O Στάθης Κωνσταντινίδης, Βουλευτής Π.Ε. Κοζάνης, για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών για την κρατική αρωγή και άλλες διατάξεις

Ο νόμος για την κρατική αρωγή

Ένα ακόμα νομοσχέδιο για τη στήριξη της κοινωνίας εισάγεται σήμερα προς ψήφιση από την Κυβέρνηση και το Υπουργείο των Οικονομικών και αφορά στην αρωγή μετά από θεομηνίες. Με τις διατάξεις του νομοσχεδίου επιχειρείται η επιτάχυνση των διαδικασιών για την πληρωμή αποζημιώσεων και κρατικών ενισχύσεων, πέραν του ΕΛΓΑ, δηλαδή για ζημιές που δεν καλύπτονται από τον ισχύοντα κανονισμό.

Η κλιματική αλλαγή έχει αυξήσει την εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων. Πρόσφατο παράδειγμα ο Ιανός που έπληξε εντονότατα περιοχές της χώρας. Γι’ αυτό ήταν αναγκαία η δημιουργία ενός νέου θεσμικού πλαισίου, βάσει του οποίου θα αξιολογούνται και θα αποζημιώνονται άμεσα οι ζημιές, επιπλέον των προβλέψεων του Κανονισμού του ΕΛΓΑ.

Το νομοσχέδιο ορίζει τρεις βαθμίδες επιχορήγησης: την εφάπαξ ενίσχυση πρώτης αρωγής, την προκαταβολή επιχορήγησης και την επιχορήγηση που καταβάλλεται μετά από έλεγχο των δικαιολογητικών.

Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, όπως και πέρυσι, έτσι και φέτος, στηρίζει τον προϋπολογισμό του ΕΛΓΑ με 30 και πλέον εκατ. ευρώ. Εξάλλου, ο Πρόεδρος του ΕΛΓΑ, κ. Λυκουρέντζος, μερίμνησε για την έγκαιρη ενίσχυση του φορέα με 146 έκτακτους υπαλλήλους.

Ο πρόσφατος παγετός

Δυστυχώς, έντονα καιρικά φαινόμενα έπληξαν μεγάλες περιοχές της χώρας και φέτος, με αποτέλεσμα πολλοί παραγωγοί της Π.Ε. Κοζάνης να υποστούν εκτεταμένες καταστροφές από τον παγετό. Για το θέμα αυτό, Βουλευτές και ο Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας επισκεφθήκαμε τον Πρόεδρο του ΕΛΓΑ, ενώ το ζήτημα απασχόλησε και τις κοινοβουλευτικές εργασίες στο πλαίσιο της συζήτησης του νομοσχεδίου. Στην αρμόδια Επιτροπή ο Υπουργός των Οικονομικών δεσμεύτηκε ότι η Κυβέρνηση θα το αντιμετωπίσει άμεσα, αποτελεσματικά, με μεθοδικότητα και με δίκαιο τρόπο. Εξάλλου, με απόφαση του Πρωθυπουργού δημιουργήθηκαν οι διαδικασίες χαρτογράφησης, καταγραφής και αντιμετώπισης των επιπτώσεων από τον παγετό.

Όμως, εκτός από την κάλυψη των άμεσων ζημιών στην παραγωγή, υπάρχει το ζήτημα της αντιμετώπισης των δευτερογενών, δηλαδή αυτών που σχετίζονται με την απώλεια εισοδημάτων από τη συγκομιδή, διαλογή και εμπορία των γεωργικών προϊόντων και εκεί θα πρέπει να επιδειχθεί ειδική μέριμνα.

Οι προβλέψεις του νομοσχεδίου

Σε τι αναφέρεται; Στη διαμόρφωση ενιαίου θεσμικού πλαισίου, τη θέσπιση σαφούς διαδικασίας και τον καθορισμό κατάλληλων δομών, για την αποτελεσματική υλοποίηση δράσεων κρατικής αρωγής και την αμεσότερη καταβολή των ενισχύσεων.

Σε ποιους απευθύνεται; Στην κάλυψη εκτάκτων αναγκών:

-σε επιχειρήσεις, δηλαδή: βιομηχανικές και βιοτεχνικές μονάδες, καταστήματα, αγροτικές εκμεταλλεύσεις, επιχειρήσεις (κάθε είδους και μορφής, και ατομικές, και ελεύθερους επαγγελματίες, επιχειρήσεις παραγωγής, μεταποίησης ή εμπορίας προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας, δημόσιες, δημοτικές ή κοινοτικές κοινωφελείς επιχειρήσεις, ανώνυμες εταιρείες των Ο.Τ.Α. και γεωργικές και κτηνοτροφικές μονάδες, σε όποιους κι αν ανήκουν).

