Η ζωγραφική της είναι πρόσωπα πάνω σε παλιά ξύλα, γυναίκες με βλέμμα βαθύ, μορφές καθημερινές που κουβαλούν συναίσθημα, αγωνία, μνήμη. Η Τούλα Χαριτίδου, εικαστικός με παρουσία 25 ετών στα εικαστικά πράγματα της περιοχής, μιλά στο kozan.gr για την πορεία της στη ζωγραφική, την έμπνευσή της από τις γυναίκες, την επίμονη αγάπη για την τέχνη και την αξία του να δημιουργείς χωρίς περιορισμούς. H τέχνη της δεν υπακούει σε κανόνες: είναι προσωπική, βιωματική και –πάνω απ’ όλα– αληθινή. Το καλλιτεχνικό εργαστήρι που δημιούργησε στην Πτολεμαΐδα λειτούργησε για 15 χρόνια, χαρίζοντας σε πολλά παιδιά μια πρώτη επαφή με τη δημιουργία. «Αυτό που με συγκινούσε πάντα ήταν όταν τα παιδιά μου έλεγαν να κλειδώσω την πόρτα για να μην τα πάρουν οι γονείς», θυμάται. Και δεν ξεχνά να αναφερθεί στα παιδιά ΑμεΑ με τα οποία εργάστηκε εθελοντικά επί 7 χρόνια, προσφέροντας χώρο έκφρασης και φαντασίας.
Ακολουθεί η συνέντευξη:
– Πώς ξεκίνησε η σχέση σας με την τέχνη; Ποιο ήταν το πρώτο έργο που νιώσατε ότι σας αντιπροσωπεύει;
Ζωγράφιζα από παιδί όπως οι περισσότεροι. Στο Γυμνάσιο μου ανέθεσαν να ζωγραφίσω σε ένα μεγάλο χαρτόνι τη Μάχη του Γρανικού ποταμού. Πρώτη φορά με ένα έργο εκτέθηκα και με καλές κριτικές! Το έργο χάθηκε δυστυχώς. Ζωγράφιζα ερασιτεχνικά και σε μεγάλη ηλικία βρέθηκε στο δρόμο μου ο καταξιωμένος ζωγράφος και καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών Φλώρινας Θόδωρος Ζυρπιάδης. Η συνάντηση μαζί του ήταν καθοριστική και πολύτιμη. Έμαθα πολλά δίπλα του και το κυριότερο ότι η τέχνη είναι ελεύθερη! Το πρώτο έργο που ένιωσα να με αντιπροσωπεύει ήταν ένα πρόσωπο σε πολύ παλιό ξύλο. Και μετά πολλά πολλά πρόσωπα και νεκρές φύσεις πάλι σε παλιά ξύλα! “Επί ξύλου”. Με γοήτευε το παλιό και η άγρια επιφάνεια.
– Τι σας εμπνέει περισσότερο: οι άνθρωποι, τα τοπία, τα βιώματα ή οι εσωτερικές αναζητήσεις;
Αυτό που με εμπνέει είναι ο άνθρωπος! Είμαι γνωστή από τις γυναίκες που ζωγραφίζω και εκθέτω εδώ και 25 χρόνια. Αγαπώ τις γυναίκες, τις γνωρίζω καλά και τις αποτυπώνω σε όλες τις στιγμές τους: γυναίκες σε απόγνωση, γυναίκες στην καραντίνα, γυναίκες σύμβολα! Με ενδιαφέρει το συναίσθημα, η έκφραση στο βλέμμα τους κι η ερμηνεία των θεατών, διαφορετική για κάθε γυναίκα. Οι μορφές οικείες καθημερινές του εφήμερου βίου. Η ζωγραφική μου δεν υποτάσσεται σε κανόνες. Πιστεύω πως δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στο να φτιαχτεί μια εικόνα.
– Υπάρχουν καλλιτέχνες που σας επηρέασαν βαθιά ή καθόρισαν την εικαστική σας κατεύθυνση;
Είμαι επηρεασμένη από τα Φαγιούμ, από τα πορτραίτα του Τσαρούχη και του Γύζη, τον Λουσιάν Φρόιντ και φυσικά τη λαϊκή τέχνη
– Πώς ξεκίνησε η ιδέα του Καλλιτεχνικού Εργαστηρίου το οποίο λειτούργησε επί πολλά χρόνια στην Πτολεμαΐδα;
Η ιδέα και λειτουργία του Καλλιτεχνικού εργαστηρίου για παιδιά ξεκίνησε το 2003 από την παρότρυνση κάποιων γονιών και κράτησε 15 υπέροχα χρόνια. Παράλληλα ξεκίνησε και η προσφορά μου στα παιδιά ΑμεΑ, με ζωγραφική, για 7 χρόνια εθελοντικά.
