Στην τελική ευθεία μπαίνει η αναθεώρηση της οδηγίας που διέπει τη ναυαρχίδα της ευρωπαϊκής κλιματικής πολιτικής, το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (ΕΣΕΔΕ), καθώς ξεκινούν οι τριμερείς διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο των Υπουργών Περιβάλλοντος. Το ΕΣΕΔΕ αφορά το 45% των συνολικών εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επηρεάζει οικονομικά περισσότερες από 11.000 βιομηχανίες. Δεν προξενεί λοιπόν καμία έκπληξη ότι ο δρόμος της αναθεώρησής του ήταν ως τώρα γεμάτος εμπόδια, σφοδρές συγκρούσεις συμφερόντων και ασφυκτικές πιέσεις προς τους πολιτικούς.
Μία από τις σπάνιες εξαιρέσεις στον κανόνα ήταν η θέσπιση του λεγόμενου Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης με πόρους εκτιμώμενου ύψους 8 δις ευρώ για την περίοδο 2021-2030, το οποίο προορίζεται να υποστηρίξει τους εργαζόμενους, αλλά και τις τοπικές οικονομίες στις λιγνιτικές περιοχές της Ευρώπης, που αναμφίβολα θα πληγούν περισσότερο από τη νομοτελειακή πλέον μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλού άνθρακα. Σε αντίθεση με πολλά ζητήματα της αναθεώρησης που αποτέλεσαν αντικείμενο επεισοδιακών αντιπαραθέσεων ανάμεσα στις πολιτικές ομάδες του Ευρωκοινοβουλίου, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης έτυχε σχεδόν καθολικής αποδοχής, τόσο από την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας (ITRE), όσο και από την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων (ENVI), πριν υπερψηφιστεί με μεγάλη πλειοψηφία και από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Ξεχωριστή σημασία έχει το γεγονός ότι τις σχετικές τροπολογίες στήριξαν σθεναρά, εκτός από περιβαλλοντικές οργανώσεις από όλη την Ευρώπη, και οι ευρωπαίοι εργαζόμενοι στη βιομηχανία του κάρβουνου μέσω της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Εργαζομένων (ETUC), μέλος της οποίας είναι η ΑΔΕΔΥ και η ΓΣΕΕ. Πολύ πριν την Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για το Κλίμα στο Παρίσι, η ETUC διατύπωσε την άποψη πως, τόσο το περιβάλλον, όσο και η προσαρμογή των εργαζομένων στη βιομηχανία άνθρακα δεν μπορούν να περιμένουν άλλο, ενώ αμέσως μετά ζήτησε συγκεκριμένα την ίδρυση ενός Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης που θα χρηματοδοτείται από τη δημοπράτηση δικαιωμάτων του ΕΣΕΔΕ.
Οι 2 λιγνιτικές Περιφέρειες της Ελλάδας (Δυτικής Μακεδονίας και Πελοποννήσου) έχουν αναμφίβολα πολλά να επωφεληθούν από ένα τέτοιο ταμείο. Ειδικότερα για τη Δυτική Μακεδονία που έχει το μεγαλύτερο μερίδιο της λιγνιτικής δραστηριότητας της χώρας, δεν αμφισβητείται ούτε καν από τη ΔΕΗ, ότι η μείωση της λιγνιτικής παραγωγής μέσα στα επόμενα 10-15 χρόνια θα είναι δραστική. Κάτι τέτοιο σημαίνει περαιτέρω αύξηση της ανεργίας που ήδη βρίσκεται σε δυσθεώρητα ύψη, στο 33,3% σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, αλλά και σημαντική μείωση της τοπικά προστιθέμενης αξίας δεδομένου ότι η λιγνιτική δραστηριότητα αντιπροσωπεύει το 45% του ΑΕΠ της Περιφέρειας. Η κατασκευή και λειτουργία των 2 νέων, πανάκριβων λιγνιτικών μονάδων που σχεδιάζει η ΔΕΗ -Πτολεμαΐδα V και Μελίτη II- δεν πρόκειται να λύσει το πρόβλημα. Εκτιμάται ότι οι 2 μονάδες με κόστος εγκατάστασης περίπου 2,5 δις ευρώ, σε μια περίοδο που η Επιχείρηση κινδυνεύει ακόμα και με χρεοκοπία, θα αναπληρώσουν μόλις το 30% του τοπικού ΑΕΠ και των θέσεων εργασίας που θα χαθούν από την προγραμματισμένη απόσυρση υφιστάμενων λιγνιτικών μονάδων ως το 2030.