-σε μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορείς, δηλαδή: νομικά πρόσωπα που επιδιώκουν κοινωφελείς σκοπούς, όπως φιλανθρωπικά σωματεία, κοινωφελή ιδρύματα και αστικές εταιρείες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

-για ζημιές από θεομηνίες, δηλαδή: σεισμούς, χιονοστιβάδες, κατολισθήσεις, πλημμύρες, ανεμοστρόβιλους, τυφώνες, εκρήξεις ηφαιστείων, πυρκαγιές δασών, και ανεξέλεγκτες πυρκαγιές από φυσικά αίτια.

Σε τι συνίσταται η κάλυψη για τους παραπάνω φορείς; Σε επιχορήγηση για την αντιμετώπιση των ζημιών. Σε επιχειρήσεις ατόμων με αναπηρία ή μελών οικογένειας με άτομο με αναπηρία, η επιχορήγηση καταβάλλεται κατά προτεραιότητα.

Τι ζημιές καλύπτει; Κτιριακές εγκαταστάσεις, εξοπλισμούς, πρώτες ύλες, εμπορεύματα, φορτηγά αυτοκίνητα, αυτοκίνητα επαγγελματικής χρήσης, μέσα παραγωγής (και εγγείου κεφαλαίου) και αποθηκευμένα προϊόντα.

Η επιχορήγηση είναι αφορολόγητη, ακατάσχετη και ανεκχώρητη, δεν υπόκειται σε κράτηση, τέλος ή εισφορά, δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με χρέη στο Δημόσιο, τους Δήμους, τις Περιφέρειες, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα.

Προκαταβολή μπορεί να παρέχεται σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν υπάρχουν εκτεταμένες ζημιές (πχ μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων ή μέγεθος καταστροφής), μετά από αιτιολογημένο αίτημα του αρμόδιου Αντιπεριφερειάρχη. Εφόσον διαπιστωθεί, από τη Διεύθυνση Κρατικής Αρωγής, ότι επιχείρηση ή φορέας έλαβε παράνομη προκαταβολή, το γνωστοποιεί στη Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών του ΥπΟικ και το καταβληθέν αναζητείται εντόκως.

Τι ισχύει για ασφαλισμένες επιχειρήσεις και μη κερδοσκοπικούς φορείς; Οι παραπάνω ενισχύσεις αφορούν το ποσό της ζημίας που δεν καλύπτεται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας προσδιορισμού του ποσού της ζημίας που καλύπτεται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο. Η ασφαλιστική αποζημίωση σε αυτές τις περιπτώσεις είναι επίσης αφορολόγητη, ακατάσχετη και ανεκχώρητη, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση, τέλος ή εισφορά, δε δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη.

Ενίσχυση πρώτης αρωγής: Στους παραπάνω πληττόμενους από θεομηνίες μπορεί να χορηγηθεί άμεσα έκτακτη εφάπαξ ενίσχυση, που είναι επίσης αφορολόγητη, ανεκχώρητη και ακατάσχετη κλπ.

Οι διαδικασίες:

• Μετά από θεομηνία, οι παραπάνω δικαιούχοι απευθύνονται στον Περιφερειακό Συντονιστή Κρατικής Αρωγής της οικείας Π.Ε., που τους ενημερώνει για τα δικαιολογητικά στο στάδιο εκτίμησης και καταγραφής των ζημιών.
• Με απόφαση του αρμόδιου Αντιπεριφερειάρχη, συστήνονται Επιτροπές Κρατικής Αρωγής, αρμόδιες για την εκτίμηση και καταγραφή των ζημιών και για τη συγκέντρωση των απαιτούμενων δικαιολογητικών.
• Κατόπιν της οριοθέτησης της πληγείσας περιοχής και τη διαπίστωση των ζημιών, ο αρμόδιος Αντιπεριφερειάρχης, διαβιβάζει στη Διεύθυνση Κρατικής Αρωγής του ΥπΟικ τη συγκεντρωτική κατάσταση των πληγέντων, υπογεγραμμένη από τα μέλη της Επιτροπής Κρατικής Αρωγής και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά.
• Η Διεύθυνση Κρατικής Αρωγής επεξεργάζεται και ελέγχει τα στοιχεία και υποβάλλει εισήγηση στον Υπουργό Οικονομικών ως προς την επιχορήγηση, αφού λάβει τη γνώμη της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του ΥπΟικ.
• Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών καθορίζονται οι προϋποθέσεις καταβολής της ενίσχυσης, το ύψος της επιχορήγησης, ο τρόπος καταβολής της κλπ
• Κατόπιν, η Διεύθυνση Κρατικής Αρωγής διαβιβάζει τον σχετικό φάκελο στη Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών του ΥπΟικ, η οποία προβαίνει στην εκκαθάριση και πληρωμή, αφού αφαιρέσει την τυχόν προκαταβολή και την ενίσχυση πρώτης αρωγής.

