kozan.gr: Εκτενής συζήτηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο Δ. Μακεδονίας για τη ΣΜΠΕ σχετικά με τη μονάδα καύσης απορριμμάτων – Σαφείς οι αντιρρήσεις κι οι προβληματισμοί των επιστημονικών φορέων της περιοχής αλλά κι η ουδετερότητα κάποιων εξ αυτών (Aναλυτικό ρεπορτάζ του kozan.gr)

Ρεπορτάζ kozan.gr

Στην ειδική συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Δυτικής Μακεδονίας για τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) σχετικά με την κατασκευή και λειτουργία μονάδας καύσης απορριμμάτων στην περιοχή, που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τρίτης 9 Σεπτεμβρίου, τοποθετήθηκαν αναλυτικά εκπρόσωποι επιστημονικών και επαγγελματικών φορέων. Όπως διαπιστώθηκε, οι περισσότεροι εξέφρασαν σοβαρές επιφυλάξεις για τον σχεδιασμό και τις συνέπειες του έργου, τόσο στο περιβάλλον όσο και στην κοινωνία της Δυτικής Μακεδονίας.

Πανεπιστήμιο Δ. Μακεδονίας (Γεώργιος Σκόδρας)

Ο εκπρόσωπος του Πανεπιστημίου, κ. Γεώργιος Σκόδρας, ξεκίνησε τονίζοντας ότι το ζήτημα της διαχείρισης απορριμμάτων είναι παγκόσμιο και όχι ελληνική ιδιαιτερότητα. «Τα παράγουμε όλοι, αλλά κανείς δεν τα θέλει. Όμως δεν είναι λύση να τα αγνοούμε», ανέφερε, σημειώνοντας ότι η χώρα δεσμεύεται από ευρωπαϊκές οδηγίες και πρότυπα.

Στάθηκε ιδιαίτερα στη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, λέγοντας πως αποτελεί ένα γενικό κείμενο που δεν εξειδικεύεται στις ιδιαιτερότητες κάθε Περιφέρειας. Όπως εξήγησε, απαιτούνται εξειδικευμένες τεχνικές μελέτες, περιβαλλοντικές αξιολογήσεις και μελέτες βιωσιμότητας, ώστε να κριθεί αν μια μονάδα μπορεί να λειτουργήσει με ασφάλεια και να πληροί τα ελάχιστα κριτήρια.

Αναφερόμενος στη Δυτική Μακεδονία, σημείωσε πως η περιοχή μας, λόγω της βαριάς βιομηχανικής δραστηριότητας του παρελθόντος, είναι «ελκυστική» για τέτοιου είδους έργα, αλλά έθεσε ερωτήματα για τη βιωσιμότητα της μονάδας με βάση τις ποσότητες απορριμμάτων. «Εκτιμώ ότι μάλλον είναι στο κατώφλι βιωσιμότητας, για να μην πω ότι μπορεί να είναι και παρακάτω», είπε χαρακτηριστικά.

Τεχνολογικά, όπως τόνισε, υπάρχουν λύσεις που μπορούν να εξασφαλίσουν περιβαλλοντική ασφάλεια και προστασία της υγείας. Υπενθύμισε, μάλιστα, ότι «προβλήματα που στην Ελλάδα παραμένουν άλυτα επί 35 χρόνια, στην Ευρώπη έχουν αντιμετωπιστεί εδώ και δεκαετίες». Ωστόσο, ήταν ξεκάθαρος: «Δεν έχει κανένα νόημα να καταστρέφουμε την υγεία μας για ανταποδοτικά οφέλη. Οι συνθήκες εργασίας πρέπει να είναι υγιεινές. Τελεία!».

