Το βέβηλο, το εφάμαρτο, το ιερό (Γράφει ο Απόστολος Παπαδημητρίου)

                Ο Χριστός υπήρξε στο διάβα της ιστορίας και παραμένει ως τις ημέρες μας πρόσωπο αντιλεγόμενο. Δεν διαίρεσε απλώς την ιστορία στην προ και μετά από αυτόν εποχή, διαίρεσε και εξακολουθεί να διαιρεί τους ανθρώπους των χριστιανικών λεγομένων κοινωνιών. Μάλιστα ο ίδιος δήλωσε: «Φωτιά ήλθα να βάλω στη γη και τι άλλο θέλω, αφού άναψε πλέον». Η φωτιά που άναψε ήταν των βασανιστών για το μαρτύριο εκείνων που θα τον ακολουθούσαν στη σταυρική του θυσία. Βέβαια καθώς τα χρόνια κύλησαν κάποιοι, που έφεραν με καμάρι το όνομα χριστιανός, ισχυροί πλέον, επέλεξαν γι᾿ αυτούς τον ρόλο του βασανιστού στο όνομα του Χριστού. Έδωσαν όμως την αφορμή σε κάποιους που και σήμερα θα σταύρωναν τον Χριστό, αν περνούσε από το χέρι τους, να επιτεθούν με δριμύτητα κατά της πίστεως ταυτίζοντας τον ευαγγελικό λόγο με τις αστοχίες έως και αθλιότητες κατ΄ όνομα χριστιανών και περιφρονώντας Εκείνον που και σήμερα μας προκαλεί με τον λόγο: «Τις ελέγχει με περί αμαρτίας;». Είπε ο Χριστός ακόμη το «ο κόσμος όλος εν τω πονηρώ κείται». Ας εξετάσουμε ποιος είναι ο κόσμος και ποιο το πονηρόν που ασφαλώς στο χωρίο που παραθέσαμε δεν έχει τη νεοελληνική έννοια, αλλά την άλλη του κακού.

                Κύριο γνώρισμα της ορθόδοξης πίστης είναι ο ασκητικός της χαρακτήρας. Γι΄ αυτό και τόσο συχνά αστοχούμε (αμαρτάνουμε στη γλώσσα της Εκκλησίας) στην προσπάθειά μας να εναρμονίσουμε τη ζωή μας προς το θέλημα του Θεού ή περιφρονώντας αυτό. Την αδυναμία μας αυτή ήρθε να άρει με τη σταυρική του θυσία ο Χριστός καλώντας μας σε μετάνοια. Και η Εκκλησία στην προσπάθειά της να ενισχύσει τους πιστούς στο δύσκολο αγώνα τους, στον οποίο ο Χριστός μας κάλεσε να εισέλθουμε εν πλήρει ελευθερία («όστις θέλει οπίσω μου ελθείν»), έχει καταστρώσει ετήσιο πρόγραμμα πνευματικής προπαρασκευής. Ανάλογα με τη στάση που λαμβάνει ο άνθρωπος απέναντι στην κλήση του Χριστού κινείται σε έναν από τους χώρους.

Ο χώρος του βεβήλου

                Είναι ο χώρος της συνειδητής αρνήσεως του απολυτρωτικού έργου και της σταυρικής θυσίας του Χριστού. Άλλες φορές αυτή εκδηλώνεται ως πλήρης αδιαφορία προς τον ευαγγελικό λόγο και άλλες ως ανοιχτή εχθρότητα. Κύρια κατηγορία κατά του Χριστού για τον λόγο Του περί τον ανθρώπινο βίο είναι η «εχθρική» Του στάση έναντι της χαράς (και της απολαύσεως συμπληρώνουν οι πιο τολμηροί). Έχοντας ενστερνιστεί τη φιλοσοφία του θανάτου («φάγωμεν πίωμεν αύριον γαρ αποθνήσκομεν») αδυνατούν να κατανοήσουν γιατί ο Χριστός μας κάλεσε να στερηθούμε τα «καλά» της ζωής. Με λίγη προσοχή θα διαπιστώναμε ότι ό Χριστός υπερέβη τις απαγορευτικές εντολές της Παλαιάς Διαθήκης  των διαφόρων «ου» και τη θαυμάσια επίσης απαγορευτική εντολή του Κλεοβούλου του Ροδίου «Ο συ μισείς ετέρω μη ποιήσεις». Μας προτρέπει: «Πάντα οὖν ὅσα ἂν θέλητε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, οὕτω καὶ ὑμεῖς ποιῆτε αὐτοῖς». Κανένα ανθρώπινο δικαιικό σύστημα δεν προβλέπει τιμωρία της αποφυγής πράξης του καλού. Μόνον η Εκκλησία του Χριστού θεωρεί αυτή αμαρτία.

