- Φεστιβαλικός τουρισμός
Μία άκρως ενδιαφέρουσα μορφή εναλλακτικού τουρισμού είναι ο φεστιβαλικός τουρισμός.
Ενδεικτικά αναφέρω:
7.1 Φεστιβάλ διαδραστικού θεάτρου
Κάποτε βρέθηκα σε μία παράσταση διαδραστικού θεάτρου στην Αθήνα. Ούτε που ήξερα τί ακριβώς είναι. Ενθουσιάστηκα όμως όταν το είδα. Ήταν η «Πανούκλα» του Αλμπέρ Καμύ. Στο διαδραστικό θέατρο δεν υπάρχει η κλασσική εικόνα του θεάτρου με την σκηνή και τα καθίσματα των θεατών. Οι παραστάσεις γίνονται σε έναν μεγάλο υπαίθριο χώρο με την ιστορία να διαδραματίζεται σε διαφορετικά σημεία ταυτόχρονα.
Οι θεατές είναι μέρος της παράστασης, κομπάρσοι, διαδρούν με τους ηθοποιούς και περιφέρονται από σημείο σε σημείο όπου εκτυλίσσονται διαφορετικά δρώμενα της ίδιας όμως θεατρικής ιστορίας. Περπατάς δίπλα στους ηθοποιούς και μπορείς να τους μιλάς και να σου απαντούν ή να σε αγνοούν. Παίζουν όμως τον ρόλο τους κανονικά.
Είχα κατατρομάξει όταν πλησίασα το δρώμενο στο «νεκροταφείο» όπου έθαβαν τους νεκρούς. Εντελώς αιφνιδιαστικά έπεσε πάνω μου μια ηθοποιός κλαίγοντας σπαρακτικά, προσπαθώντας να μου σκίσει τα ρούχα. Ήταν μία χτικιασμένη με πανούκλα και ήταν τόσο ρεαλιστικό που πάγωσα, ανατρίχιασα. Ήμουν από τους τυχερούς γιατί κάποιον άλλον προσπάθησαν να τον θάψουν.
Έψαξα στο διαδίκτυο να βρω αν γίνεται κάπου ένα φεστιβάλ διαδραστικού θεάτρου, όπως καλλιτεχνικά φεστιβάλ γίνονται παντού στον κόσμο. Δεν βρήκα κάτι. Στην Δράμα πχ γίνεται το φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους και σκέφτηκα, γιατί στα Σέρβια να μην γίνεται το διεθνές φεστιβάλ διαδραστικού θεάτρου; Να γίνει θεσμός. Θα ήμασταν οι πρώτοι ή από τους πρώτους που θα το κάναμε, κάτι πολύ ιδιαίτερο, κάτι που θα μας έκανε μοναδικούς. Και το κυριότερο, δεν χρειάζονται ιδιαίτερες υποδομές παρά μόνο ένας υπαίθριος χώρος όπως πχ ένα γήπεδο ή ένα… εστιατόριο33.
Εκατοντάδες ηθοποιοί θα έρχονταν και χιλιάδες τουρίστες θα συνέρεαν από παντού για να δουν τούτο το θαύμα της τέχνης. (Βλ. πολυλειτουργικό μοντέλο ανάπτυξης, συνεργασία τουριστικής οικονομίας και πολιτισμού).
Αυτό είναι όραμα.
7.2 Διαδραστικό φεστιβάλ γαστρονομίας
Ο φεστιβαλικός τουρισμός όμως δεν θα εξαντλούνταν για μένα στην παραπάνω ιδέα. Μία πρωτότυπη ιδέα, η οποία δεν υπάρχει ακόμη καλά-καλά στην Ελλάδα, είναι ένα φεστιβάλ γαστρονομίας. Το επιχείρησε για πρώτη η φορά η Αθήνα το 2020 και αυτό που υπάρχει στις Κυκλάδες (φεστιβάλ «Νικόλαος Τσελεμεντές») δεν είναι ακριβώς φεστιβάλ γαστρονομίας, αλλά μάλλον κάτι σαν πανηγύρι.
