Τι πάει «πολύ λάθος» στην περιοχή της Κοζάνης με την πιο μακρόχρονη καραντίνα στην Ελλάδα –   Εργαζόμενοι μιλούν στον «Ριζοσπάστη» για την κατάσταση που επικρατεί στους μεγάλους χώρους δουλειάς

Η Περιφερειακή Ενότητα της Κοζάνης εξακολουθεί να βρίσκεται στο επίκεντρο της πανδημίας στη χώρα, χωρίς διακοπή από την έναρξή της, με οδυνηρά αποτελέσματα για τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα της περιοχής και βαρύ τίμημα σε ανθρώπινες ζωές.

Τα δύο νοσοκομεία της περιοχής έχουν μετατραπεί σε «κοβιντάδικα», όπως τα χαρακτηρίζουν χαρακτηριστικά οι υγειονομικοί. Αυτοαπασχολούμενοι και βιοπαλαιστές καταστηματάρχες στενάζουν από το παρατεταμένο lockdown, και οι εργαζόμενοι στους μεγάλους χώρους δουλειάς αναγκάζονται να παίζουν καθημερινά τη ζωή τους στα ζάρια λόγω των προτοκόλλων – λάστιχο και της έλλειψης ουσιαστικών μέτρων προστασίας.

Η κυβέρνηση από την πλευρά της συνεχίζει να «κουνάει το δάχτυλο» της ατομικής ευθύνης στο λαό της περιοχής, και αντί να προχωρά σε επίταξη του ιδιωτικού τομέα της Υγείας, χρυσοπληρώνει τους κλινικάρχες για να νοσηλεύονται στις ιδιωτικές οι ασθενείς χωρίς κορονοϊό, αρνείται να επιβάλει μέτρα στους χώρους δουλειάς και να ενισχύσει τις δημόσιες δομές Υγείας.

Το βαθούλωμα της πλατείας…

Πρόσφατα, μάλιστα, ο υπουργός Ανάπτυξης Α. Γεωργιάδης δήλωσε ότι η μοναδική εξήγηση που μπορεί να δώσει είναι ότι σχεδόν κανείς στην Κοζάνη δεν τηρεί τα μέτρα, φτάνοντας να νουθετεί τον κόσμο «να μη συναθροίζονται στην κεντρική πλατεία, η οποία είναι σε ένα βαθούλωμα και οι συνθήκες ευνοούν εκεί τη μετάδοση του κορονοϊού»!

Από την άλλη, όταν κλιμάκιο του υπουργείου Υγείας μετέβη στο «Μαμάτσειο» Νοσοκομείο Κοζάνης πριν από μερικές μέρες και ρωτήθηκε από δημοσιογράφους αν υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που έχουν οδηγήσει στην κατάσταση αυτή στην πόλη, όπως οι μεγάλοι χώροι δουλειάς, ακούστηκε ως απάντηση ότι εξετάζονται πολλά αίτια και παράγοντες, όπως οι περιβαλλοντικές συνθήκες.

Ο «Ριζοσπάστης» βρέθηκε στην Κοζάνη και συζήτησε με εργαζόμενους στα εργοτάξια και στα ορυχεία της περιοχής, επιχειρώντας να αναδείξει τις συνθήκες που επικρατούν σε αυτά και τον ρόλο τους ως εστιών υπερμετάδοσης του ιού. Παράγοντα ο οποίος με την «ομερτά» κυβέρνησης – εργοδοσίας επιχειρείται να επισκιαστεί, προς όφελος των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων της Ενέργειας και των κατασκευών.

