Όλα πάνε καλά (Γράφει ο Στέλιος Α. Μήλιος)

Όλα πάνε καλά.

(Αρκεί να μην ανοίξεις τα μάτια.)

• Που πάτε έτσι καλοντυμένοι;
• Σε μια εκδήλωση για την πολιτιστική μας ταυτότητα.
• Και τι θα πείτε εκεί;
• Ό,τι εγκρίνει ο χορηγός.

Στην Ελλάδα του 2025, ο πολιτισμός είναι κάτι μεταξύ PowerPoint και Prosecco.

Τον κάνουν λίγοι, τον καταλαβαίνουν λιγότεροι και τον φωτογραφίζουν όλοι.

Μίλησα με μια φίλη που δουλεύει σε μεγάλο μουσείο.

Τη ρώτησα τι θεωρείται επιτυχία σήμερα.

• “Να μην καταλάβει κανείς τίποτα, αλλά να φύγουν όλοι ευχαριστημένοι.”

Αυτός είναι ο νέος δείκτης βιωσιμότητας.

Η μέτρηση πολιτισμού:

ευχαριστημένο κοινό + λίγες λέξεις + hashtag.

Έχουμε χτίσει κοινωνίες με σλόγκαν.

Κοινωνίες με ωραίες αφίσες, μηδέν ανάσα.

Πολιτισμό με φωτισμό. Όχι με φλόγα.

Αν κάποτε ο πολιτισμός όριζε το μέλλον,

σήμερα μας μαθαίνει πως να ποστάρουμε το παρελθόν.

Και να το πουλάμε με QR code στην είσοδο.

Μην παραπονιέσαι.

Εσύ ψήφισες να μετριέται η αξία σε likes.

Εσύ θέλεις event, όχι συνείδηση.

Εσύ βαριέσαι τα “δύσκολα”.

Αρκεί να μην ακυρωθεί το φεστιβάλ…

Κι όμως…

Υπάρχει και η άλλη πλευρά.

Υπάρχουν άνθρωποι που ακόμα επιμένουν.

Που δημιουργούν χωρίς budget,

γράφουν χωρίς followers,

αγαπούν χωρίς σκοπιμότητα.

Υπάρχουν λέσχες, αυτοδιαχειριζόμενα στέκια, θεατρικές ομάδες σε αποθήκες,

δάσκαλοι που μαθαίνουν ποίηση χωρίς μισθό,

νέοι που γράφουν μανιφέστα ενώ τους λένε “μη χάνεις τον καιρό σου”.

Υπάρχουν. Αλλά δεν τους δείχνει το δελτίο.

Και σπάνια βγαίνουν στα καλά stories.

Κι όμως, σε αναγκάζουν να επιλέγεις το κενό.

 

Σου λένε:

“Αν δεν πουλήσεις, δεν υπάρχεις.”

“Αν δεν γυαλίζεις, δεν σε βλέπει κανείς.”

“Αν δεν προσαρμοστείς, θα μείνεις μόνος.”

 

Και έτσι…

Επιλέγεις το εύκολο.

Το φιλτραρισμένο.

Το καπιταλιστικά πολιτισμένο.

Την κουλτούρα του κενού.

 

Αλλά όχι. Δεν είμαστε όλοι υποχρεωμένοι να το αποδεχτούμε.

 

Γιατί αυτό που λείπει δεν είναι μια ακόμα παραγωγή.

Είναι θέση.

Είναι στάση.

Είναι όραμα.

Χρειαζόμαστε έναν πολιτισμό που να έχει κοινωνικοπολιτική ταυτότητα.

Που θα στέκεται όρθιος όταν όλα γύρω σκύβουν.

Έναν πολιτισμό που θα μιλά για γενοκτονίες όταν οι άλλοι ανεβάζουν παραστάσεις για το networking.

Που θα θυμάται τα Τέμπη, 2 χρόνια μετά, όταν κανείς δεν τιμωρήθηκε .

Που θα φτύνει τις σκιές του ΟΠΕΚΕΠΕ, 400 εκατομμύρια ευρώ πρόστιμο, που ισοδυναμούν με 12.000 γιατρούς. Και όμως… κανείς δεν εξηγήθηκε.

Που θα δει την αλήθεια στη Δυτική Μακεδονία, όχι μόνο τους τίτλους:

–13,7% πληθυσμιακή μείωση

36% των κατοίκων σε κίνδυνο φτώχειας

Σεμινάρια, παρουσιάσεις, φωτογραφίες.

Στην πράξη; Ερημοποίηση. Ανεργία. Σιωπή.

Οι νέοι φεύγουν. Κανείς δεν επιστρέφει.

Πολιτισμός  που δεν χωρά σε προγράμματα.

Πολιτισμός που δημιουργεί αντίσταση και όχι εντυπώσεις.

Που αναγνωρίζει το έγκλημα, την εγκατάλειψη, την παραίτηση.

Που δεν χαϊδεύει κανέναν.

Που δεν νοικιάζεται.

Που δεν φοβάται να γίνει επικίνδυνος.

Τι κοινωνίες έχουμε;

Κοινωνίες που ζουν από εικόνες και πεθαίνουν από έλλειψη νοήματος.

Κοινωνίες που χειροκροτούν ό,τι δεν καταλαβαίνουν, φτάνει να είναι ωραίο.

Κοινωνίες που θεωρούν πολιτισμό ό,τι δεν τις αναστατώνει.

Τι κοινωνίες χρειαζόμαστε;

Κοινωνίες που θυμούνται.

Που μιλάνε για αλήθειες, όχι για concept.

Που έχουν δημόσιους χώρους για να δημιουργήσεις, όχι για να τους διαφημίσεις.

Που ενθαρρύνουν την παιδεία και όχι το PR.

Που προτιμούν μια φλόγα στην καρδιά, παρά φώτα στην είσοδο.

Ο αληθινός πολιτισμός…

Δεν σου φτιάχνει το mood.

Σου χαλάει τη σιωπή.

Δεν πουλιέται σε πακέτο early bird.

Χτίζεται στην αμφισβήτηση.

Και εμφανίζεται μόνο σε όσους δεν τον ψάχνουν για φωτογραφία.

Αν ακόμα ψάχνεις απάντηση στην ερώτηση:

“Μα καλά, που είναι σήμερα ο πολιτισμός;”

Η απάντηση είναι απλή:

Κρύβεται εκεί που δεν τον νοικιάζουν.

Ανθίζει εκεί που δεν τον εμπορεύονται.

Και φωνάζει εκεί που οι άλλοι χειροκροτούν.

Δεν υπάρχουν πια λέξεις.

Ή μάλλον, υπάρχουν τόσες πολλές,

που δεν ξέρεις από πού να ξεκινήσεις.

Αλλά αν δεν ξεκινήσουμε,

κάποιοι άλλοι θα γράψουν το τέλος.