Τον τελευταίο καιρό οι λέξεις «απομόνωση», «περιορισμός», «έλλειψη ελευθερίας», «απαγόρευση», «μέτρα προστασίας», «καραντίνα» θα μπορούσαμε να πούμε ότι φιγουράρουν παντού. Στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο, στα social media και τελικά στη σκέψη μας, στην ψυχική μας κατάσταση. Και αυτό που σκέφτομαι είναι «άραγε η λέξη απομόνωση εγείρει τα ίδια συναισθήματα με την έκφραση μέτρα προστασίας;» η δική μου απάντηση τείνει να είναι προς το όχι. Η πρώτη κρύβει μέσα της μια περισσότερο αρνητική χροιά. Μια θλίψη, έναν θυμό ενδεχομένως. Μια αίσθηση εγκλωβισμού. Μια αποδυνάμωση. Μια αδυναμία ελέγχου. Αν μας ζητούσε κάποιος να επιλέξουμε σε ποια κατηγορία θα την κατατάσαμε, σε αυτήν με τις λέξεις που εκπέμπουν κάτι θετικό ή σε αυτές που εκπέμπουν κάτι αρνητικό, φαντάζομαι ότι θα την κατατάσσαμε στη δεύτερη.
Από την άλλη πλευρά, σκέφτομαι ότι την έκφραση «μέτρα προστασίας» θα την κατατάσσαμε στην πρώτη κατηγορία. Μμμ. Γιατί όμως; αν το σκεφτούμε πιο βαθιά, είναι απλά λέξεις. Ουδέτερες πληροφορίες. Χωρίς κανένα πρόσημο.
Να σας πω κάτι όμως;
ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε και συνδεόμαστε με τις έννοιες, τα πράγματα, τους ανθρώπους θα καθορίσουν και το θετικό ή αρνητικό νόημα που θα δώσουμε. Η λέξη «απομόνωση» από μόνη της είναι μια απλή λέξη όπως όλες οι άλλες. Ωστόσο, η προηγούμενη μας εμπειρία, η ήδη παγιωμένη ιδέα που υπάρχει γύρω από αυτή από την κοινωνία, οι λέξεις που τη συνοδεύουν στα media και στα social media, θα συμβάλλουν στα συναισθήματα που θα βιώσουμε ακούγοντάς την. Και σίγουρα αυτά δεν θα είναι θετικά.
Ως επαγγελματίας ψυχικής υγείας αλλά και ως άνθρωπος δίνω ιδιαίτερη βαρύτητα στις λέξεις που χρησιμοποιούμε και στο νόημα που δίνουμε σε αυτές, καθώς θεωρώ ότι αυτές θα επηρεάσουν το συναίσθημά μας και μετέπειτα την συμπεριφορά μας. Στη γνωσιακή – συμπεριφορική ψυχοθεραπεία χρησιμοποιούμε ένα ισοσκελές τρίγωνο που στην κορυφή του είναι η σκέψη, στην δεξιά κάτω γωνία είναι τα συναισθήματα και στην αριστερή γωνία η συμπεριφορά (μπορείς να βρεις το τρίγωνο κάνοντας στο τέλος του κειμένου).
Αν μπορούσα να σας εξηγήσω το παραπάνω σχήμα θα σας έλεγα ότι η σκέψη που κάνουμε → δημιουργεί ένα συναίσθημα, όπου ανάλογα με το συναίσθημά μας προβαίνουμε σε μια συμπεριφορά, η οποία ουσιαστικά έχει επηρεαστεί από την σκέψη μας, αλλά και στο τέλος ανάλογα με τη συμπεριφορά μας γεννιέται και μια καινούργια σκέψη!