Είναι λοιπόν προφανές ότι η οικονομία της Δ. Μακεδονίας πρέπει να στραφεί σε άλλες οικονομικές δραστηριότητες κι αυτό πρέπει να ξεκινήσει να το κάνει από τώρα, ώστε να αντιστρέψει την κατάσταση σύμφωνα με σχετική μελέτη του WWF Ελλάς. Επενδύσεις στη Δ. Μακεδονία ύψους περίπου όσο και το κόστος εγκατάστασης των 2 νέων λιγνιτικών μονάδων σε 12 βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες και σε βάθος 15ετίας, είναι ικανές να δημιουργήσουν σχεδόν διπλάσιες θέσεις εργασίας και υπερδιπλάσια τοπικά προστιθέμενη αξία από αυτή που θα χαθεί λόγω της προγραμματισμένης συρρίκνωσης της λιγνιτικής παραγωγής. Επομένως, η χρηματοδότηση τέτοιων επενδύσεων αποτελεί το ζητούμενο για το ζωντάνεμα της οικονομίας και την απόδοση κοινωνικής δικαιοσύνης στη Δ. Μακεδονία. Το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης θα αποτελέσει μια σημαντική πηγή εσόδων για αυτόν τον σκοπό.
Ωστόσο, παρά την ευνοϊκή και ιδιαίτερα πλειοψηφική στήριξη του Ευρωκοινοβουλίου, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης δεν είναι διόλου βέβαιο ότι θα ιδρυθεί τελικά.
Το αρχικό κείμενο που συμφωνήθηκε ανάμεσα στους υπουργούς Περιβάλλοντος στις 28 Φεβρουαρίου με το οποίο το Συμβούλιο προσέρχεται στις τριμερείς διαπραγματεύσεις, δεν περιλαμβάνει απολύτως τίποτε για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Στη δε δημόσια συζήτηση στο Συμβούλιο των Υπουργών που προηγήθηκε της διαμόρφωσης του τελικού κειμένου, ο μόνος υπουργός που τόνισε τη σημασία της θέσπισής του ήταν ο Έλληνας αναπληρωτής υπουργός Σωκράτης Φάμελλος. Το ίδιο είχε υποστηρίξει και στη σχετική συζήτηση στην Επιτροπή Προστασίας του Περιβάλλοντος της Βουλής λίγες μέρες πριν όπου, μεταξύ άλλων, εξήρε τις ενέργειες του δημάρχου Κοζάνης να διαμορφώσει ένα συμμετοχικό σχέδιο μετάβασης σε καθεστώς περιορισμένης λιγνιτικής δραστηριότητας, συνοδευόμενο από προτάσεις για την εξεύρεση των απαραίτητων πόρων. Εκτός από τα συγχαρητήρια, ο δήμαρχος Κοζάνης και ο Έλληνας υπουργός αξίζουν την ουσιαστική στήριξη όλων στη συγκεκριμένη προσπάθεια.