Κλείνοντας, υπογράμμισε ότι το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας δηλώνει διαθέσιμο να συνδράμει με κάθε τρόπο την Περιφέρεια, τόσο στην παρακολούθηση των εκπομπών όσο και στον έλεγχο των υλικών που θα καίγονται. «Το κρίσιμο είναι τι εισέρχεται μέσα στη μονάδα για καύση», είπε, επιμένοντας ότι η Περιφέρεια πρέπει να έχει τον έλεγχο και λόγο σε αυτό.

Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος – Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας (Νίκος Συλλίρης)

Ο πρόεδρος του ΤΕΕ Δυτικής Μακεδονίας, Νίκος Συλλίρης, ξεκαθάρισε ότι η θέση του τεχνικού κόσμου είναι σαφής και κάθετη: “Όχι στην (ΣΜΠΕ) καύση”. Σημείωσε πως ούτε ένας μηχανικός δεν τάσσεται υπέρ της καύσης απορριμμάτων, εκτός ίσως από μια ελάχιστη μειοψηφία που θέτει όρους και προϋποθέσεις.

Αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες του ΤΕΕ μέχρι στιγμής πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα, τονίζοντας ότι έχει συγκροτηθεί ομάδα εργασίας από όλες τις ειδικότητες μηχανικών, έχουν πραγματοποιηθεί επισκέψεις στη ΔΙΑΔΥΜΑ και στο εργοστάσιο, ενώ ήδη έχουν εκδοθεί τέσσερα δελτία Τύπου και έχουν γίνει παρεμβάσεις σε τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς.

Η τοποθέτηση του ΓΕΩΤΕΕ Δυτικής Μακεδονίας (Θοδωρής Σιόγκας)

Ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ, κ. Θεόδωρος Σιόγκας, παρουσίασε μια εκτενή και αυστηρή κριτική της ΣΜΠΕ. Όπως τόνισε, η Διοικούσα Επιτροπή του Επιμελητηρίου μελέτησε σε βάθος το κείμενο «σελίδα-σελίδα», καταλήγοντας σε σοβαρούς προβληματισμούς.

Κατά τον κ. Σιόγκα, η επιλογή της θέσης της μονάδας έγινε με βάση «τη βούληση της ΔΕΗ» και όχι με επιστημονικές μεθόδους χωροθέτησης. «Η ίδια η μελέτη αναφέρει ότι η χωροθέτηση έγινε μετά από διαβούλευση με την αγορά. Αυτό δείχνει παρέμβαση της ΔΕΗ», είπε.

Ένα δεύτερο ζήτημα που έθεσε ήταν ο τεράστιος όγκος απορριμμάτων που θα κληθεί να διαχειριστεί η μονάδα η “δική” μας – περίπου 288.000 τόνοι ετησίως, που καθιστούν τη μονάδα δεύτερη σε μέγεθος στη χώρα και πρώτη μέχρι το 2050. «Εάν τελικά η Θράκη με 62.000 τόνους θεωρείται βιώσιμη, γιατί να φτιάξουμε εδώ ένα τέτοιο μεγαθήριο; Αν δεν είναι βιώσιμη, τότε πού θα πάνε τα σκουπίδια; Θα έρθουν εδώ; Τότε μιλάμε για 350.000 τόνους», προειδοποίησε.

Ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ στάθηκε και στις ίδιες τις διαπιστώσεις της ΣΜΠΕ, οι οποίες –όπως είπε– παραδέχονται ότι θα υπάρξουν βέβαιες αρνητικές επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα, στην υγεία, στην πολιτιστική κληρονομιά και στο περιβάλλον. «Δεν τα λέμε εμείς, η ίδια η μελέτη τα λέει», επανέλαβε.

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο πρόβλημα της τέφρας: «Παράγεται 25% έως 40% του καυσίμου προϊόντος σε τέφρα, επιβαρυμένη με ρύπους. Και δεν έχει ξεκαθαριστεί πού θα καταλήγει αυτή». Θύμισε, επίσης, τα προβλήματα που αντιμετώπισαν στο παρελθόν οι παραγωγοί βιολογικών προϊόντων της περιοχής λόγω της φήμης των φουγάρων της ΔΕΗ, λέγοντας ότι υπάρχει κίνδυνος να χαθεί το brand name της περιοχής.