ΟΙ κινούμενοι διαχρονικά στον χώρο της κριτικής ή άρνησης του Χριστού επιχείρησαν και επιχειρούν τεράστιο άλμα στο παρελθόν για την πρόσληψη στοιχείων των αρχαίων πολιτισμών, ιδίως του ελληνικού, και επιβολή στην κοινωνία τους. Η τάση αυτή χαρακτήρισε αρχικά τη λεγόμενη περίοδο της «Αναγέννησης» στη Δύση. Αλλά από τον αρχαίο ελληνικό κόσμο αντλήθηκαν επιλεκτικά στοιχεία που αντίκεινται στον λόγο του Ευαγγελίου. Τα στοιχεία αυτά είναι αφροδισιακά και διονυσιακά. Δυστυχώς στα στοιχεία αυτά και μόνο περιορίζουν τον πολιτιστικό ορίζοντα των αρχαίων προγόνων μας. Ο μύθος του Ηρακλή στο σταυροδρόμι της Αρετής και της Κακίας δεν τους αγγίζει. Οι καυχώμενοι για την αδυναμία της Εκκλησίας να  εξαλείψει, αν και πέρασαν αιώνες, τα ειδωλολατρικά δρώμενα και για τη δική τους δύναμη να συγκεντρώνουν πολύ περισσότερο κόσμο απ’ ότι η Εκκλησία στους ναούς κινούνται στον χώρο του βεβήλου ή δαιμονιώδους. Βέβαια η χυδαιότητα, που αποκαλείται τέχνη, αρχικά στον κινηματογράφο, κατόπιν στο θέατρο και τελικά στην τηλεόραση, ασφαλώς έχει ξεπεράσει πλέον αυτή των δρωμένων κατά την περίοδο της Αποκριάς. Το βέβηλο έχει καταστεί καθημερινότητα. Οι νέοι, το μέλλον μας όπως αρέσκονται να τους αποκαλούν οι δημαγωγοί, εθισμένοι στη ζωή της νύχτας προσφέρουν καθημερινά σπονδές στην Αφροδίτη και στον Διόνυσο και δεν λαχταρούν την έλευση της Αποκριάς.

Ο χώρος της αμαρτίας

                Περισσότεροι επιδιώκουν τον συμβιβασμό. Έχοντας κατά νου τον λόγο του ίδιου του Χριστού «το μεν πνεύμα πρόθυμον η δε σάρξ ασθενής» επιχειρούν την αυτοδικαίωση (τόσο μπορούμε) συμμετέχοντες στην ευωχία με την υπόσχεση πως θα ακολουθήσει και η αντίρροπη κίνηση  προς τον ναό, όταν σβήσουν τα φαντασμαγορικά φώτα της γιορτής. Καλλιεργούν μέσω της αυθυποβολής την άποψη ότι τον καιρό αυτό, της Αποκριάς, επιτρέπονται κάποιες εκδηλώσεις που τον άλλο καιρό είναι απαγορευμένες. Ο Χριστός όμως δεν σταμάτησε στη διαπίστωση της ανθρώπινης αδυναμίας, αλλά έδωσε και το φάρμακο για την άρση της: «Γρηγορείτε και προσεύχεσθε, ίνα μη εισέλθητε εις πειρασμόν». Μη θέλοντας να στρέψουν την πλάτη στον πειρασμό επιδιώκουν τη λεπτή ισορροπία των σχέσεών τους και με τον Θεό και με τον κόσμο αδιαφορώντας για τον λόγο πάλι του Χριστού: «Ου δύνασαι δυσίν κυρίοις δουλεύειν».

