Το Καρυδάτο (της Φανής Φτάκα)

Ελεγεία θα μπορούσα να γράψω γι ‘ αυτό το γλυκό. Όχι γιατί συνδέεται με όλα τα μεγάλα γιορτάσια της Κοζάνης , ούτε γιατί θεωρείται από πολύ παλιά η κορυφή των γλυκών. Ούτε γιατί οι συνταγές του με δυσκολία κυκλοφορούσαν από νοικοκυρά σε νοικοκυρά, κάποιες τις κρατούσαν σαν εφτασφράγιστο μυστικό. Ούτε για την δίπατη δίχρωμη εμφάνιση του και την υπέροχη γεύση του που για μέρες γαργαλάει τον ουρανίσκο. Ούτε γιατί μπορεί να κερνιέται επί 40 μέρες μπακιά, όπως συνήθιζαν παλιά, παραμένοντας φρέσκο και ευωδιαστό σαν την πρώτη μέρα. Ούτε γιατί το αναφέρει μέχρι και ο Παπακωνσταντίνου ο Μιχαλάκης στα βιβλία του κι ούτε γιατί παλιά κερνιόταν μαζί με τον καφέ στα μεγάλα καφενεία της πόλης, όπως τα λουκούμια αργότερα αλλά γιατί συνδέεται με τη γιαγιά μου τη Φώτω και τη γιορτή της, τα Φώτα που έγινε και δική μου γιορτή από το ‘55 και μετά και από το 2019 και μετά έγινε και γιορτή της δικής μου εγγονής, της Φαίης.

Τα γιορτάσια τα παλιά φέρνουν στο νου και στην καρδιά μνήμες και θύμησες πολλές . Μνήμες μαζί με νοσταλγία από εξώπορτες διάπλατα ανοιχτές , αυλές λουσμένες στο χιόνι και στο φως, ανθρώπους χαμογελαστούς να στέκονται στον κατώφιλου και να πηγαινοέρχονται με δίσκους φορτωμένους, τραπέζια γεμάτα με καλούδια, γέλια, φωνές, τραγούδια και ξεκλιάσματα.

Στο νου όμως έρχονται κι άλλες εικόνες από τις προετοιμασίες της γιορτής : χτυπητήρια να ηχούν σαν τύμπανα πολέμου μέχρι τον φούρνο του Βάμβα, σε εποχές που η ηλεκτρική κουζίνα δεν είχε μπει ακόμα στα σπίτια, γιατί αυτό το γλυκό συγκεκριμένα έχει παντεσπάνι στο κάτω μέρος που δεν πρέπει να κάτσει , μόλις φουσκώσουν τα αυγά με τη ζαχαρη πρέπει να μπει αμέσως στο φούρνο να ψηθεί , πατώματα ξύλινα να τρίβονται με ποτάσα, χαλιά κι κουρελούδες καθαρές να βγαίνουν από τις αποθήκες , καλά σερβίτσια να πλένονται , σεμέν να κολλαρίζονται, τραπεζομάντηλα βελούδινα να στρώνονται, ταβάδες να τρίβονται με στάχτη και σόδα για να λαμποκοπούν , ολοήμερα μαγειρέματα από γιαπράκια και σπιτικά λουκάνικα μέχρι γαρδούμπες και μπουμπάρια , χώρια τα γλυκά, άλλα για το τραπέζι το μεσημεριανό κι άλλα για το βράδυ που θα περνούσε όλο το σόι να χροντσπουλήσει και πάει λέγοντας.

Που πήγαν όλα αυτά σήμερα; Οι παλιοί που τα τηρούσαν με θρησκευτική ευλάβεια χάθηκαν, έφυγαν . Οι καινούριοι έχουν το μαραφέτι που λέγεται fb και στέλνουν από αυτό ευχές και παινέματα. Άδειασαν και τα σπίτια βλέπετε. Τα παιδιά ξενιτεύτηκαν κι οι νέες μάνες προτιμούν τα καφέ και τους παιδότοπους για να γιορτάσουν ονομαστικές γιορτές και γενέθλια με πίτσες, club – sandwich και τούρτες με όλα τα χρώματα του ουράνιου τόξου επάνω .

Η ζωή όμως κύκλους κάνει . Και ακολουθεί η καινούρια γενιά από πίσω μας που και χορεύει και σπιτικά γλυκά κάνει και βελόνι κρατάει και νύχια βάφει και μπάλα χτυπάει και ντύνει και ξεντύνει τον ξάδελφό της Δημητράκη, αν και 4 μήνες μεγαλύτερος της, κι άλλα πολλά κάνει, όπως έλεγε και ο Βουτσάς για την Κικίτσα του!

Αυτή η γενιά παρότι ξενιτεμένη στις χώρες του κόσμου, νιώθει από τώρα νοσταλγία για την Κοζάνη, μόλις πάτησε ξανά το πόδι της στην Αγγλία, δήλωσε στη μάνα της ότι θέλει να γυρίσει πίσω στην Κοζάνη , όπου καλοπερνά. Αυτή η γενιά, λοιπόν είμαι σίγουρη ότι εκτός των άλλων θα μάθει να φκιάχνει και καρυδάτο κοζανίτικο για να το κερνά στις γειτονιές του κόσμου , όχι τίποτα άλλο αλλά για να δείξει ότι οι Κοζανίτες δεν είναι τίποτα ζητλαραίοι και καλοφαγαδες και κασμερτζήδες είναι και γλυκά καλά ξέρουν να κάνουν!

Όσο για μας καρτερούμε καμιά τρανή μάζωξη για να το φκιάξουμε, γιατί το καρυδατο θελει πολύ κόσμο για να φαντάξει! . Οι αρραβώνες και οι γάμοι μας σώθκαν, το ίδιο κι οι τρανές οι γιορτές ! Γι ‘ αυτό ας αναλάβει ο φίλος μου ο Καραμάρκος ο Κώστας που οργανώνει Disco Party και άλλα σπουδαία events να οργανώσει κι ένα καρυδάτο party σε κάνα παλιό καφενείο , σαν κι αυτό του Ντίκου. Εμείς εδώ θάμαστε να το ετοιμάσουμε στο πιτς φυτίλι σαν την κ. Ελένη Ντίκου. Μόνο να ειδοποιηθούμε νωρίς για να προλάβει να πάρει το αεροπλάνο και να ρθει κι η Φαιη από την Αγγλία να μας βοηθήσει με το μίξερ και τα αυγά! Για ένα τέτοιο party θα χρειαστούν πολλά αυγά…….!!!!!!

Χρόνια Πολλά Φαίη και διπλά, σημαδιακη μέρα η σημερινή για σένα γενέθλια και γιορτή μαζί!