Καταληκτικά, πρότεινε εναλλακτικές λύσεις με μικρότερες και πιο αποκεντρωμένες μονάδες, κοντά στις περιοχές παραγωγής των απορριμμάτων, ώστε «να καίει η κάθε περιοχή τα δικά της». «Βρίσκουμε παράλογο να καίμε τα σκουπίδια της μισής Ελλάδας στη Δυτική Μακεδονία», είπε με έμφαση.

Ιατρικός Σύλλογος Κοζάνης (Χάρης Τσεβεκίδης)

Ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου, Χάρης Τσεβεκίδης, έθεσε ευθέως το ζήτημα της υγείας, αναφέρθηκε στο “χθες” και σε αυτά που θέλουμε να ξεχάσουμε α επικαλούμενος επιστημονικές μελέτες που καταγράφουν την επιβάρυνση του πληθυσμού της Πτολεμαΐδας από την προηγούμενη ενεργειακή δραστηριότητα με τον λιγνίτη. Με συγκεκριμένα στοιχεία κατέδειξε ότι τα ποσοστά αναπνευστικών νοσημάτων ήταν πολύ υψηλότερα στο λεκανοπέδιο σε σχέση με τα Γρεβενά (π.χ. 40,4% ρινίτιδα στην Πτολεμαΐδα έναντι 21,2% στα Γρεβενά). Αντίστοιχα υψηλή ήταν και η αύξηση θανάτων από καρδιαγγειακά επεισόδια.

Αναφερόμενος στη σελίδα 9 της ΣΜΠΕ (για την καύση), εξέφρασε απορία πώς είναι δυνατόν να περιγράφεται ως «θετική μεταβολή» για την ανθρώπινη υγεία η καύση, όταν στην πραγματικότητα πρόκειται για μια δραστηριότητα που θα επιβαρύνει ακόμη περισσότερο μια ήδη βεβαρημένη περιοχή. Παρέθεσε στοιχεία από μελέτες στην Ολλανδία, όπου μετά από 10 χρόνια λειτουργίας μονάδας καύσης, τα επίπεδα διοξινών στα αυγά ξεπέρασαν κατά 300% το όριο της Ε.Ε.

Κατέληξε λέγοντας: «Ο τόπος μας δεν μπορεί να γίνει τόπος εξορίας σκουπιδιών. Δεν μπορεί η Δυτική Μακεδονία να θυσιάζεται διαρκώς ως Ιφιγένεια της χώρας».

Φαρμακευτικός Σύλλογος Κοζάνης (Τερέζα Χαραμή)

Η πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου, Τερέζα Χαραμή, στήριξε απόλυτα τις τοποθετήσεις των υγειονομικών, τονίζοντας ότι «η καύση σκουπιδιών είναι ξεκάθαρα επιβαρυντική για την υγεία». Επισήμανε ότι αέριοι ρύποι όπως διοξίνες, βαρέα μέταλλα και ουράνιο έχουν αποδεδειγμένα καρκινογόνο δράση και σχετίζονται με βρογχίτιδα, ΧΑΠ και καρκίνο του πνεύμονα.

Υπογράμμισε ότι οι υγειονομικοί έχουν ευθύνη απέναντι στην κοινωνία και πρέπει να προστατεύσουν τη δημόσια υγεία. Παράλληλα, ανέδειξε το παράδειγμα του Φαρμακευτικού Συλλόγου που ήδη συμβάλλει στην ανακύκλωση μέσω των πράσινων κάδων για ληγμένα φάρμακα και την πρόσφατη συνεργασία με τη ΔΙΑΔΥΜΑ για ανακύκλωση οικιακών υγειονομικών αποβλήτων. «Η καθαρή λύση είναι η κυκλική οικονομία κι η ανακύκλωση, όχι η καύση», τόνισε.