Η διαδικασία χορήγησης Πρώτης Αρωγής:

• Για την ενίσχυση πρώτης αρωγής ο δικαιούχος υποβάλλει αίτηση, ηλεκτρονικά στη Διεύθυνση Κρατικής Αρωγής του ΥπΟικ ή εγγράφως στον Περιφερειακό Συντονιστή Κρατικής Αρωγής, ο οποίος τη διαβιβάζει στην αρμόδια υπηρεσία της οικείας Περιφέρειας, για να την καταχωρίσει στην προβλεπόμενη ηλεκτρονική πλατφόρμα.
• Η καταβολή της Πρώτης Αρωγής στους δικαιούχους πραγματοποιείται από τη Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών, με μόνη την υποβολή της αίτησης.
• Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών καθορίζονται το ύψος της, κάθε φορά, η καταληκτική ημερομηνία των αιτήσεων, ο τρόπος καταβολής, και κάθε άλλο θέμα.

Ηλεκτρονική πλατφόρμα κρατικής αρωγής: Οι διαδικασίες ενισχύσεων γίνονται μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας κρατικής αρωγής, στην οποία τηρείται βάση δεδομένων με πληροφορίες για τις κάθε είδους ενισχύσεις που έχουν δοθεί σε φυσικά και νομικά πρόσωπα από θεομηνίες, με προσωπικά και ποσοτικά στοιχεία.
Η ηλεκτρονική πλατφόρμα αναπτύσσεται από τη Γ.Γ. Πληροφοριακών Συστημάτων Δημοσίας Διοίκησης, του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και η πρόσβαση σε αυτήν γίνεται μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr ).

Επιχορήγηση αγροτικών εκμεταλλεύσεων:

 -Η Κρατική Αρωγή εφαρμόζεται και στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, με την επιφύλαξη των Κανονισμών του ΕΛΓΑ και των ΚΟΕ, για την ασφάλιση της φυτικής παραγωγής και του ζωικού κεφαλαίου. Κατ’ εξαίρεση, σε περιπτώσεις θεομηνίας, με κοινή απόφαση του ΥΠΟΙΚ και ΥΠΑΑΤ, η ενίσχυση των Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων, μπορεί να χορηγηθεί με τις διατάξεις του παρόντος. Προϋπόθεση αποτελούν η δήλωση στο ΟΣΔΕ και η καταβολή της ειδικής ασφαλιστικής εισφοράς στον ΕΛΓΑ.

  -Σε εξαιρετικές περιπτώσεις εκτεταμένων ζημιών, με κοινή απόφαση των ΥΠΟΙΚ και ΥΠΑΑΤ, μπορεί να δοθεί επιχορήγηση ποσοστού μέχρι 50% της κρατικής αρωγής σε πρόσωπα που δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, υπό τις νόμιμες προϋποθέσεις.

Όργανα και αρμοδιότητες

– Συγκροτείται Κυβερνητική Επιτροπή Κρατικής Αρωγής με αντικείμενο τον συντονισμό και την υλοποίηση του θεσμικού πλαισίου για την κρατική αρωγή.

– Για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων για πληγέντες από θεομηνίες δημιουργείται Ταμείο Κρατικής Αρωγής (ν.π.δ.δ.), που διοικείται από 9μελές Δ.Σ., εποπτεύεται από τον Υπουργό Οικονομικών, και υποστηρίζεται διοικητικά και οικονομικά από το Υπουργείο Οικονομικών.

Πόροι: Εισφορές ιδιωτών, επιστροφές από αχρεωστήτως καταβληθέντα, σύμφωνα με τον Κ.Ε.Δ.Ε. μετά από θεομηνία, και επιχορήγηση από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, σύμφωνα με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών.

