Η ανάδειξη των νέων Δημοτικών Αρχών με το σύστημα της απλής αναλογικής έχει ως επακόλουθο την έλλειψη πλειοψηφίας της παράταξης του εκλεγέντος Δημάρχου στο Δημοτικό Συμβούλιο. Να σημειωθεί ότι 231 Δήμαρχοι από τους 332 συνολικά, έχουν εκλεγεί χωρίς πλειοψηφία στα Δημοτικά τους Συμβούλια. Η σύμπραξη παρατάξεων σαφώς αποτελεί μια λύση. Λύση όμως που δεν έχει πραγματοποιηθεί στο σύνολο των Δήμων που αντιμετωπίζουν πρόβλημα ή ακόμη κι αν έχει επιτευχθεί δεν είναι βέβαιο ότι θα τελεσφορήσει.
Με το νέο Νόμο (Ν.4623/2019), ο οποίος δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο 2019, γίνεται προσπάθεια να εξομαλυνθούν οι στρεβλώσεις του Κλεισθένη και οι δυσμενείς επιπτώσεις από την έλλειψη πλειοψηφίας, με την αύξηση των αποφασιστικών αρμοδιοτήτων των Δημάρχων και της Οικονομικής Επιτροπής των Δήμων.
Εξαιρετικής σημασίας διατάξεις του νέου Νόμου είναι αυτές που θέτουν ως προϋπόθεση την υποβολή εναλλακτικής πρότασης από αντιπολιτευόμενη παράταξη, εφόσον δεν συμφωνεί με την πρόταση της παράταξης του Δημάρχου. Το πνεύμα του Νόμου εδώ είναι να αποτρέψει την μη ψήφιση σοβαρών ζητημάτων με τις επιπτώσεις που συνεπάγεται αυτή στην εύρυθμη λειτουργία των Δήμων. Η εναλλακτική πρόταση προβλέπεται σε θέματα όπως η κατάρτιση του τεχνικού προγράμματος, του επιχειρησιακού προγράμματος, του προγράμματος αξιοποίησης της δημοτικής περιουσίας, ο ορισμός των τελών και η ψήφιση του προϋπολογισμού. Για την υποβολή των εναλλακτικών προτάσεων και της συζήτησής τους στο Δημοτικό Συμβούλιο απαιτούνται προϋποθέσεις, όπως να ρυθμίζουν πλήρως το θέμα, να συνοδεύονται από αιτιολογική έκθεση και από εισήγηση της αρμόδιας Υπηρεσίας για το αν μπορούν να είναι εφαρμόσιμες ή όχι. Για να δώσουμε ένα παράδειγμα ειδικά σε ότι αφορά τον προϋπολογισμό που θεωρείται το πιο κρίσιμο θέμα για την λειτουργία ενός Δήμου, η εναλλακτική πρόταση που θα κατατίθεται πρέπει να αφορά όλο τον προϋπολογισμό συνολικά και αναλυτικά και όχι μια ομάδα κωδικών.
Εν συνεχεία κι εφόσον υποβάλλονται για συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο, οι υποβληθείσες προτάσεις συζητούνται και ψηφίζονται διακριτά κατά την ίδια συνεδρίαση. Έγκριση λαμβάνει η πρόταση που συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του δημοτικού συμβουλίου. Εάν δεν υποβληθεί εναλλακτική πρόταση, θεωρείται εγκεκριμένη η εισήγηση του δημάρχου.
Γίνεται κατανοητό ότι μέσα από τη θέσπιση της δυνατότητας αλλά και υποχρέωσης της υποβολής εναλλακτικής πρότασης από αντιπολιτευόμενη παράταξη, εφόσον δεν συμφωνεί με την πρόταση του Δημάρχου, γίνεται προσπάθεια να αποφευχθεί μη ψήφιση θεμάτων χωρίς αιτιολογία απλά και μόνο για να διαταραχθεί η λειτουργία του Δήμου. Εικάζεται ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση σ’ αυτές τις κρίσιμες διατάξεις του νέου Νόμου τόσο από τη Διοίκηση όσο και από τις Υπηρεσίες του Δήμου, προκειμένου να μην χάνεται πολύτιμος χρόνος για την ψήφιση σημαντικών θεμάτων και να αποφευχθεί εν τέλει ο κίνδυνος ακυβερνησίας.