Οικονομικό Επιμελητήριο Δυτικής Μακεδονίας (Βαγγέλης Λιάκος)

Ο πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Δ. Μακεδονίας, Βαγγέλης Λιάκος, κράτησε πιο ουδέτερη στάση, σημειώνοντας ότι το Επιμελητήριο δεν έχει λάβει ακόμη επίσημη θέση, καθώς πρέπει να μελετήσει τα στοιχεία και τα ανταποδοτικά οφέλη που θα προκύψουν. Αναγνώρισε ωστόσο ότι οι τοποθετήσεις του Ιατρικού Συλλόγου ήταν ξεκάθαρες και σοβαρές (τα είπε έξω από τα δόντια). Επισήμανε ότι το Πανεπιστήμιο θα πρέπει να έχει πιο ενεργό ρόλο και να παρουσιάσει τεκμηριωμένα δεδομένα. Τέλος, τόνισε θα έπρεπε να υπάρχει μεγαλύτερη συμμετοχή πολιτών στη συζήτηση.

ΕΚΕΤΑ (Ιωάννης Κουκοδήμος)
Ο ερευνητής Ιωάννης Κοντοδήμος, εκπροσωπώντας τον Διευθυντή Ερευνών του ΕΚΕΤΑ, Δρ. Παναγιώτη Γραμμέλη, διευκρίνισε ότι το Κέντρο δεν θα πάρει θέση υπέρ ή κατά της καύσης. Τόνισε όμως ότι, ως διαπιστευμένο εργαστήριο από το 2013, μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στον τεχνικό και επιστημονικό έλεγχο. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι το ΕΚΕΤΑ μπορεί να αναλάβει:

• τον χαρακτηρισμό των εισερχόμενων αποβλήτων προς καύση,

• την παρακολούθηση των αέριων ρύπων,

• και την παροχή συμβουλευτικής για την εφαρμογή βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών με στόχο τον περιορισμό των εκπομπών.

Η τοποθέτηση του Οδοντιατρικού Συλλόγου Κοζάνης  (Θεοφάνους Νεραντζής)

Ο πρόεδρος του Οδοντιατρικού Συλλόγου, κ. Θεοφάνους Νεραντζής, σημείωσε πως τα ιατρικά και επιστημονικά δεδομένα τα ανέφερε πάρα πολύ σωστά ο Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Κοζάνης συμπληρώνοντας πως: «Εγώ πιο πολύ θέλω, να σαν παλιός αυτοδιοικητικός, να πω ότι ήδη στην κοινωνία έχει αναδειχθεί ο φόβος. Τα σκουπίδια δεν τρώγονται. Κάτι πρέπει να γίνουν. Το κακό είναι ότι εμάς μας φορτώνουν όπως εδώ και τόσα χρόνια, μια ρύπανση η οποία είναι συσσωρευτική. Τα παιδιά και οι σημερινοί ενήλικες που κονόμησαν στο παρελθόν από τον λιγνίτη, είτε μια χρόνια ρινίτιδα, είτε ένα άσθμα, είτε οποιαδήποτε επιβάρυνση για μελλοντικούς καρκίνους, δεν έχει τελειώσει επειδή θα κλείσουν τα εργοστάσια. Το γεγονός ότι θα έρθουν και άλλοι ρύποι, πολύ πιο πλούσιοι και διαφορετικοί, θα δουλέψει ακόμα πιο σωρευτικά για την υγεία. Αυτό νομίζω ότι έχει γίνει ξεκάθαρο τώρα».

Κλείνοντας, προειδοποίησε με έντονο ύφος: «Εάν τελικά αποφασιστεί κάτι τέτοιο, νομίζω ότι θα είναι ο τάφος αυτής της διοίκησης. Μην το κάνετε όταν πάρετε αποφάσεις».

kozan.gr