Απάντηση του Α. Παπαδημητρίου σε σχόλιο αναγνώστη του kozan.gr σε άρθρο του με τίτλο “Ρητορική μίσους”

Απάντηση του Α. Παπαδημητρίου σε σχόλιο αναγνώστη του kozan.gr σε άρθρο του με τίτλο “Ρητορική μίσους”.

Απάντηση στον Νάσιο που ερωτά

Αγαπητέ Νάσιο, χαίρε.

Κάτω από το τελευταίο μου άρθρο, που αναρτήθηκε στο ιστολόγιο kozan.gr, παράθεσες σχόλιο, το οποίο μεταφέρω.

             «Αυτός ο αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, τι ήταν? κανένας σοφός της αρχαιότητας? Και γιατι να ενδιαφέρει έναν μαθητή τι έλεγε αυτός πριν χιλιετίες?
άστο…. πήγαινε ζήσε στο Ιράν καλύτερα. Μια χαρά θα τα λέτε εκεί με του μουλάδες».

               Αντιπαρέρχομαι τη φτωχή γνώση σου της γλώσσας μας. Ίσως να μην ευθύνεσαι πρωτίστως εσύ γι’ αυτή. Εστιάζω την προσοχή μου στη απαξίωση που επιχειρείς ενός λαμπρού άνδρα, από τους πιο λαμπρούς της παγκόσμιας ιστορίας. Μάθε ότι οι μεγάλοι άνδρες δεν βλάπτονται από την απαξίωσή τους εκ μέρους ασημάντων προσώπων, όπως εγώ και συ. Απεναντίας αυτοαπαξιώνεται όποιος επιχειρεί την απαξίωσή τους.

               Στο άρθρο μου μετέφερα με πολλή συντομία τα κύρια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Τα παραθέτω εκ νέου.

               «Ο άγιος Ιωάννης υπήρξε θαυμαστού ήθους υπεράνω παθών, που ταλανίζουν όλους εμάς και πολύ περισσότερο τους επικριτές του. Άκρως ασκητικός ανάλωσε τον βίο του στην υπηρεσία των φτωχών, υπερασπίστηκε το δίκαιο των αδυνάτων, ήλθε σε σύγκρουση με τους ισχυρούς της αυλής και τους ανάξιους επισκόπους, εξορίστηκε και πέθανε καθ’ οδόν προς την εξορία. Ο λαός κρεμόταν από τα χείλη του, γι’ αυτό και τον αποκάλεσε Χρυσόστομο».    

               Νάσιο ή δεν διάβασες το άρθρο μου, επειδή σε κουράζει ακόμη και η ολιγόλεπτη ανάγνωση ή το διάβασες και δεν το κατανόησες ή σκοπός σου ήταν να γράψεις απλά ένα σχόλιο για τη «δόξα» σου. Ίσως κάποιος ιστορικός του μέλλοντος να αναζητά το πρόσωπο, που κρυβόταν πίσω από το «Νάσιος» και να δυσκολεύεται να βγάλει άκρη!

               Τώρα που θέτεις το ερώτημα «Ποιος ήταν ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος», καθώς απευθύνομαι αποκλειστικά σε σένα, για να απαντήσω σ’ αυτό, έχω μεγαλύτερη την ευχέρεια να παρουσιάσω τον μεγάλο αυτό Πατέρα της Εκκλησίας εκτενέστερα.

               Καταγόταν από την Αντιόχεια, την ελληνικότατη τότε και έλαβε λαμπρές σπουδές της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στη φημισμένη σχολή της, που διεύθυνε ο ειδωλολάτρης Λιβάνιος. Ο δάσκαλος του είχε δηλώσει ότι θα πρότεινε στον Ιωάννη να τον διαδεχθεί, αν δεν τον είχαν «αρπάξει» οι χριστιανοί.

               Εκλέχθηκε πατριάρχης Κωνσταντινούπολης, παρά τη θέλησή του, με παρέμβαση του υπάτου (πρωθυπουργού κατά κάποιο τρόπο) Ευτροπίου. Πίστευε εκείνος ότι ως επαρχιώτης ο Ιωάννης θα ήταν του χεριού του και θα ήλεγχε εκείνος τις υποθέσεις του Πατριαρχείου.

               Ο Ιωάννης, όταν εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη, ευθύς φρόντισε για την ανακούφιση των φτωχών και των αδικουμένων από τους ισχυρούς περί την κοσμική εξουσία. Κατήγγειλε τη σπατάλη των πλουσίων και τη διασπάθιση του δημοσίου χρήματος με τα πολυτελή και συχνά συμπόσια των αυλικών. Συμμάζεψε τους ανάξιους επισκόπους, που παρασιτούσαν με την εύνοια αυλικών. Δεν δίστασε να επικρίνει και τον ύπαρχο Ευτρόπιο και την αυτοκράτειρα Ευδοκία, σύζυγο του Θεοδοσίου Β΄. Η σθεναρή του στάση επέφερε την πρώτη του εξορία στη Βιθυνία της Μικράς Ασίας. Δεν κάμφθηκε και με την επάνοδό του τήρησε την ίδια τακτική, με συνέπεια να εξοριστεί και πάλι σε διάφορους τόπους και να πεθάνει οδοιπορώντας για τον τελευταίο απ’ αυτούς.