Οι μόνοι που φαίνεται να μην αντιλαμβάνονται τη σημασία θέσπισης του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, είναι οι κατεξοχήν θεματοφύλακες των συμφερόντων των εργαζομένων: Το Σωματείο εργαζομένων της ΔΕΗ Σπάρτακος, το οποίο στην τελευταία του σχετική ανακοίνωση παρέλειψε την οποιαδήποτε αναφορά στο θέμα. Αντιλαμβάνεται άραγε την κρισιμότητα των στιγμών;
Η πολυτέλεια του χρόνου δεν υπάρχει, καθώς η σχεδόν τριετής διαδικασία αναθεώρησης του ΕΣΕΔΕ ολοκληρώνεται κάποια στιγμή μέσα στο φθινόπωρο του 2017. Η Ελλάδα ήδη έδειξε ότι η συσπείρωση γύρω από έναν δίκαιο και καλά τεκμηριωμένο στόχο πείθει, καθώς το αίτημα για ένταξη της Ελλάδας στο ταμείο για τον εκσυγχρονισμό των ενεργειακών υποδομών -εξαιρουμένων λιγνιτικών μονάδων- συγκέντρωσε τη σύμπνοια των ευρωβουλευτών, του υπουργείου, αλλά και των περιβαλλοντικών οργανώσεων σε Ελλάδα και Ευρώπη. Σαν αποτέλεσμα, το αίτημα έγινε αποδεκτό, τόσο από το Ευρωκοινοβούλιο, όσο και από το Συμβούλιο Υπουργών, όπου μάλιστα προσδιορίστηκε ότι χρήματα του ταμείου εκσυγχρονισμού, εκτιμώμενου ύψους 400-500 εκ. ευρώ θα χρησιμοποιηθούν για τη διασύνδεση των νησιών.
Υπουργείο, πολιτικά κόμματα, ευρωβουλευτές, περιβαλλοντικές οργανώσεις, τοπική αυτοδιοίκηση, φορείς στη Δυτική Μακεδονία και την Πελοπόννησο αλλά και οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ πρέπει πλέον να ενώσουν τις δυνάμεις τους για την ίδρυση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, το οποίο στην οικονομική κατάσταση που βρίσκεται η χώρα μας, είναι εκ των ων ουκ άνευ για την επιβίωση των τοπικών οικονομιών και την ουσιαστική οικονομική στήριξη των εργαζομένων.
Του Νίκου Μάντζαρη, υπεύθυνου ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής WWF Ελλάς
“Επενδύσεις στη Δ. Μακεδονία ύψους περίπου όσο και το κόστος εγκατάστασης των 2 νέων λιγνιτικών μονάδων σε 12 βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες και σε βάθος 15ετίας, είναι ικανές να δημιουργήσουν σχεδόν διπλάσιες θέσεις εργασίας και υπερδιπλάσια τοπικά προστιθέμενη αξία από αυτή που θα χαθεί λόγω της προγραμματισμένης συρρίκνωσης της λιγνιτικής παραγωγής. Επομένως, η χρηματοδότηση τέτοιων επενδύσεων αποτελεί το ζητούμενο για το ζωντάνεμα της οικονομίας και την απόδοση κοινωνικής δικαιοσύνης στη Δ. Μακεδονία.”
Μπορεί να μας κατονομάσει έστω και μία επένδυση, που θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας;
Link σε κείμενο αναγνωρίζετε;
Το Ταμείο θα γίνει, τα χρήματα θα έλθουν, τα προγράμματα θα γίνουν, έργα θα μελετηθούν και θα εξαγγελθούν, αλλά ποιοι θα φάνε το χρήμα όμως…
Κανείς, μα κανείς, δεν αμφισβητεί ότι το κλίμα αλλάζει. Αλλάζει εδώ και 4,5 δις χρόνια και θα αλλάζει για (πρώτα ο Θεός) για άλλα 4,5 δις χρόνια — μετά κανείς δεν ξέρει τι θα κάνει το ηλιακό σύστημα.
Το κλίμα αλλάζει από τις αλλαγές στον ήλιο, αλλαγές στην τροχιά της γης (και λένε τώρα των πλανητών), από την διαστρική σκόνη (και την αλληλεπίδρασή της με το μαγνητικό πεδίο της γης και τα σύννεφα), από τα ηφαίστεια και τις τεκτονικές αλλαγές, από την αλληλεπίδραση ωκεανών και ατμόσφαιρας, από την αντανακλαστικότητα της γης και της ατμόσφαιρας, από την ατμοσφαιρική χημεία (εδώ κολλάει το CO2, ανθρωπογενές και μη, και γενικά η …ζωή στον πλανήτη) και οπό όποιους άλλους λόγους.
