Σπουδές στο Νέο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας: τι πρέπει να προσέξετε (της Μαρίας Μπιλιώνη*)

Λίγο πριν την έναρξη των Πανελλαδικών 2019, οι αλλαγές στον ακαδημαϊκό χάρτη έχουν πια ολοκληρωθεί με την δημοσίευση του ΦΕΚ 4610/7.5.2019 και την κατάργηση του συνόλου των ΤΕΙ της χώρας. Στη Δυτική Μακεδονία ένα είναι το ίδρυμα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και σε αυτό έχουν ενσωματωθεί τα Τμήματα του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας. Οι φετινοί υποψήφιοι θα αντικρύσουν στο Μηχανογραφικό Δελτίο που θα κληθούν να συμπληρώσουν μετά το πέρας των Πανελλαδικών εξετάσεων 21 Τμήματα στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Μακεδονίας.

Προκειμένου οι επιλογές σπουδών των φετινών υποψηφίων γίνουν με ασφάλεια είναι απαραίτητη η πληροφόρηση σχετικά με τα νέα τμήματα του Πανεπιστημίου. Μελετώντας λοιπόν, το σχετικό ΦΕΚ, εντοπίζω έξι (6) κατηγορίες Τμημάτων με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στην κάθε μία από αυτές.

Α) Τα Τμήματα που αποτελούν τη φυσική συνέχεια των Τμημάτων του καταργηθέντος ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας απεικονίζονται στον ακόλουθο πίνακα:

Σε αυτές τις περιπτώσεις τα πράγματα είναι σχεδόν ξεκάθαρα. Τα Τμήματα διατηρούν την ίδια έδρα, έχουν εγκαταστάσεις, διδακτικό προσωπικό, πρόγραμμα σπουδών, το οποίο όμως ενδέχεται να τροποποιηθεί στην αρχή του ερχόμενου ακαδημαϊκού έτους 2019-2020.

Β) Τα Τμήματα που είναι νέα στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας με γνωστό επιστημονικό αντικείμενο. Σ’ αυτήν την κατηγορία ανήκουν τα Τμήματα Ψυχολογίας στη Φλώρινα, και Μαθηματικών στην Καστοριά. Καθώς υπάρχουν και άλλα αντίστοιχα τμήματα στη χώρα, μας είναι γνωστό το επιστημονικό αντικείμενο, οι αντιστοιχίες για τις μετεγγραφές, τα επαγγελματικά δικαιώματα που κατοχυρώνονται με το κάθε πτυχίο. Ωστόσο, και στα δύο προαναφερθέντα τμήματα δεν υπάρχει κάποια στέρεη βάση για την έναρξη της λειτουργίας τους. Μέλη ΔΕΠ-διδάσκοντες και πρόγραμμα σπουδών είναι οι απολύτως απαραίτητες προϋποθέσεις για να λειτουργήσουν τα τμήματα σε μόλις 4 μήνες. Και ας υποθέσω ότι υπάρχει ένας πυρήνας διδασκόντων τόσο στη Φλώρινα, από τα υπάρχοντα τμήματα της Παιδαγωγικής Σχολής, όσο και στην Καστοριά από τα καταργηθέντα Τμήματα του ΤΕΙ Δυτ. Μακεδονίας, αναρωτιέμαι όμως αν είναι αυτή η συνθήκη επαρκής για την έναρξη αλλά και την ολοκλήρωση των σπουδών των φοιτητών που θα επιλέξουν να φοιτήσουν στα εν λόγω τμήματα. Θα μπορέσουν τα νεοσύστατα Τμήματα να εκπαιδεύσουν επάξια τους νέους φοιτητές; Θεωρώ ότι η ετοιμότητα του κάθε Τμήματος ακόμη δεν έχει αποδειχθεί. Εξαρτάται προφανώς από ποικίλους παράγοντες και φυσικά από τις επικρατούσες τοπικές συνθήκες.

