Κάπως έτσι θυμάμαι, εγώ, τα κάλαντα της δικής μας εποχής, (στα μέσα της δεκαετίας του 80′ προς τις αρχές του 90′), την παραμονή των Χριστουγέννων, όταν σε όλους τους δρόμους στην πόλη της Κοζάνης, από πολύ νωρίς το πρωί, επικρατούσε το αδιαχώρητο. Οι δρόμοι γεμάτοι παιδιά, ακόμη και σε ακραίες καιρικές συνθήκες, με πολύ χιόνι και κρύο. Το χαρακτηριστικό «Να τα πούμε;» ακουγόταν, σαν αντίλαλος, από την μία πλευρά της πόλης μέχρι την άλλη, συνοδευόμενο από το γνωστό ήχο του «χτυπήματος» στο τριγωνάκι. Κακά τα ψέματα, δεν ήταν τόσο το τελετουργικό κι η τήρηση του εθίμου αλλά το κίνητρο ήταν, κυρίως, οικονομικό, αυτό το βίωμα του πρώτου «μεροκάματου». Από το βράδυ της προηγούμενης μέρας υπήρχαν παρέες παιδιών που σχεδίαζαν που θα κινηθούν, σε ποιες γειτονιές και για πόση ώρα θα ψάλλουν, βάζοντας στόχους να συγκεντρώσουν για παράδειγμα από 5000 μέχρι και …20.000 δραχμές, για ορισμένους που το παρατραβούσαν κι έψελναν μέχρι αργά το μεσημέρι, εισπράττοντας, από κάποιους οικοδεσπότες, το αγανακτισμένο: “Φτάνει βρε, κοντεύει να βραδιάσει”. Από σπίτι σε σπίτι το αντίτιμο για τα κάλαντα διέφερε και περιελάμβανε πενηνταράκι, δραχμούλα, δεκάρικο, εικοσάρικο, κατοστάρικο, πεντακοσάρικο ή ακόμη και χιλιάρικο, για τους πολύ τυχερούς, όταν συναντούσαν κάποιον οικοδεσπότη κιμπάρη κι ανοιχτοχέρη. “Εκεί σε μια οικοδομή, δίπλα στη Νομαρχία, στον 2ο όροφο, είναι ένας που δίνει χιλιάρικο. Τρέξτε!”, έλεγε η μια παρέα παιδιών στην άλλη και ξαφνικά έβλεπες ένα “μπούγιο” να μεταφέρεται από τη μια γειτονιά στην άλλη. Άλλες φορές πραγματικότητα άλλες φορές “τρολλάρισμα”, πάντως, έτσι συνέβαινε. Εκτός όμως από τα χρήματα, που ήταν το βασικό κίνητρο, απ’ αυτή τη διαδικασία με τα κάλαντα λάμβανες και κάποια χρήσιμα «μαθήματα ζωής». Αυτή η «τσάρκα» κι η σύντομη επαφή, με κάθε λογής συνάνθρωπο, σου δημιουργούσε, βάση συμπεριφοράς, στάσης, ύφους, υποδοχής κτλ. κι αντίστοιχα συναισθήματα, χαράς, λύπης, γέλιου ή απογοήτευσης. Διαρκής εναλλαγή συναισθημάτων αλλά κι εξαγωγής χρήσιμων συμπερασμάτων, όχι από το αν κάποιος σου έδινε πολλά, λίγα ή καθόλου αλλά κυρίως από τον τρόπο με τον οποίο σε αντιμετώπιζε και σου μιλούσε, τότε που ήσουν ακόμη παιδί, λαμβάνοντας μια «πρόγευση» για το τι θα αντιμετώπιζες αργότερα ως ενήλικας. Διότι, ανεξαρτήτως εποχών/δεκαετιών, ΟΛΑ, από τα πιο απλά μέχρι τα πιο σύνθετα, διέπονται και διαμορφώνονται με βάση τους τρόπους και τη συμπεριφορά του καθενός μας. Καλά Χριστούγεννα!!!
Α.Σ.
Πράγματι ωραίες εποχές, όντως παντός καιρού τα Παιδιά, όπως κ στα σχολεία, με το χιόνι ως το γόνατο, όπως στις λιτανείες ο κοσμος, τις απόκριες, το καθημερινο μεροκαματο..
Πολλά τα συμπεράσματα τις ημέρες των καλαντων. Έβλεπε κανεις τις διαφορες συμπεριφορες στα σπίτια, συνήθως καλοσυνατες κ ζέστες με χρήματα καρπούς καραμέλες κλπ, έβλεπε ομως κ τους απροετοίμαστους, τους τσιγγουνιδες τους ανοιχτους(φορες οι φτωχοί έδιναν περισσοτερα..) γενικα ακριβώς, οπως ωραια τα περιγράφει ο γράφων!
Επίσης παρατηρούσε κανεις το δέσιμο στις παρέες, πως διαμορφώνονταν με βάση τη συγγένεια, τη γειτονιά, τη φιλία απ το σχολειο, επειτα ποιος αναλάμβανε αρχηγία στην παρεα κ τις προτιμήσεις στα σπίτια φίλων, κοριτσιών (ειδικά στα χωριά που γνωρίζουν καλύτερα τα σπίτια-και πιο πολυ τις απόκριες που περνάν απ τα σπίτια μασκαρεμενοι) η συγγενών – που έδιναν κ τα περισσότερα.
Όταν δε καποιος ξεπερνούσε το όριο της ηλικίας του δημοτικού, κ πηγαινε με πιτσιρικάδες, φορες του λέγανε κάποιοι στα σπιτια:
“- και τ χρόν με τ νυφη!”
ώστε να εκτραπεί κ να μην ξαναπάει.
Αυτό γίνονταν “viral” που λένε σημερα κ το μάθαιναν όλες οι παρέες κ τα σπίτια κ γελούσαν κανα δυο χρόνια ακόμα..
ωραία πραμματα, συγχαρητήρια στον γραφοντα!!
Χριστός γεννάται δοξασατε λοιπον,
Χρόνια πολλά σε όλους με υγεια κ δυναμη για τον αγώνα που κάνει ο καθένας στις δύσκολες εποχές που ζούμε!!