιο σύγχρονος σταθμός λιγνιτικής παραγωγής της ΔΕΗ. Τέθηκε σε λειτουργία το 2004, κόστισε πάνω από 750 εκατ. ευρώ, και έχει βαθμό απόδοσης της τάξης του 37%. Ωστόσο ουδέποτε λειτούργησε με αυτή την απόδοση. Στην πράξη ο βαθμός απόδοσής του κυμάνθηκε μέχρι σήμερα στα 33-33,5%. Αυτή η διαφορά από την πραγματική δυνατότητα του σταθμού έχει στοιχίσει πολλές δεκάδες εκατ. ευρώ διαφυγόντα κέρδη της ΔΕΗ.
Αιτία για τη μειωμένη απόδοση του σταθμού ήταν και είναι το γεγονός της χαμηλότερης ποιότητας λιγνίτη του «Λιγνιτωρυχείου Αχλάδας». Το πρόβλημα θα είχε λυθεί εάν είχε λειτουργήσει το παρακείμενο Ορυχείο της Βεύης, το οποίο ανήκει κατά 40% στη ΔΕΗ και κατά 60% στο Δημόσιο.
Η διάνοιξη και λειτουργία ωστόσο αυτού του Ορυχείου δεν έγινε, με αποκλειστική ευθύνη του Δημοσίου (ένα από τα μεγαλύτερα ενεργειακά σήριαλ…) Ενδεχομένως θα γίνει από το νέο ιδιοκτήτη, καθώς η εκμετάλλευση του Ορυχείου της Βεύης είναι μεταξύ των πωλούμενων assets του ΑΗΣ Μελίτης.
Στο μεταξύ, όλα τα προηγούμενα χρόνια η λειτουργία του ΑΗΣ Μελίτης εξαρτάτο αποκλειστικά από το λιγνιτωρυχείο Αχλάδας, και συνακόλουθα από τη συμπεριφορά της εταιρείας που έχει την εκμετάλλευση.
Η παλιά Σύμβαση
Με την εταιρεία αυτή η ΔΕΗ συνήψε σύμβαση το 2007 για ετήσια προμήθεια 2000 τόνων λιγνίτη προς 13,4 € / τόνο. Μέχρι το τέλος του 2009 η σύμβαση εξελίχθηκε ομαλά, καθώς η εκμετάλλευση του Ορυχείου γινόταν σε περιοχή με πλούσιο κοίτασμα, χωρίς να απαιτείται απαλλοτρίωση και μετεγκατάσταση των τριών οικισμών που είναι πάνω στην (υπόλοιπη) λιγνιτοφόρα περιοχή.
Από το 2010, η Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας προκειμένου να αποφύγει το κόστος απαλλοτρίωσης των οικισμών, άρχισε να εξορύσσει σε περιοχές με πολύ φτωχό κοίτασμα, που απαιτούσαν υπερδιπλάσιο όγκο εξορυσσόμενων μαζών για τις ίδιες με προηγουμένως ποσότητες λιγνίτη, και συνακόλουθα πολύ αυξημένο κόστος.
Τροποποίηση της Σύμβασης
Η τακτική αυτή της εταιρείας, προκάλεσε σοβαρά προβλήματα στην τροφοδοσία του σταθμού. Είναι προφανές, ότι εξαιτίας της αποκλειστικότητας για την τροφοδοσία του ΑΗΣ Μελίτης η «Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας» είχε το πάνω χέρι και «εκβίαζε» κατά κάποιο τρόπο τη ΔΕΗ, η οποία ενόψει του διαφαινόμενου αδιεξόδου συμφώνησε σε τροποποίηση της Σύμβασης τον Απρίλιο του 2011.
Σύμφωνα με την τροποποίηση αυτή, για την οποία ασκείται σήμερα σοβαρή κριτική από στελέχη της ΔΕΗ, για κάθε μονάδα μεταβολής της σχέσης εκμετάλλευσης του Ορυχείου (δηλαδή του απαιτούμενου όγκου εξορυσσομμένων μαζών για ένα τόνο λιγνίτη) η συμβατική τιμή προμήθειας μεταβάλλεται κατά 1€/ τόνο. Με την ίδια αυτή τροποποίηση της σύμβασης η συμβατική ετήσια ποσότητα λιγνίτη καθορίστηκε σε 2,4 εκατ. τόνους.
