Ολοκληρώθηκε χθες Κυριακή με μεγάλη επιτυχία το Αφιέρωμα στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά του τόπου μας που οργάνωσε ο Δήμος Κοζάνης, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Νεώτερου Πολιτιστικού Αποθέματος και Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, το Λαογραφικό – Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας – Θράκης και τον Οργανισμό Αθλητισμού, Πολιτισμού και Νεολαίας.
Στο πλαίσιο του αφιερώματος την Παρασκευή 10/3 πραγματοποιήθηκαν 4 προβολές ντοκιμαντέρ εθνογραφικού περιεχομένου( το ένα εξ αυτών παρουσίαζε το λαϊκό δρώμενο των Μωμόερων) στοχεύοντας μαζί τα επιμορφωτικά σεμινάρια για εκπαιδευτικούς Α΄/θμιας και Β΄/θμιας εκπαίδευσης που οργανώθηκαν το πρωί του Σαββάτου στην ευαισθητοποίηση τόσο του κοινού όσο και των εκπαιδευτικών σε θέματα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς .
Το Σάββατο, το απόγευμα 11 Μαρτίου στο Κοβεντάρειο και στο Κλειστό Γυμναστήριο της Λευκόβρυσης πραγματοποιήθηκε ένα εορταστικό αφιέρωμα στο δρώμενο των Μωμόερων με εισηγήσεις, βραβεύσεις και αναπαραστάσεις του εθίμου και από τις οκτώ τοπικές κοινότητες της Κοζάνης ( Αγίου Δημητρίου- Ρυακίου, Αλωνακίων, Πρωτοχωρίου, Σκήτης, Τετραλόφου, Ασβεστόπετρας, Καρυοχωρίου και Κομνηνών ) οι οποίες το τελούν στην περιοχή κοντά ένα αιώνα.
Από τον περασμένο Νοέμβριο το έθιμο των Μωμοέριων εντάχθηκε στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Παγκόσμιας Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO. Η ένταξη τους αποτελεί δικαίωση τόσο της ιδιαιτερότητας και δυναμικής του εθίμου αυτού καθ’ αυτού που συνδέεται άμεσα με την ζώσα πολιτιστική κληρονομιά του ποντιακού προσφυγικού στοιχείου που εγκαταστάθηκε στα μέρη μας στη δεκαετία του 1920 όσο και των προσπαθειών δυο ξεχωριστών ανθρώπων, του Κ. Αλεξανδρίδη από τον Αγιο Δημήτριο Κοζάνης και της Μ. Ευσταθιάδου που απέδειξαν στην πράξη ότι είναι λάτρεις της μεγάλης λαϊκής παράδοσης του Ποντιακού Ελληνισμού.
Στη Λευκόβρυση, όπου για πρώτη φορά μέσα σε κλίμα γιορτής παρευρέθηκαν και χόρεψαν και οι οχτώ Πολιτιστικοί Σύλλογοι, ο Δήμος Κοζάνης δια του Δήμαρχου Κοζάνης κ. Λ. Ιωαννίδη και ο Δήμος Εορδαίας δια του Αντιδημάρχου κ. Κ. Πολυχρονίδη προχώρησαν στη βράβευση τους αναγνωρίζοντας τη μεγάλη συμβολή των 8 τοπικών κοινοτήτων στη διαφύλαξη του δρώμενου ως στοιχείο της ζώσας ποντιακής παράδοσης αυτού του τόπου και ως καταλυτικό στοιχείο για την ένταξη τους στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Παγκόσμιας Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO . Τα βραβεία επέδωσε η Διευθύντρια Νεώτερου Πολιτιστικού Αποθέματος και Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού – Αθλητισμού κ. Σταυρούλα Φωτοπούλου.
Μαζί με τους Συλλόγους επιβραβεύτηκαν ακόμη μια φορά και οι άνθρωποι (Κ. Αλεξανδρίδης και Μ. Ευσταθιάδου) που ανέλαβαν το βάρος της τεκμηρίωσης του σχετικού φακέλου και κατάφεραν να ενώσουν και τα 8 χωριά παρά τις επί μέρους διαφορές τους στον τρόπο τέλεσης του εθίμου σε μια ενιαία έκφραση αυτού μέσα από τη δημιουργία ενός κοινού φακέλου ένταξης.