Κάποιος ιδιάζων χώρος της αμαρτίας

                Κάποιοι απέχουν από κάθε εκδήλωση του κόσμου όχι με πνεύμα ελευθερίας αλλά καταπνίγοντας τη δύναμη της σάρκας στον προσπάθεια να εδραιώσουν μια ειδική σχέση έναντι του Θεού, να τον «υποχρεώσουν». Νομίζουν πως κάνουν το θέλημα Του, πλην δεν εξετάζουν, αν το κάνουν από αγάπη. Με τη βεβαιότητα της σωτηρίας δεν διστάζουν να καταφερθούν με δριμύτητα κατά των αμαρτωλών συνανθρώπων τους. Η βεβαιότητα αυτή φουσκώνει από υπερηφάνεια και αλαζονεία. Γι᾿ αυτό και η Εκκλησία στην έναρξη της περιόδου προπαρασκευής για τη μεγάλη Σαρακοστή όρισε ως ευαγγελικό ανάγνωσμα την περικοπή του τελώνη και του φαρισαίου. Είναι ένα μήνυμα που δεν περιορίζεται εντός του ναού, όπου και οι σύγχρονοι φαρισαίοι, αλλά διαχέεται και πολύ έξω από αυτόν. Το λαμβάνουν κατά καιρούς κάποιοι αμαρτωλοί και ταπεινά προσέρχονται στην Εκκλησία, το πνευματικό νοσοκομείο, για να ζητήσουν την ίαση. Γι΄ αυτό και τη δεύτερη Κυριακή η Εκκλησία όρισε ως ευαγγελικό ανάγνωσμα την περικοπή της παραβολής του ασώτου. Το θρίαμβο κατά της αμαρτίας πανηγυρίζει η Εκκλησία την πέμπτη Κυριακή των νηστειών, οπότε και τιμά τη μνήμη της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, της πρώην πόρνης.

Ο χώρος του ιερού

                Τέλος κάποιοι, ελάχιστοι, έχοντας αγαπήσει με όλη τους την καρδιά τον Χριστό, πορεύονται τον δύσκολο δρόμο της άσκησης απέχοντες πλήρως από εκείνο που ο κόσμος θεωρεί χαρά, έχοντας τραγική σύγχυση μεταξύ αυτής, που δεν γεύτηκε, και της ευχαρίστησης που εξασφαλίζει φευγαλέα πληρώνοντας ολοένα και πικρότερο τίμημα για να διατηρήσει αυτή σε συγκεκριμένη στάθμη, καθώς στην πορεία του ελλοχεύει η πλησμονή. Είναι οι άγιοι, που αφιέρωσαν τη ζωή τους στο Χριστό και απολαμβάνουν σ΄ αυτόν εδώ τον βίο χαρά ανεκλάλητη, πρόγευση της ουράνιας μακαριότητας, όπως το καταθέτουν οι ίδιοι. Χαρακτηριστικό τους γνώρισμα η πλήρης συγκατάβαση προς την αδυναμία του ανθρώπου και η προσευχή για τη μετάνοια του αμαρτωλού. Είναι αυτοί που αγάπησαν τον Χριστό από βάθους καρδίας και τηρούν το θέλημά του όχι εξ  ανάγκης αλλά από αγάπη ως γυιοί του Πατέρα. Ο κόσμος θέλει να λησμονεί την ύπαρξή τους, διότι η σιωπή τους ελέγχει πολύ περισσότερο από πλήθος ελεγκτικών κηρυγμάτων. Η απουσία αγίων σε μια κοινωνία δρα ανακουφιστικά με την καταστολή των τύψεων, αλλά μειώνει δραματικά και τις περιπτώσεις μετανοίας.

                                                                                «Μακρυγιάννης»