‘Έτσι η «Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας» μη έχοντας κανένα κίνητρο να προβεί στην απαλλοτρίωση των οικισμών καθώς αμειβόταν για όλες τις εξορυσσόμενες μάζες και όχι μόνο για το λιγνίτη άρχισε να εξορύσσει εντελώς ανορθολογικά με αποτέλεσμα η τιμή του λιγνίτη να εκτοξευθεί σε ύψη της τάξης ακόμη και των 23 € / τόνο, καθιστώντας τη λειτουργία του σταθμού ζημιογόνα.
Για να έχουμε μια εικόνα, σύμφωνα με όσα λένε στο energypress στελέχη της ΔΕΗ, ενώ στην «καρδιά» του κοιτάσματος (κάτω από τους οικισμούς) η σχέση εκμετάλλευσης κυμαίνεται από 4,5 έως 5,5 (δηλ. για ένα τόνο λιγνίτη χρειάζεται να εξορυχθούν 4,5 έως 5,5 τόνοι μαζών) η εξόρυξη γινόταν σε περιοχές με πλέον των 10 προς 1, μέχρι και 24 προς 1!. Αυτό προκάλεσε τεράστιες ζημιές της ΔΕΗ : Στο Διοικητικό Συμβούλιο της επιχείρησης έχει αναφερθεί ότι η ζημιά αυτή φτάνει σωρευτικά τα 45 εκατ. ευρώ.
Η ΔΕΗ προσδοκούσε να συμψηφίσει ένα τουλάχιστον μέρος από αυτά, όταν η εξόρυξη θα άρχιζε να γίνεται σωστά, με την απαλλοτρίωση των Οικισμών. Προφανώς τώρα θα επωφεληθεί ο νέος ιδιοκτήτης, εφόσον φυσικά η εκμετάλλευση του Ορυχείου γίνει σωστά.
Ανεπαρκής τροφοδοσία
Πέραν όμως της τιμής, αυτή η τακτική της παραχωρησιούχου εταιρείας, δημιούργησε πολλά προβλήματα σε ότι αφορά στην τροφοδοσία του σταθμού. Έτσι για σημαντικά χρονικά διαστήματα ο ΑΗΣ Μελίτης δεν λειτούργησε. Ενδεικτικά: Ιανουάριος έως Απρίλιος του 2011. Μάϊος έως Ιούλιος του 2012, Ιανουάριος έως Ιούνιος του 2013 κ.λπ.
Κάθε χρόνο η «Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας» υποβάλλει στη ΔΕΗ σχέδιο εξόρυξης, στο οποίο κατά κανόνα προδιαγράφει ότι θα εξορύξει με αυξημένες σχέσεις εκμετάλλευσης, απαιτώντας αυξημένες τιμές. Ακολουθούν επίπονες συζητήσεις, οι οποίες ενίοτε καταλήγουν σε συμβιβασμό καθώς η λειτουργία της μονάδας είναι εξαρτημένη από τη «Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας» πράγμα που η τελευταία το εκμεταλλεύεται «εκβιαστικά» όπως λένε από τη ΔΕΗ. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2016, για 6 μήνες (Ιανουάριο έως Ιούλιο) ο Σταθμός υπολειτούργησε γιατί η ΔΕΗ δεν υπέκυπτε στον «εκβιασμό».
Κρίσιμες εβδομάδες
Σήμερα η Διοίκηση της ΔΕΗ, ενόψει και της αποεπένδυσης φέρεται αποφασισμένη να ξεκαθαρίσει την κατάσταση οριστικά. Οι εκπρόσωποι πάντως της εν λόγω εταιρείας στις επαφές που έγιναν τελευταία, «με τον αέρα» που τους δίνει η ανανέωση της παραχώρησης από το Υπουργείο, εμφανίζονται αδιάλλακτοι. Μάλιστα, σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, δηλώνουν ότι «τα έχουν ήδη βρει» με κάποιον (ή κάποιους) από τους υποψήφιους επενδυτές. Αυτό, όπως είπε πρόσφατα στους δημοσιογράφους ο Πρόεδρος της ΔΕΗ, «αν αληθεύει, δημιουργεί άνισους όρους μεταξύ των διαγωνιζομένων».
Σε κάθε περίπτωση οι επόμενες βδομάδες θα έχουν μεγάλο ενδιαφέρον καθώς οι γνωρίζοντες τα διαδραματιζόμενα στη ΔΕΗ, βεβαιώνουν ότι η Διοίκησή της κάθε άλλο παρά «μπλοφάρει», εκτιμώντας προφανώς ότι από την υπόθεση αυτή μπορεί να κριθεί και η προσέλκυση αγοραστών και το τίμημα για τη Μελίτη.
energypress.gr