Γ) Η τρίτη κατηγορία νέων Τμημάτων είναι αυτά που θεραπεύουν επιστημονικά αντικείμενα που είναι σαφώς προσδιορισμένα, ωστόσο, δεν έχουν όμως Προγράμματα Σπουδών, τα Μέλη ΔΕΠ τους θα προέρχονται από τα καταργηθέντα Τμήματα του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας συναφών επιστημονικών αντικειμένων. Αυτά είναι:

Δ) Τα Τμήματα που υπήρχαν στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και συνεχίζουν τη λειτουργία τους χωρίς κάποια μεταβολή. Πρόκειται για τα Τμήματα:

-Εικαστικών & Εφαρμοσμένων Τεχνών, Φλώρινα

-Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης, Φλώρινα

-Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών, Φλώρινα

Τα Τμήματα αυτά συνεχίζουν ανεπηρέαστα τη λειτουργία τους και εξακολουθούν να χορηγούν πτυχία με συγκεκριμένα επαγγελματικά δικαιώματα. Να σημειωθεί ότι η εισαγωγή στο Τμήμα Εικαστικών & Εφαρμοσμένων Τεχνών στη Φλώρινα εξακολουθεί να γίνεται εκτός πανελλαδικών εξετάσεων. Καμία απορία, κανένας φόβος να δηλώσουν οι υποψήφιοι τα τμήματα αυτής της κατηγορίας.

Ε. Το Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών φαίνεται ότι σε μεγάλο βαθμό θα εξακολουθήσει να λειτουργεί όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα με την μικρή υποσημείωση ότι και σε αυτό, όπως και σε όλα τα Τμήματα της Πολυτεχνικής Σχολής δυνάμει θα ενταχθούν τα μέλη ΔΕΠ των καταργηθέντων Τμημάτων Μηχανολόγων Μηχανικών και Βιομηχανικού Σχεδιασμού ΤΕ, Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ, Μηχανικών Περιβάλλοντος και Μηχανικών Αντιρρύπανσης ΤΕ του Τ.Ε.Ι. Δυτικής Μακεδονίας. Πιθανή ένταξη μελών ΔΕΠ στο Τμήμα θα επιφέρει, όπως είναι λογικό και επακόλουθο, αλλαγές στο Πρόγραμμα Σπουδών.

ΣΤ. Την έκτη κατηγορία συστήνει το Τμήμα Περιφερειακής & Διασυνοριακής Ανάπτυξης, που όμοιό του δεν υπάρχει σε άλλο πανεπιστημιακό ίδρυμα της χώρας. Η δυσκολία έγκειται στο ότι το επιστημονικό αντικείμενο που θεραπεύει δεν είναι σαφώς προσδιορισμένο και συνεπώς είναι άγνωστα τα επαγγελματικά δικαιώματα των πτυχιούχων του.

Ζ. Τμήματα του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας τα οποία έχουν μετονομαστεί:

Άξιο απορίας είναι πώς ο νομοθέτης εντοπίζει την αλλαγή μόνο στο όνομα του κάθε Τμήματος «Το Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος της Πολυτεχνικής Σχολής μετονομάζεται σε Τμήμα Χημικών Μηχανικών και το Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών της Πολυτεχνικής Σχολής μετονομάζεται σε Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών» (§2,Αρθ.14, Ν4610/7.5.2019). Όπως είναι εύκολα αντιληπτό άλλο Πρόγραμμα Σπουδών, τελείως διαφορετικά επαγγελματικά δικαιώματα ορίζουν τα νέα Τμήματα σε σύγκριση με τα παλιά. Πάρα ταύτα ο νομοθέτης ορίζει ότι η αλλαγή έγκειται στην ονομασία και όχι στην αλλαγή του Προγράμματος Σπουδών και των παρεπόμενών του.

Είναι προφανές ότι οι επιλογές σπουδών, που θα κληθούν οι φετινοί υποψήφιοι να κάνουν σε λιγότερο από δύο μήνες, πρέπει να γίνουν με μεγάλη προσοχή, ώστε να μην έρθουν αντιμέτωποι με ποικίλες εκπλήξεις στην ακαδημαϊκή τους πορεία.

*Συμβούλου Εκπαίδευσης & Σταδιοδρομίας, www.tangramedu.net