Στο πλαίσιο του προεκλογικού διαλόγου έχει προκύψει μία παραφιλολογία σχετικά με την ιεράρχηση των κινήτρων που οδηγούν μία εταιρία να επενδύσει σε μία ξένη χώρα. Αρχικά αναφέρθηκε το κόστος εργασίας και στη συνέχεια η χαμηλή φορολόγηση. Σαφώς, διαδραματίζουν το ρόλο τους, ταυτόχρονα δεν βρίσκονται τόσο ψηλά στα κριτήρια με τα οποία αποφασίζεται μία Άμεση Ξένη Επένδυση (ΑΞΕ). Οι δύο κυριότεροι παράγοντες είναι η μακροοικονομική σταθερότητα και οι θεσμοί σε μία χώρα. Έτσι, όταν μπαίνει κάποιος στη διαδικασία να συγκρίνει το επενδυτικό περιβάλλον ανάμεσα σε δύο χώρες, είναι σημαντικό να μπορεί να ιεραρχήσει τη σημασία των παραγόντων αυτών.
Η Ιρλανδία έχει υπάρξει αντικείμενο μελέτης σε ο,τι αφορά τις ΑΞΕ τα τελευταία είκοσι περίπου χρόνια, κυρίως λόγω των επενδύσεων εκεί κάποιων εκ των κολοσσών της τεχνολογίας (πχ apple). Οι επενδύσεις αυτές αποτέλεσαν αντικείμενο συζήτησης σε διάφορες χώρες με λίγες ΑΞΕ, κυρίως για το πως θα μπορέσουν κι αυτές να προσελκύσουν αντίστοιχου βεληνεκούς, επενδυτές. Αρχικά, η Ιρλανδία δαπανά συστηματικά μεγάλα ποσά για την προώθηση των επενδύσεων αυτών, κάτι που δε συμβαίνει στην Ελλάδα. Επιπλέον, σε ο,τι αφορά στο εργατικό δυναμικό βλέπουμε στα πιο κάτω διαγράμματα ότι υπάρχει σαφής διαφορά ανάμεσα στις δύο χώρες. Επιπροσθέτως, είναι ξεκάθαρο ότι οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας δυσκολεύονται τρομερά σε ζητήματα εξασφάλισης χρηματοδότησης, κάτι που αποτελεί το άλφα και το ωμέγα στη σύσταση μίας νέας επιχείρησης. Τέλος, ο χαμηλός φορολογικός συντελεστής στην Ιρλανδία δεν αποτέλεσε κίνητρο για την Apple, αφού είχαν συναφθεί ειδικές συμφωνίες προκειμένου να διευκολυνθεί η φοροαποφυγή από πλευράς της εταιρίας, πληρώνοντας μόλις 1% φόρο, κάτι που ανακάλυψε η κομισιόν και επέβαλε πρόστιμο μαμούθ το 2016.
Είναι σαφές λοιπόν ότι η χαμηλή φορολόγηση ή οι εύκολες αδειοδοτήσεις δεν αρκούν επ’ ουδενί στο να γίνει μία περιοχή ελκυστικότερος προορισμός για ΑΞΕ. Υπάρχουν δομικά κενά στη νομοθεσία, τα οποία δυσκολεύουν ανθρώπους με διαφορετική επιχειρηματική κουλτούρα να δραστηριοποιηθούν στη χώρα μας, ενώ η πολιτική και μακροοικονομική αστάθεια εντείνουν το πρόβλημα. Το βαθύ ζήτημα είναι να αναγνωριστούν και να προβληθούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής μας αντί να βασιζόμαστε σε ευφυολογήματα και πρακτικές που πέτυχαν σε άλλες χρονικές συγκυρίες και σε τελείως διαφορετικά οικονομικά περιβάλλοντα. Είναι μείζονος σημασίας οι προτάσεις που κατατίθενται να έχουν, έστω και στο ελάχιστο, ένα βαθμό εφαρμοσιμότητας.
Διάγραμμα 1: Κατάταξη των χωρών βάσει του Δείκτη Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας 2018
*Τεχνολογία πληροφοριών και επικοινωνίας
Πηγή: Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ
Διάγραμμα 2: Κατάταξη των χωρών βάσει του Δείκτη Επιχειρηματικότητας 2018
Πηγή: Παγκόσμια Τράπεζα
*Ο Μάντζιαρης-Ζαφείρης Στέργιος είναι απόφοιτος του τμήματος Διεθνών Οικονομικών σχέσεων και Ανάπτυξης του ΔΠΘ με μεταπτυχιακές σπουδές στην Πολιτική και Οικονομία σύγχρονης Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης και στη Λογιστική και Χρηματοοικονομική του ΠΑΜΑΚ. Είναι υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος με την κίνηση Κοζάνη Τόπος να Ζεις.