…και οι 16 θέσεις για 18 εργαζόμενους στο πούλμαν της δουλειάς

Στην πύλη του νυχτερινού ΕΠΑΛ Κοζάνης βρεθήκαμε το απόγευμα της Τρίτης με τον Ν., εργολαβικό οικοδομικών εργασιών. Οταν ξεκίνησε η πανδημία δούλευε στο έργο αποθείωσης της μονάδας 5 του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου και πλέον, εδώ και 6 μήνες, η εργολαβία του ανέλαβε και ένα έργο στο Ορυχείο Νότιο Πεδίο. «Αρχικά δεν μας δίνει (σ.σ. η εργοδοσία) ούτε γάντια, ούτε μάσκες, ούτε το γάλα που δικαιούμαστε επειδή δουλεύουμε σε ανθυγιεινές συνθήκες. Εδώ βέβαια δεν μας παρέχει τα παπούτσια και τις φόρμες εργασίας, μόνο κάτι γιλέκα πήραμε προχτές», ξεκίνησε να λέει ευθύς αμέσως, αναδεικνύοντας ότι διαχρονικά τα μέσα προστασίας αφήνονται στην τύχη τους, κάτι που εκφράζεται και τώρα εν μέσω πανδημίας.

Ξεκινώντας να περιγράφει μια μέρα στη δουλειά, άρχισε από το λεωφορείο της εργολαβίας που τους μεταφέρει στη δουλειά. Αν και το όριο πληρότητας των λεωφορείων είναι 65%, ο Ν. είπε πως στο 16θέσιο λεωφορείο μπαίνουν 18 άτομα. «Μήπως μπερδεύτηκες και είναι το αντίθετο;», «όχι», απάντησε, «καλά το είπα. 16 οι θέσεις, 18 τα άτομα, κάθονται και δύο στο σκαλοπάτι».

Μάλιστα, ο Ν. μας είπε ότι πριν λίγες μέρες οδηγός του λεωφορείου έπαψε να πηγαίνει στη δουλειά και οι εργαζόμενοι μάθανε πως νόσησε με κορονοϊό, αλλά κανείς στη δουλειά δεν τους έχει ενημερώσει για τον λόγο της απουσίας του.

Τεστ για τον κορονοϊό ο Ν. δεν έχει κάνει πουθενά με ευθύνη της εργοδοσίας, σε κανέναν από τους χώρους δουλειάς όπου βρίσκεται εδώ και έναν χρόνο. Φεύγοντας, θυμήθηκε να μας πει ότι τελικά μάσκες πήραν πρόσφατα, πριν μερικές βδομάδες. Δόθηκαν στο συνεργείο του δύο πακέτα των 10 μασκών μίας χρήσης. Το συνεργείο αποτελείται από 10 εργαζόμενους.

Λίγο πριν φύγουμε από το εσπερινό ΕΠΑΛ βρήκαμε και τον Α. Β., μετανάστη εργαζόμενο σε υπεργολαβία στην κατασκευή της μονάδας «Πτολεμαΐδα 5». Στο εργοτάξιο της μονάδας δουλεύουν εκατοντάδες εργαζόμενοι, που ανά διαστήματα έχουν φτάσει μέχρι και τους 1.800. Το συνεργείο στο οποίο δουλεύει ο Α. Β. εδώ και 2 χρόνια αποτελείται από 20 εργαζόμενους.

Τι έλαβαν αυτοί οι εργαζόμενοι για να προστατευτούν από την εργοδοσία; Στο 3ο κύμα πήραν 2 πάνινες μάσκες. Οπως είπε, ούτε αυτός έχει κάνει κανένα τεστ στον χώρο δουλειάς από την αρχή της πανδημίας. Μάλιστα, μας είπε πως αν και τα συνεργεία δουλεύουν σε απόσταση το ένα από το άλλο, μοιράζονται τα ίδια αποδυτήρια, όπως και το ασανσέρ του έργου, στο οποίο «πότε έχει αντισηπτικό, πότε όχι», ενώ το όριο των 3 ατόμων που επιβλήθηκε μέσα στην πανδημία δεν τηρείται.

