Σιάτιστα, Μια πρόταση για την επέτειο των 200 χρόνων της Ελληνικής Επανάστασης (του Λάζαρου Γ. Κώτσικα)

Όσο περνάει ο καιρός, πρωτοβουλίες λαμβάνονται σε κάθε γωνιά της Ελλάδος για την διοργάνωση τιμητικών εκδηλώσεων για την επέτειο των 200 χρόνων της Ελληνικής Επανάστασης. Σε άρθρο της εφημερίδας «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» γράφεται ότι στις αρχές του επόμενου έτους θα ανακοινωθεί το πρόγραμμα των ογδόντα εκδηλώσεων. Εκδηλώσεις χωρίς ψυχαγωγικό χαρακτήρα και όχι προορισμό την εσωτερική κατανάλωση.

Δεν είναι λίγοι που με ρωτούν αν έχω την δική μου πρόταση για το 2021; Είναι εύκολο να ασκείς κριτική όντως, αλλά χάνει την δύναμη της όταν δεν έχεις εσύ να προτείνεις κάτι. Η πρόταση θα πρέπει γίνει ψάχνοντας καλά στην ιστορία, για να επιλέξεις γύρω από ποια γεγονότα μπορούμε να επικεντρωθούμε, αν υπάρχει μοναδικότητα, σε ποιο βαθμό μπορεί να αξιοποιηθεί, ποιο είναι το εύρος των δράσεων που μπορεί δώσει. Μου μοιάζει εύκολη η απάντηση.

Η «ΕΦΗΜΕΡΙΣ» των Μαρκίδων Πούλιου. Οι εκδότες της πρώτης σωζόμενης ελληνικής εφημερίδας προέρχονταν από την Σιάτιστα. Η καταγωγή των δύο αδερφών δίνει την μοναδικότητα που αναζητούμε. Θα ήταν μια καλή ιδέα στην Σιάτιστα να διοργανώνονταν με πυρήνα την «ΕΦΗΜΕΡΙΣ», ομάδα εκδηλώσεων με την ΕΣΗΕΑ, της οποίας η παρουσία με οποιαδήποτε μορφή, θα δώσει την δημοσιότητα που επιζητείται. Η εκδήλωση θα έχει τρία σκέλη.

Το πρώτο θα είναι μια διημερίδα όπου μέλη του πανεπιστημιακού και μη χώρου, θα μιλήσουν για την «ΕΦΗΜΕΡΙΣ», την συνολική δράση των Μαρκίδων που είχε και άλλες πτυχές εκτός από αυτήν που είναι σε όλους γνωστή, γιατί ήταν η κορυφαία στιγμή της Σιάτιστας στο 1821 και όχι απλά η μοναδική; Γιατί δεν ήταν άσχετη με την ιστορία της Σιάτιστας η δράση των Μαρκίδων.

Το δεύτερο, είναι η εγκαινίαση μιας έκθεσης με περίτεχνες εκτυπώσεις αντιπροσωπευτικών αποσπασμάτων των φύλλων της «ΕΦΗΜΕΡΙΣ». Το πρώτο και τελευταίο φύλλο της εφημερίδας, η δημοσίευση της Χάρτας των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου της Γαλλικής Επανάστασης, οι εξελίξεις στον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο, η αναπαράσταση της πολιορκίας στο Ισμαήλι, ο αποκεφαλισμός της Μαρίας Αντουανέτας, η προαναγγελία της Χάρτας του Ρήγα και άλλων εκδόσεων, η ανακάλυψη του αεροστάτου, η αγγελία του ωρολογοποιού και του συνοικεσίου. Ο επισκέπτης της έκθεσης, με τα ίδια του τα μάτια θα δει την πρώτη σωζόμενη ελληνική εφημερίδα, ποιο ήταν ακριβώς των έργο των δύο αδερφών στην Βιέννη. Άλλο απλά να ακούς για την «ΕΦΗΜΕΡΙΣ», άλλο να αποκτάς μια εικόνα για αυτήν χωρίς να είσαι αναγκασμένος να διαβάζεις μακροσκελείς επιστημονικές εργασίες ή να ξεφυλλίζεις δεκάδες φύλλα της εφημερίδας. Διαβάζοντας το απόσπασμα από την μία πλευρά και διαβάζοντας από την άλλη πλευρά μια μικρή τεκμηρίωση για να σε βάλει στο κλίμα της δημοσίευσης.

Το τρίτο και τελευταίο κομμάτι. Οι Μαρκίδες στο πρώτο φύλλο της εφημερίδας τους έγραφαν στο πρωτοσέλιδο της «Ιδού η προπολλού επιθυμησθείσα, κ υποσχεθείσα εις την απλήν διάλεκτον εφημερίς, ως ένα φυτόν, οπού ολίγον κατ’ ολίγον αυξάνει ευανθεί, και τέλως ευκαρπόνττας προξενεί μύρια καλά και μ’ όλον οπού αυτή η εφημερίς με ένα τέτοιον φυτόν κατά την επωφελή έκτασηιν και εκβασίν της αρμοδίως δύναται, και πρέπει να παρομοιασθή». Η ΕΣΗΕΑ Μ-Θ θέσπισε το Βραβείο «Μαρκίδες Πούλιου» για «δημοσιογράφους της Βόρειας Ελλάδας που με την επαγγελματική διαδρομή τους κόμισαν στο επάγγελμα έργο το οποίο μπορεί ν’ αποτελεί σημείο αναφοράς». Μέχρι σήμερα από το 2008 τιμήθηκαν δέκα μέλη της.

Τελικά το φυτό που άνθισε την 31^η Δεκεμβρίου 1790 προσφέρει τα «μύρια καλά» που υποσχέθηκαν οι δημιουργοί του; Μπορούν να μας δώσουν την απάντηση εδώ κάποιοι, αν όχι όλοι, από τους νικητές του βραβείου. Το αν κληθούν όλοι είναι ένα θέμα. Θα πρέπει να εξεταστεί ποιοι από αυτούς μπορούν να δώσουν καλύτερες απαντήσεις.

Πολλοί θα είναι αυτοί που θα μπορούσαν να προσφέρουν, και θα πρέπει να επιλεγεί το κατάλληλο πρόσωπο που θα συντονίσει την υλοποίηση ενός αρκετά δύσκολο έργου. Αυτό που προτείνω είναι μια ιδέα που καταλαμβάνει δύο σελίδες. Το αντικείμενο, η ομάδα του έργου, το χρονοδιάγραμμα και το κόστος αυτού του έργου, θα χρειαστούν αρκετές σελίδες, αρχικά για να εκτιμηθούν και στην συνέχεια για να σχεδιαστούν επακριβώς.