Έτσι λοιπόν, σας προσκαλώ, αυτή ειδικά την περίοδο που διανύουμε, να ξεκινήσετε να χρησιμοποιείτε στην καθημερινότητά σας λέξεις και εκφράσεις που μπορούν να συμβάλλουν θετικά στη συμπεριφορά σας. Να αντικαταστήσετε εκείνο το λεξιλόγιο που αποτελείται από δύσκολες, βαριές έννοιες με λέξεις πιο ανάλαφρες που κρύβουν μέσα τους την αισιοδοξία, την ελπίδα, την προσπάθεια.
Όσον αφορά, ειδικότερα, την σημερινή μας κατάσταση θα σας πρότεινα να αποφεύγετε τη χρήση των λέξεων «απομόνωση», «φυλακή», «περιορισμός» και στη θέση αυτών να χρησιμοποιείτε την έκφραση «μέτρα προστασίας» ή «μέτρα προφύλαξης». Με τις συγκεκριμένες εκφράσεις, εννοούμε ότι κάνουμε κάτι για να προστατέψουμε τον εαυτό μας και τους γύρω μας. Είναι ωραίο να είμαστε προστατευτικοί. Να φροντίζουμε ο ένας τον άλλον. Επίσης, με τη χρήση της συγκεκριμένης έκφρασης, ενισχύεται η αίσθηση του ελέγχου. Έτσι, δεν παρερμηνεύουμε την κατάσταση αλλά την ερμηνεύουμε με έναν βοηθητικό προς εμάς τρόπο, διευκολύνοντας την προσαρμογή μας σε αυτή.
Κάτι ακόμη που θα σας πρότεινα, είναι να ξεκινήσετε την αντικατάσταση και στις λέξεις «πρέπει», «έπρεπε», «θα μπορούσα», «εάν…». Δημιουργούν άγχος. πολύ άγχος. Και καταναλώνουν χρόνο πολύτιμο. Θα σας έλεγα να τις αντικαστήσετε με τις λέξεις «προσπαθώ», «ελπίζω», «εύχομαι», «μπορώ». Θα δείτε ότι θα βιώσετε πιο ήπια συναισθήματα.
Σας παραθέτω ένα παράδειγμα με βάση το παραπάνω σχημα:
Σκέψη: «πρέπει να κάνω το Χ μέχρι το απόγευμα» → συναίσθημα: άγχος (γιατί πρέπει) → συμπεριφορά: νευρικότητα, απότομη ομιλία και σε περίπτωση που δεν ολοκληρώσαμε το Χ μέχρι το απόγευμα → σκέψη: είμαι μια άχρηστη, δεν τα κατάφερα
Εναλλακτικά;
Σκέψη: «θα προσπαθήσω να κάνω το Χ μέχρι το απόγευμα» → συναίσθημα: αγωνία, πείσμα, πίστη → συμπεριφορά: ανυπομωνησία, δημουργικότητα, προσπάθεια, επιμονή και σε περίπτωση που δεν ολοκληρώσουμε το Χ μέχρι το απόγευμα → σκέψη: τουλάχιστον προσπάθησα, μπορώ να συνεχίσω το υπόλοιπο αύριο, μπράβο μου όμως που έστω κατάφερα να φτάσω μέχρι εδώ, είκαι κι αυτό επιτυχία! Αποτυχία θα ήταν να μην το κάνω καθόλου!
Να θυμάσαι ότι ο τρόπος που συνδεόμαστε με τα πράγματα, τις έννοιες, τους ανθρώπους, μας δημιουργούν συναισθήματα και όχι τα παραπάνω από μόνα τους.
Ελπίζω να βρήκες βοηθητικό το άρθρο μου!
Σε ευχαριστώ πολύ που το διάβασες δεν το θεωρώ καθόλου αυτονόητο <3
Πηνελόπη Μελίδου MSc Ψυχολόγος Υγείας
Βας. Σοφίας 30, Πτολεμαίδα
2463400494, 6906928843
Fb: Πηνελόπη Μελίδου MSc Ψυχολόγος Υγείας
Πάντα οι δημοσιεύσεις σας είναι εποικοδομητικές και επίκαιρες σας συγχαίρω!!!