Έντεκα φεστιβάλ γαστρονομίας διοργανώνει κάθε χρόνο μόνο το Βερολίνο34. Εμείς θα μπορούσαμε φυσικά να προσαρμόσουμε το δικό μας σε ένα concept δημιουργικών και προσεγμένων πιάτων της τοπικής, παραδοσιακής κουζίνας με τοπικά προϊόντα. Σε ένα τέτοιο φεστιβάλ μπορεί να υπάρχει η διάδραση και συνεργασία των εστιατορίων μεταξύ τους, τα οποία κατόπιν συνεννόησης δημιουργούν συγκεκριμένα μενού.
Φανταστείτε το κάπως έτσι: Ο τουρίστας ξεκινά με το πρώτο πιάτο σε ένα εστιατόριο στα Σέρβια, πηγαίνει στην Νεράιδα για το δεύτερο πιάτο, συνεχίζει με το τρίτο και τέταρτο πιάτο στα Καμβούνια και στο Λιβαδερό, επιστρέφει στην Νεράιδα για το πέμπτο πιάτο και καταλήγει και πάλι στα Σέρβια για ποτό ή κοκτέιλ. Δηλαδή, ένα ολοκληρωμένο κι από πριν σχεδιασμένο μενού, το οποίο όμως γεύεται κανείς σε διαφορετικά σημεία. Την επόμενη μέρα μπορεί να συνεχίσει με ένα διαφορετικό μενού και σε διαφορετικά μέρη. Η μεταφορά γίνεται δωρεάν με λεωφορεία όπου υπάρχει και ξενάγηση και περιγραφή της περιοχής.
Σε τέτοια φεστιβάλ διοργανώνονται παράλληλα υπαίθρια πάρτι ψησίματος, street food, μπορούν να στήνονται αγορές προώθησης τοπικών προϊόντων και να γίνονται επισκέψεις σε σημεία γαστρονομικού ενδιαφέροντος όπως για παράδειγμα κτήματα κρασιού, τυροκομεία κοκ. Παράλληλα γίνονται μουσικές ή χορευτικές εκδηλώσεις και διοργανώνονται workshops μαγειρικής για παιδιά.
Στην δική μας περίπτωση, το φεστιβάλ θα μπορούσε να συνδυαστεί και με την ετήσια βράβευση των «χρυσών σκούφων», εκδήλωση κατά την οποία βραβεύονται τα καλύτερα εστιατόρια στην Ελλάδα, κάτι που θα προσέφερε και το αντίστοιχο κύρος και διαφήμιση (βλ. πολιτικές επιθετικής πώλησης).
Ένα τέτοιο φεστιβάλ θα μπορούσε να είναι και θεματικό, να παρουσιάζει δηλαδή, εκτός από την τοπική και άλλες παραδοσιακές κουζίνες της Ελλάδας ή του κόσμου ή να περιέχει μενού χωρισμένα σε άλλες πρωτότυπες θεματολογίες.
Κάποτε, επισκέφτηκα στην Γερμανία σε ένα εστιατόριο μεσαιωνικής κουζίνας. Εντυπωσιάστηκα από τον τρόπο που ήταν στημένο. Τα πάντα, η διακόσμηση, η ενδυμασία των σερβιτόρων, τα τραπέζια, τα σερβίτσια και βέβαια η κουζίνα και το μενού, όλα, ήταν «εποχής» και σχεδιασμένα ώστε να προσφέρουν την βιωματική εμπειρία φαγητού σε συνθήκες ευρωπαϊκού μεσαίωνα. Δεν υπήρχε ρεύμα, παντού κεριά. Τα φαγητά δεν μαγειρεύονταν με σύγχρονα μέσα, αλλά με τα μέσα της εποχής εκείνης. Στην Αθήνα επίσης, υπάρχει ένα καταπληκτικό εστιατόριο αρχαίας ελληνικής κουζίνας. Τρως ό,τι ακριβώς έτρωγαν τότε με τον τρόπο που μαγειρεύονταν τότε.
Θα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για μένα, σε ένα φεστιβάλ γαστρονομίας στα Σέρβια, να υπάρχει κάτι αντίστοιχο, με την βυζαντινή κουζίνα35 αυτήν την φορά, σε έναν χώρο όμορφα και κατάλληλα διαμορφωμένο. Αυτό, δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο.
Ίσως πάλι, θα μπορούσαν να παρουσιαστούν τα Σέρβια μέσα από την γαστρονομική τους ιστορία στο πέρασμα των αιώνων με θεματικά μενού και πιάτα διαφορετικών εποχών της ιδιαίτερης Πατρίδας μας και με τις αντίστοιχες ενδυμασίες. Δηλαδή, ένα γαστρονομικό, βιωματικό time-lapse. Αυτό δεν υπάρχει επίσης πουθενά στον κόσμο.