• Με απόφαση του οικείου Περιφερειάρχη σε κάθε Π.Ε. ορίζεται Περιφερειακός Συντονιστής Κρατικής Αρωγής, που αποτελεί τον μόνιμο σύνδεσμο της Π.Ε με την Εθνική Επιτροπή Κρατικής Αρωγής και είναι αρμόδιος για τον συντονισμό της εκτίμησης και καταγραφής των ζημιών και την πληροφόρηση των πολιτών.

– Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μπορεί να ορίζονται, με απόφαση του οικείου Δήμαρχου, Υπεύθυνοι Κρατικής Αρωγής στους Δήμους που έχουν πληγεί από τη θεομηνία.

– Μετά από θεομηνία, συγκροτούνται ανά Π.Ε. Επιτροπές Κρατικής Αρωγής, για την εκτίμηση και καταγραφή των ζημιών.

– Δημιουργείται Ηλεκτρονικό Εθνικό Μητρώο Στελεχών Επίτροπων Κρατικής Αρωγής, στο οποίο εντάσσονται υποψήφιοι για συμμετοχή στις επιτροπές κρατικής αρωγής, σύμφωνα με τη διαδικασία, τα προσόντα και τα όργανα αξιολόγησης που θα οριστούν με ΚΥΑ

– Δημιουργείται Διεύθυνση Κρατικής Αρωγής, αρμόδια για τα θέματα κρατικής αρωγής με 20 οργανικές θέσεις στο Υπουργείο Οικονομικών για τη λειτουργία της ενώ επιτρέπεται και η απόσπαση σε αυτήν έως 10 υπαλλήλων, που υπηρετούν σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης.

Άλλες διατάξεις του νομοσχεδίου

Περιλαμβάνονται ρυθμίσεις αρμοδιότητας του ΥπΟικ και ειδικότερα:

* Εξαιρούνται του τέλους επιτηδεύματος και για το 2020 οι αγρότες κανονικού καθεστώτος, και οι αλιείς παράκτιας αλιείας, που εκμεταλλεύονται αλιευτικά σκάφη μέχρι 12 μέτρων

* Παρατείνεται ο χρόνος αναστολής έως και τις 31-12-2021 της υποχρέωσης καταβολής στο Δημόσιο ποσοστού 5% των νοσηλίων που εισπράττουν οι ιδιωτικές Μονάδες Χρόνιας Αιμοκάθαρσης ενώ τυχόν καταβληθέντα ποσά, επιστρέφονται ή συμψηφίζονται. Ορίζεται στο 6% ο ΦΠΑ, έως τις 31-12-2021, για ορισμένα είδη αιμοκάθαρσης.

* Θεσπίζεται η δυνατότητα χορήγησης ενίσχυσης, ως μέτρου στήριξης με τη μορφή «αυξημένης αποζημίωσης ειδικού σκοπού», σε επιχειρήσεις που επλήγησαν οικονομικά λόγω του Κορωνοϊού.

* Αυξάνονται οι πιστώσεις του προϋπολογισμού του ΥπΟικ κατά 3 δισεκατομμύρια για να χρηματοδοτηθούν δράσεις που σχετίζονται με την υλοποίηση μέτρων αντιμετώπισης των αρνητικών συνεπειών του Κορωνοϊού.

* Τέλος ορίζεται ότι τα κατώτατα όρια σύνταξης του Ι.Κ.Α. και του Δημοσίου, όπως ήταν πριν το ν.4387/2016 (12-5-2016), εξακολουθούν να ισχύουν τόσο για την απονομή της σύνταξης όσο και για την κρίση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος των μελών των οικογενειών των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης συνταξιούχων Ο.Γ.Α. και των Λογοτεχνών – Καλλιτεχνών, αντίστοιχα. Ταυτόχρονα, εισάγεται ειδική εξαίρεση, έτσι ώστε οι δικαιούχοι να λάβουν αναδρομικά τη σύνταξη τους, από την ημερομηνία γέννησης του συνταξιοδοτικού τους δικαιώματος.

Πρόκειται αναμφίβολα για μία ακόμα νομοθετική καινοτομία της Κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας που έρχεται να καλύψει ένα θεσμικό και οργανωτικό κενό, αλλά και μία πραγματική ανάγκη για τη στήριξη των παραγωγών αλλά και των επιχειρήσεων που πλήττονται από ακραία καιρικά φαινόμενα.

Η Κυβέρνηση αυτή απέδειξε ότι παρά τα τεράστια προβλήματα που αντιμετώπισε η χώρα την τρέχουσα χρονιά, βρίσκεται δίπλα στον πολίτη σε κάθε ανάγκη του.