Κανείς επιστήμονας δεν αμφισβητεί την περιοδικότητα των τελευταίων 400.000 ετών, ή την …πτωτική τάση της θερμοκρασίας κατά την διάρκεια της τελευταίας μεσοπαγετώδους. Κανείς επιστήμονας δεν αμφισβητεί την άνοδο του ατμοσφαιρικού CO2 μετά το 1800. Κανείς δεν αμφισβητεί ότι η άνoδος του ατμοσφαιρικού CO2 βασικά έπεται της ανόδου της θερμοκρασίας των ωκεανών. Κανείς δεν αμφισβητεί ότι προσθήκη CO2 μπορεί (“ενδέχεται”), μεταξύ άλλων, να ανεβάσει, λίγο, την θερμοκρασία και κανείς δεν αμφισβητεί ότι συμβάλλει σε περισσότερο …πράσινο — όπως το πρασίνισμα σχετικά άνυδρων περιοχών! Πού είναι το ψέμα;
Το ψέμα αρχίζει κάπου μεταξύ IPCC και ερμηνείας ή αποδοχής των συμπερασμάτων του στον πραγματικό κόσμο. Πρώτο και καλύτερο: Η πραγματικότητα διαφωνεί με τα μοντέλα, τα μοντέλα δεν έχουν κατορθώσει καν να αναπαράξουν γνωστές εκ των υστέρων συνθήκες. Όταν αυτό συμβαίνει, σημαίνει ότι τα μοντέλα είναι λάθος. Οι ακτιβιστές και οι πολιτικοί, και αυτοί που πουλάνε αιολικά, ή που θέλουν να έχουν το μονοπώλιο της ηλεκτροδότησης ή της βιομηχανίας στην Ευρώπη, επικαλούνται μοντέλα που τα διανθίζουν με βλακώδης ισχυρισμούς, που μετά τόσα χρόνια απλά γελοιοποιούνται, αν και επανεμφανίζονται με άλλη μορφή.
Η πραγματικότητα διαψεύδει και τα μοντέλα, και τους βλακώδεις ισχυρισμούς. Το BBC είναι κλασσικό παράδειγμα. Έγινε ρεζίλι το 2007, αλλά το 2016 επιμένει: “Έχουμε πολλά χιόνια και κρύα επειδή κάνει ζέστη”. Μπορεί να είναι αλήθεια, αλλά δεν το είχε προβλέψει το 2007. Κάποιος ωστόσο φαίνεται να πληρώνει το BBC για τέτοια “επιστήμη”, και οι κατά τόπους παπαγάλοι δεν έχουν παρά να πούνε: “Είπε το BBC, βάλτε αιολικά” (να εναλλάσσουμε παπαγάλους πού και πού). Το BBC είναι ΜΜΕ. Η αξιοπιστία του (και όχι μόνο του BBC) δυστυχώς πάσχει. Δεν κάνει ενημέρωση, κάνει προπαγάνδα πολιτικών επιλογών. Ή προωθεί πολιτικές επιλογές με μούφες.
Δεύτερο μείζον ψέμα, “το 97% των επιστημόνων συμφωνούν”. Αυτό είναι τόσο ψέμα, που ακόμα και σαν άσχετος μπλόγκερ βαριέμαι να το σχολιάσω. Ο αρχικός ισχυρισμός περί 97%, ξεκίνησε από ένα άρθρο (που έχει εξαφανιστεί έκτοτε) με κάποια δημοσκόπηση στην οποία εκλήθησαν να εκφέρουν άποψη διάφοροι επιστήμονες, επέλεξαν να εκφέρουν άποψη οι 79 από αυτούς, και από αυτούς τους 79, οι 75 είπαν ότι υπάρχει κάποιου είδους ανθρωπογενής θέρμανση! Πιο σοβαρός είναι ο ισχυρισμός ότι το 97% των μέντιουμ συμφωνεί ότι η επικοινωνία με τους νεκρούς είναι εφικτή. Ή, ότι το 97% των μοντέλων είναι λανθασμένα. Ή, 97 επιστημονικά άρθρα που διαψεύδουν τον ισχυρισμό ότι το 97% των επιστημόνων δήθεν συμφωνεί. Οι παπαγάλοι όμως το επικαλούνται, ξεδιάντροπα, ξανά και ξανά. Η πραγματικότητα είναι όχι ότι το 97% των επιστημόνων συμφωνούν, αλλά ότι το 98% των επιστημόνων διαφωνεί. Ή αν ποτέ βρεθείτε σε τέτοια κουβέντα, ρωτήστε “σε τι ακριβώς συμφωνούν ή διαφωνούν” και “ποιοί είναι αυτοί” και θα εκπλαγείτε από την σιωπή! Ή απλά ο παπαγάλος θα αρχίσει να σχίζει τα ρούχα του.