Χρώματα, μουσικές, συγκινήσεις, μυρωδιές κι αρώματα. Αυτό δεν είναι Πατρίδα; Κόσμος που θα έρχεται μαζικά και από μακριά για να βιώσει το ιδιαίτερο, για να θαυμάσει την δική μας μοναδικότητα, για να ερωτευτεί αυτόν τον τόπο.
Αυτό είναι το όραμα.
7.3 Street art festival
Τα φεστιβάλ που προσωπικά με γοητεύουν και με συνεπαίρνουν είναι τα φεστιβάλ street art. Αφήνουν μόνιμο το αποτύπωμά τους. Δείτε τι γίνεται στο Kufa’s Urban Art36 σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης. Είναι από τα μεγαλύτερα street art φεστιβάλ στον κόσμο. Τέτοια φεστιβάλ ταξιδεύουν κάθε φορά σε διαφορετικές πόλεις τη Ευρώπης. Προσπαθήσαμε να μπούμε σε ένα τέτοιο και μας είπαν όχι; Σκεφτείτε το αυτό στα Σέρβια, δεκάδες καλλιτέχνες από ολόκληρο τον κόσμο και κυρίως, σχετικά μηδαμινό κόστος. Φανταστείτε όλες τις τυφλές όψεις των κτιρίων με τέτοια κομψοτεχνήματα. Τα Σέρβια θα ήταν μια πόλη κούκλα, την οποία θα άξιζε να επισκευθεί κανείς και μόνο γι’αυτό. Μία πόλη έργο τέχνης από μόνη της.
Αυτό είναι όραμα.
Είναι επίσης μεγάλη παράλειψη κατά την γνώμη μου ότι δεν υπάρχει ούτε ένα φεστιβάλ στα Σέρβια, καθώς κι ένα σε κάθε χωριό μας (βλ. επόμενο μέρος για φεστιβάλ στα Καμβούνια). Ένα και δύο φεστιβάλ δεν θα με ικανοποιούσαν. Να γίνουμε ο Δήμος των φεστιβάλ. Η φεστιβαλούπολη. Η πόλη Γκούτσα της Σερβίας είναι γνωστή για το παγκοσμίως φημισμένο φεστιβάλ χάλκινων πνευστών. Ουσιαστικά είναι ένα μικρό χωριό 2.000 κατοίκων. Τις ημέρες του φεστιβάλ συγκεντρώνει 400.000 κόσμο! Αυτό ψάχνουμε.
Σκεφτείτε ό,τι άλλο μπορεί να βάλει ο νους σας. Κάτι όμως που θα μας κάνει μοναδικούς. Κάτι, το οποίο θα είχε διεθνές ενδιαφέρον. Δεν συμβιβάζομαι με τίποτα λιγότερο. Μια άλλη ιδέα: Φεστιβάλ διαδραστικού παιδικού musical (όπου τα όρια μεταξύ μιας μουσικής θεατρικής παράστασης κι ενός πάρτι είναι τόσο δυσδιάκριτα που δεν ξέρεις ακριβώς σε τί από τα δύο είσαι καλεσμένος). Φανταστείτε το αυτό σε σχέση με το πολυθεματικό εκπαιδευτικό χωριό για παιδιά στην λίμνη.
Αυτό είναι όραμα.
Το πραγματικό κέρδος όλων των παραπάνω θα ήταν το γεγονός ότι θα άλλαζε άρδην ο εμπορικός χάρτης των Σερβίων. Οι πρώτοι κερδισμένοι θα ήταν οι μαγαζάτορές μας.
(Συνεχίζεται…)
Ανδρέας Τσιφτσιάν
Οικονομολόγος
- https://www.athinorama.gr/theatre/article/diadrastiko_dinner_theatre-1001550.html
- https://www.visitberlin.de/en/blog/berlins-top-11-food-festivals
- https://www.historical-quest.com/syndromes/109-archive/mesaioniki-istoria/195-h-byzantini-kouzina-oi-diatrofikes-synitheies-tou-mesaiwnikou-ellinismou.html
36. https://www.isupportstreetart.com/kultur-fabrik-luxembourg/