«Ισως μας κάνουν τεστ πρώτη φορά την ερχόμενη βδομάδα»

Τον Θ. Κ. τον συναντήσαμε στο σπίτι του. Ηλεκτρολόγος μηχανικός, κι αυτός σε υπεργολαβία εδώ και 2 χρόνια στην «Πτολεμαΐδα 5», που αριθμεί 60 εργαζόμενους. Ο ίδιος νόσησε με κορονοϊό. Οταν μίλησε με τους ιχνηλάτες από την Πολιτική Προστασία, του είπαν ότι πιθανόν κόλλησε τον ιό στη δουλειά, καθώς εκείνο το διάστημα έκανε εργασίες σε έναν χώρο του έργου με υψηλό συνωστισμό. «Προσέχουμε πάρα πολύ, και μάλιστα το αναρωτήθηκαν στη δουλειά: “Πώς κόλλησε αυτός, αφού προσέχει;”». Είναι η φύση της δουλειάς, μας εξήγησε, «υπάρχουν στιγμές που χρειάζεται να είμαστε ο ένας πάνω στον άλλο».

Το διάστημα που έμεινε εκτός εργασίας, δύο βδομάδες, αποζημιώθηκε από το κράτος με 175 ευρώ. «Αν δούλευα, θα έπαιρνα 600», είπε, «μπήκαμε μέσα»…

Μιλώντας για τα μέτρα, στην αρχή μας είπε πως στην εργολαβία τους η τήρηση των μέτρων είναι πολύ αυστηρή. «Μέσα προστασίας έχουμε όλοι τα δικά μας. Αν ζητήσουμε μας φέρνουν, γενικά υπάρχει κυνηγητό για να φοράμε τις μάσκες συνέχεια, αλλά τεστ δεν έχουμε κάνει ποτέ. Για πρώτη φορά προγραμματίζουν να ξεκινήσουν μέσα στην ερχόμενη βδομάδα, απ’ όσο ξέρω».

«Εμένα μου έκανε εντύπωση», ανέφερε σε άλλο σημείο της συζήτησης. «Το πρώτο διάστημα της πανδημίας το έργο είχε σταματήσει. Και οι εργαζόμενοι με χρόνιες παθήσεις κ.λπ., τους έστειλαν σπίτι τους, τους πλήρωσαν τα μεροκάματα. Τώρα όμως που τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα, δουλεύουν κανονικά».

Αλλος ένας ηλεκτρολόγος μηχανικός σε υπεργολαβία του εργοταξίου στην «Πτολεμαΐδα 5», που εργάζεται εκεί 3 χρόνια, μας είπε ότι η μοναδική αλλαγή που έχει βιώσει στη δουλειά είναι οι μάσκες. «Μας παρέχουν μίας χρήσης, αλλά κατά τ’ άλλα τίποτα, στον πίνακα είμαστε ο ένας πάνω στον άλλο».

Τεστ ούτε εκείνος δεν έχει κάνει εδώ και έναν χρόνο στον χώρο εργασίας του. Απ’ όσο ξέρει, τεστ γίνονται μόνο σε ύποπτα κρούσματα. Εδώ και ένα διάστημα πηγαίνει στη δουλειά με δικά του έξοδα, όπως και άλλοι συνάδελφοί του, καθώς φοβούνται. Το λεωφορείο 50 θέσεων που τους μεταφέρει, το καλοκαίρι κουβαλούσε από 30 μέχρι και 40 άτομα μέσα. Εάν κάποιος ζει στην Κοζάνη, τα μηνιαία έξοδα μετακίνησης προς το εργοτάξιο, σε περίπτωση που μετακινείται με το αυτοκίνητό του, ξεπερνούν τα 180 ευρώ το μήνα.

Εκεί που γίνονται τεστ

Στους χώρους εργασίας της ΔΕΗ, η κατάσταση σχετικά με τα μέτρα προστασίας θεωρείται γενικά καλύτερη από ό,τι στις εργολαβίες. Η Αναστασία Τεμούσκου, νοσηλεύτρια εδώ και 30 χρόνια στο ιατρείο του Ορυχείου Νότιου Πεδίου, την οποία συναντήσαμε στο Εργατικό Κέντρο Κοζάνης, μας μετέφερε πως οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ υποβάλλονται σε τεστ.