– Ποιο είναι το πιο συγκινητικό ή απρόσμενο πράγμα που έχετε ακούσει από μαθητή σας;
Αυτό που με συγκινούσε πάντα ήταν όταν τα παιδιά μου έλεγαν να κλειδώσω την πόρτα για να μην τα πάρουν οι γονείς. Είμαι πολύ περήφανη για τα παιδιά που πέρασαν από το εργαστήρι μου. Πολλά ακολούθησαν το δρόμο της τέχνης και διατηρώ άριστες σχέσεις.
– Πώς βιώνετε την πολιτιστική ζωή της Πτολεμαΐδας σήμερα; Έχουν αλλάξει οι ανάγκες του κοινού σε σχέση με παλιότερα;
Δεν ξέρω αν ο ερχομός της απολιγνιτοποίησης, σκοτείνιασε και την φαντασία των καλλιτεχνών και των διοικούντων, αλλά σίγουρα επηρέασε και άλλαξε τις αναζητήσεις του κόσμου που υποφέρει. Η πολιτιστική ζωή στην Πτολεμαΐδα σήμερα είναι οι εκδηλώσεις των Συλλόγων με χορούς, μουσική και σουβλάκια (ας με συγχωρήσουν οι Σύλλογοι, τους ακολουθώ κι εγώ κι όχι μόνο για τον άρτον και τα θεάματα), κάποιες παρουσιάσεις βιβλίων με μικρό κοινό και οι φιλότιμες προσπάθειες των τοπικών θεατρικών ομάδων. Οι φορείς πολιτισμού που είχε κάποτε ο Δήμος δεν λειτουργούν όπως παλιά.
– Υπάρχει χώρος για τέχνη και δημιουργία στην επαρχία ή είναι πολυτέλεια;
Χώροι για την τέχνη και ιδιαίτερα για τη ζωγραφική που εγώ ασχολούμαι ειναι τα μουσεία και οι ιδιωτικοί χώροι ( γκαλερί). Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια δεν λειτουργεί τίποτα από τα δυο. Εικαστικό εργαστήρι του Δήμου δεν υπάρχει. Δημιουργοί υπάρχουν αλλά δεν έχουν τρόπο να προβληθούν. Αν δεν υπάρχεις στο διαδίκτυο, δεν υπάρχεις γενικώς.
– Ποια είναι η μεγαλύτερη ελπίδα που έχετε για την πολιτιστική πορεία της περιοχής σας;
Είμαστε σε μια περιοχή που έχει καλλιτέχνες και η Δυτική Μακεδονία έχει Καλλιτεχνικό και Μουσικό Σχολείο! Αυτά είναι ελπιδοφόρα! Ίσως λείπει ο καλός μαέστρος και κάποιοι έστω λίγοι χορηγοί που κάποτε βοηθούσαν. Έγιναν πολλές εκθέσεις όταν λειτουργούσε το Μουσείο. Κι εγώ έχω εκθέσει εκεί το 2011 τα έργα μου “επί ξύλου Εορδαίας” σε ξύλα από το 1950 έως το 2011. Τώρα ο καθένας δουλεύει μόνος του. Έχω μεγάλη ελπίδα στα παιδιά! Δυστυχώς στο σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα δεν μαθαίνουν να χρησιμοποιούν τη φαντασία τους. Τα παιδιά δεν έχουν ουσιαστικά περιθώριο να ασχοληθούν με την έκφραση των αναγκών τους. Στριμώχνονται και καταπιέζονται να πετύχουν μέσα από ανούσιες αποστηθίσεις και μανιώδεις βαθμοθηρίες. Αν δίναμε στα παιδιά χρόνο και χώρο να εκφραστούν θα δημιουργούσαμε ελεύθερους ανθρώπους με σκέψη και συναίσθηση.
– Αν η τέχνη σας ήταν μια φράση, ποια θα ήταν αυτή;
Η τέχνη μου είναι ο δικός μου κόσμος της αλήθειας!
Eπιμέλεια συνέντευξης, για το kozan.gr, Άρης Σαμαράς