Το αφιέρωμα ολοκληρώθηκε την Κυριακή 12 Μαρτίου στο Κοβεντάρειο με εισηγήσεις για την «Ζώσα Πολιτισμική Κληρονομιά της ευρύτερης περιοχής Κοζάνης». Στην εκδήλωση συμμετείχε, μεταξύ άλλων, η κ. Έλενα Κόρκα, Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού – Αθλητισμού η οποία μίλησε για το μέλλον της εφαρμογής της Σύμβασης για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της UNESCO στην Ελλάδα. Αξίζει να σημειωθεί η πρόταση που κατέθεσε η κ. Ζωή Μάργαρη, εντεταλμένη ερευνήτρια του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών για δημιουργία ενός τοπικού ευρετηρίου άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς στο οποίο θα καταγραφούν τα στοιχεία της πλούσιας κληρονομιάς του τόπου (έθιμα, λαϊκά δρώμενα, κοινωνικές πρακτικές, τελετουργίες, παραδοσιακές τεχνογνωσίες, αγροδιατροφικές παραδόσεις, κ.ά).
Από την πλευρά του Δήμου η πρόεδρος του ΟΑΠΝ κ. Φανή Φτάκα-Τσικριτζή επισήμανε τη σπουδαιότητα του λαϊκού πολιτισμού και τον πλούτο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας, υπογραμμίζοντας τα κοινά δυνατά στοιχεία και των τριών εθιμικών δρώμενων του Δήμου (Μωμοέρια, Λαζαρίνες, Φανοί). Μετά την ένταξη των Μωμόερων στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Παγκόσμιας Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της Unesco τόνισε την ανάγκη σχεδιασμού και υλοποίησης ανάλογων δράσεων διαφύλαξης, ανάδειξης και προβολής και των άλλων δυο εθιμικών δρωμένων και εισηγήθηκε τη δρομολόγηση αντίστοιχων ενεργειών προς την Unesco. Έτσι, χαρακτήρισε το συγκεκριμένο αφιέρωμα ως το πρώτο επίσημο βήμα έναρξης των συντεταγμένων προσπαθειών του Δήμου για την ένταξη των Λαζαρίνων του Τσαρτσαμπά (με τις 11 ιδιοτοπικές παραλλαγές του εθίμου όπως αυτές τελούνται στα χωριά Αιανή, Ροδιανή, Αγία Παρασκευή, Λευκοπηγή, Μεταμόρφωση, Καρυδίτσα, Κρόκος, Μηλιά, Άνω-Κάτω Κώμη, Καισαρειά αλλά και των 14 Φανών της Κοζάνης στους δυο καταλόγους της UNESCO (Εθνικό ευρετήριο και Παγκόσμιος αντιπροσωπευτικός κατάλογος).
Αμέσως μετά, ακολούθησε στρογγυλό τραπέζι στο οποίο συμμετείχαν εκπρόσωποι πολιτιστικών συλλόγων, φορέων και πολίτες. Ο διάλογος που προκάλεσε το στρογγυλό τραπέζι κρίθηκε ιδιαίτερα γόνιμος και ουσιαστικός τόσο για την πολιτιστική κληρονομιά της ευρύτερης περιοχής όσο και για την πρόταση δημιουργίας τοπικού ευρετηρίου που έτυχε ευρείας αποδοχής από πολιτιστικούς συλλόγους και φορείς αλλά και για την ανάγκη συσπείρωσης όλων των τοπικών φορέων ανά θεματική (Λαζαρίνες, Φανοί) για την επίτευξη του κοινού μεγάλου στόχου. Προς αυτή την κατεύθυνση συμφωνήθηκε η συγκρότηση ομάδων εργασίας και για τα δυο ανωτέρω εθιμικά δρώμενα, στις οποίες μπορούν να συμμετάσχουν όλοι όσοι ενδιαφέρονται.
Είναι πλέον φανερό ότι σ’ αυτή τη μεγάλη προσπάθεια, που μόλις δρομολογήθηκε και έχει πολύ δρόμο ακόμα να διατρέξει, απαιτείται η παρουσία όλων, τόσο του Δήμου όσο και των τοπικών πολιτιστικών φορέων. Κανένας τοπικός φορέας μικρός ή μεγάλος δεν περισσεύει, αν θέλουμε ο στόχος να ευοδωθεί. Ο λαϊκός πολιτισμός, όπως μας ενώνει και μας εκφράζει όλους, έτσι μας χρειάζεται και όλους.
Από το Γραφείο Τύπου