Κλιμάκιο του ΕΟΔΥ έχει πραγματοποιήσει τυχαίες δειγματοληψίες 4 φορές από την αρχή της πανδημίας, μόνο μετά από αίτημα του γιατρού Εργασίας. Η ΔΕΗ ΑΕ έχει συνάψει σύμβαση με 2 ιδιωτικά εργαστήρια για τη διενέργεια των τεστ. Κάθε Παρασκευή, μερικές φορές κάθε δεύτερη Παρασκευή, έρχονται στον χώρο εργασίας και κάνουν τεστ σε 70 εργαζόμενους κατά μέσο όρο. Το πρώτο διάστημα τεστ γίνονταν μόνο στους εργαζόμενους της ΔΕΗ και όχι στους εργολαβικούς, πράγμα που άλλαξε μετά από παρέμβαση του Σωματείου Εργατοτεχνιτών και Εργαζομένων στην Ενέργεια Δυτικής Μακεδονίας (ΣΕΕΕΝ).

Ο αριθμός αυτός έχει αυξηθεί τις τελευταίες βδομάδες και έφτασε στα 150. Βέβαια, οι μόνιμοι μαζί με τους συμβασιούχους εργαζόμενους της ΔΕΗ που βρίσκονται στην ευθύνη του ιατρείου είναι περίπου 1.000. Μαζί με τους εργαζόμενους στις εργολαβίες που καλύπτει το ιατρείο, ο αριθμός αγγίζει τους 2.000!

Οι εργολαβικοί, μέχρι και τον Μάη, ακόμα και μετά από ανίχνευση κρούσματος στη δουλειά κάλυπταν από την τσέπη τους το κόστος των τεστ PCR, το οποίο η εργοδοσία τούς παρακρατούσε από τη μισθοδοσία, πρακτική που διακόπηκε μετά από παρέμβαση του ΣΕΕΕΝ. Η παρέμβαση του Σωματείου είχε επίσης ως αποτέλεσμα οι εργολάβοι να αρχίσουν να παρέχουν Μέσα Ατομικής Προστασίας στους εργαζόμενους.

Το ιατρείο από την αρχή της πανδημίας έχει επιφορτιστεί με την αντιμετώπιση της πανδημίας στον χώρο εργασίας, την ιχνηλάτηση και τον προγραμματισμό των διαγνωστικών τεστ, χωρίς ωστόσο να ενισχυθεί με προσωπικό. Ετσι οι 5 νοσηλευτές, που μάλιστα δεν έχουν ακόμα εμβολιαστεί, αν και υγειονομικοί, με ευθύνη της εργοδοσίας έχουν αναγκαστεί να σταματήσουν την κύρια λειτουργία του ιατρείου, τη διενέργεια του προληπτικού ιατρικού ελέγχου των εργαζομένων. Και έτσι, μέσα στην πανδημία, χάθηκε ακόμα ένα δικαίωμα που είχαν κατακτήσει με τους αγώνες τους οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ.

Ακόμα ένα παράδειγμα των πρωτοκόλλων – λάστιχο που εφαρμόζονται είναι η μεταφορά του προσωπικού προς τα πόστα τους με τα οχήματα, όπως μας εξήγησε η Αναστασία. Το πρώτο διάστημα η εργοδοσία έδωσε εντολή στα οχήματα να μεταφέρονται 2 αντί για 4 άτομα, προκειμένου να αποφεύγεται ο συνωστισμός.

Πλέον όμως η κατάσταση είναι όπως πριν από την πανδημία, με 4 άτομα σε κάθε όχημα, καθώς δεν εφαρμόζεται το μέτρο αποσυμφόρησης των βαρδιών, όπως γινόταν κατά το πρώτο κύμα, όταν εργαζόταν το 1/3 της βάρδιας. Η διοίκηση από την πλευρά της ρίχνει την ευθύνη στους ίδιους τους εργοδηγούς, που αν και ο αριθμός εργαζομένων επανήλθε στις βάρδιες, δεν προσλήφθηκαν επιπλέον εργοδηγοί και προκειμένου «να βγει η δουλειά» αναγκάζονται να μεταφέρουν 4 άτομα σε κάθε όχημα.

15/4/2021