Τα παραπάνω, καθ’ εαυτά, δεν αποδεικνύουν ότι δεν θα πέσει ο ουρανός στο κεφάλι μας (λόγω ζέστη, κρύου κλπ). Αποδεικνύουν ότι αυτοί που ισχυρίζονται ότι θα πέσει, είναι παπαγάλοι. Κανένας σοβαρός δεν ξέρει το θα κάνει το κλίμα σε 100, 1.000 ή 10.000 χρόνια. Ή τι καιρό θα κάνει τον 15αύγουστο στην Μύκονο — ακόμα και τα μελτέμια μας κάνουν εκπλήξεις. Ή τι καιρό θα κάνει το Πάσχα. Λογικά θα κάνει ψύχρα, αλλά μπορεί και να έχει γλυκάνει κομματάκι. Με άλλα λόγια, εάν πεισθείτε ότι αυτά που σάς λένε είναι αρλούμπες, αυτό δεν απαντάει “σε τι οφείλονται οι αλλαγές στο κλίμα”. Αν θέλετε να απαντήσετε αυτό το ερώτημα, θέλει περισσότερη προσπάθεια, αν δεν βαριέστε, ακόμα και σε συνοπτική ή εκλαϊκευμένη εκδοχή:
Experimental results support cosmic ray theory of climate. Νομίζω ότι σε αυτό αναφέρθηκε και ο Σταύρος Αλεξανδρής…
Ό ήλιος… είτε στα τελευταία 400 χρόνια, είτε στα τελευταία 11.000 χρόνια, είτε σε πολύ μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα… Και οι τροχιές των πλανητών… Αλλά όχι το εάν θα καίμε εμείς, ή οι Γερμανοί …λιγνίτη. Για τους Κινέζους δεν ξέρω… Αυτοί σίγουρα φταίνε γιατί μάς έχουν πεθάνει στις εξαγωγές και στην ζήτηση πρώτων υλών, αλλά τώρα που θέλουν και αυτοί ζωτικό χώρο, μπορεί να τους μαζέψει το …Κλίμα.
Και πριν το ξεχάσω. Ακόμα κι αν έχω 100% λάθος στους παραπάνω ισχυρισμούς, εάν δηλαδή εγώ διασπείρω fake news λέγοντας ότι η κλιματική αλλαγή δεν είναι ανθρωπογενής και καταστροφική και εάν πράγματι φταίει η κατανάλωση κάρβουνου στην ηλεκτροπαραγωγή για όλα τα κακά του κόσμου, ακόμα και τότε, τα αιολικά δεν κάνουν τίποτα για να βοηθήσουν στο πρόβλημα, αφού δεν υποκαθιστούν συμβατικές μονάδες άνθρακα (τα πυρηνικά και το αέριο το κάνουν) και δεν εξοικονομούν χρήση καυσίμων, ούτε μειώνουν εκπομπές CΟ2 — οπουδήποτε μετρήθηκαν, ενδεικτικά, λέμε τώρα, στην Γερμανία, στην Ολλανδία και στις ΗΠΑ. Στην Αυστραλία δεν ξέρω, οι φουκαράδες μειώνουν εκπομπές CO2 με …blackouts.
ΠΗΓΗ: archaiopteryx
Όλοι διαγκωνίζονται ποιος θα προασπίσει καλύτερα «στα λόγια» τον δημόσιο χαρακτήρα της ΔΕΗ, και ουδείς κάθεται να σχεδιάσει το μέλλον μιας εταιρείας, εξαντλημένης από τα βάρη και τα αδιέξοδα που της έχουν φορτωθεί στο όνομα ακριβώς του δημοσίου χαρακτήρα της.