               Πρέπει να δεχθείς, Νάσιο, ότι σημασία δεν έχει πότε έζησε κάποιος, αλλά τι είπε και τι έπραξε. Και το σημαντικότερο αν υπάρχει ταύτιση μεταξύ λόγων και πράξεων, κάτι εξαιρετικά σπάνιο.

               Θέλω να μάθω ποιο είναι το δικό σου πρότυπο. Δεν ελπίζω να εξέλθεις από το ασφαλές καταφύγιο της ανωνυμίας, καθώς δεν έχεις το θάρρος να εκτεθείς στη δημόσια κριτική, ενώ εσύ κρίνεις εκ του ασφαλούς και με εξαποστέλλεις στους μουλάδες.

               Θα χαιρόμουν πολύ, αν υπέγραφες ως Αθανάσιος, τουλάχιστον. Η απαλοιφή του στερητικού Α από την αρχή της λέξης του ονόματός σου, του στερεί την αθανασία και παραπέμπει στον θάνατο, που δεν είναι ορατός στο Νάσιος όσο στο Θανάσης.

               Χωρίς φόβο και χωρίς πάθος

                                                            Απόστολος Παπαδημητρίου

                                                            Κοζάνη 13 Νοεμβρίου 2024

               Ημέρα που η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου

               Υ.Γ. 1. Εσύ ως πότε θα φοβάσαι και ποιους;

2. Επισυνάπτω και την αρχή της θαυμάσιας ομιλίας του αγίου, όταν ο Ευτρόπιος, καθώς είχε πέσει στη δυσμένεια, έσπευσε να βρει καταφύγιο κοντά στον άγιο, που τόσο μισούσε! Δεν επισυνάπτω πλήρη την ομιλία, για να μη σε κουράσω. Μη βιαστείς να την προσπεράσεις. Κράτησέ την. Ίσως στο μέλλον να σου φανεί πολύ χρήσιμη και θα αναζητήσεις όλο το κείμενο στο διαδίκτυο. Έχει ο καιρός γυρίσματα. Τις μεταβολές δεν απέφυγε ο Ευτρόπιος.

Πάντοτε βέβαια, ιδιαίτερα όμως τώρα είναι ευκαιρία να πούμε, «ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης». Που είναι τώρα η λαμπρή στολή της υπατείας; που οι φωτεινές λαμπάδες; που οι θόρυβοι, και οι χοροί, και οι διασκεδάσεις, και τα πανηγύρια; Πού είναι τα στεφάνια και τα παραπετάσματα; Που είναι ο θόρυβος της πόλης και οι επευφημίες στα ιπποδρόμια και οι κολακείες των θεατών; Όλα αυτά έφυγαν φύσηξε ξαφνικά άνεμος και έριξε κάτω τα φύλλα και μας έδειξε το δένδρο γυμνό και να κλονίζεται πια από τη ρίζα του. Γιατί τέτοια ήταν η ορμή του ανέμου, ώστε να απειλεί να ξεριζώσει σύρριζα το δένδρο και να τραντάξει και αυτά τα νεύρα του. Που είναι τώρα οι ψεύτικοι φίλοι; που είναι τα συμπόσια και τα δείπνα; που είναι το πλήθος των παρασίτων, και το ανόθευτο κρασί που χυνόταν όλη την ημέρα, και οι ποικίλες τέχνες των μαγείρων και οι υπηρέτες της εξουσίας που έκαναν και έλεγαν όλα για να είναι ευχάριστοι; Νύχτα ήταν όλα εκείνα και όνειρο, και όταν ήρθε η ημέρα εξαφανίσθηκαν. Άνθη ήταν ανοιξιάτικα, και όταν πέρασε η άνοιξη όλα μαράθηκαν. Σκιά ήταν και έφυγε γρήγορα, καπνός ήταν και διαλύθηκε, φούσκες ήταν και έσκασαν, αράχνη ήταν και κομματιάστηκε.

Γι’ αυτό αυτά τα πνευματικά λόγια επαναλαμβάνουμε συνέχεια λέγοντας, «ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης». Πρέπει δηλαδή αυτά τα λόγια να είναι γραμμένα συνέχεια και στους τοίχους και στα ρούχα και στην αγορά και στο σπίτι και στους δρόμους και στις πόρτες και στις εισόδους και κυρίως στη συνείδηση του καθενός και πάντοτε να τα μελετούμε.

Μήπως σου έδωσε το κείμενο απάντηση στο ερώτημά σου «γιατί τα παιδιά να μαθαίνουν τι έλεγε αυτός πριν από χιλιετίες»;

Λάβε θάρρος και αποκαλύψου. Δεν πρόκειται να σου συμβεί κανένα κακό! Με την εξουσία είσαι όχι ενάντιά της.