Αρχαία Εορδαία Β’ -Θρησκευτική πίστη-Ιστορικές προσωπικότητες (του Σταύρου Π. Καπλάνογλου )

Στο πρώτο μέρος της παρουσίασης της ιστορίας της αρχαίας Εορδαίας, δώσαμε πληροφορίες για την θέση της στο χώρο της Άνω Μακεδονίας,τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της περιοχής ,την καταγωγή των κατοίκων ,τις αρχαίες πόλεις που υπήρχαν,και τις πιθανολογούμενες θέσεις. όπου πρέπει να υπήρχε η πρωτεύουσα του βασιλείου της Εορδαίας.
Στην παρούσα δημοσίευση θα δώσουμε στοιχεία για αρχαιολογικά ευρήματα που δείχνουν την θρησκευτική πίστη των ανθρώπων της περιοχής, στους αρχαίους χρόνους και τις μεγάλες προσωπικότητες που ξεπήδησαν από αυτό το χώρο επηρεάζοντας την Ελληνική αλλά και την παγκόσμια ιστορία. Ενδεικτικά, για το θέμα της πίστης θα αναφερθούμε σε κάποια ευρήματα σε μέρη της Εορδαίας που δείχνουν ότι η πίστη στους αρχαίους θεούς δεν διαφέρει καθόλου από αυτήν που υπήρχε στην υπόλοιπη Ελλάδα. Μια θρησκεία που φαίνεται να ήταν επηρεασμένη και από τους θεούς της Αιγύπτου ή άλλων περιοχών της Ανατολικής Μεσογείου. Αυτό ,ενδεχόμενα, έχει να κάνει με την παρουσία της Δυναστείας των Πτολεμαίων στην Αίγυπτο, επί 300 και πλέον χρόνια.
ΑΚΡΙΝΗ Ευρήματα στην Ακρινή δηλώνουν πίστη στο Δία τον Ύψιστο και την Άρτεμη. Την πίστη στον Δία υποδηλώνει και ακέφαλο μαρμάρινο σώμα ιέρειας του.
ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Μαρμάρινη αναθηματική στήλη, πίστη στην μητέρα των θεών Κυβέλη
ΕΞΟΧΗ Εύρημα στην Εξοχή,. πίστη στην Αιγυπτιακή Σφίγγα Πολλά ευρήματα στην ίδια περιοχή δηλώνουν πίστη στην χθόνια θεά Ενοδία
ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΟΡΔΑΙΑΣ Ανάθημα αφιερωμένο στους ξενόφερτους Αιγυπτίους θεούς Σάραπη,Ίσιδα και Ανούβη.
ΚΟΜΑΝΟΣ Ακέφαλο μαρμάρινο αγαλματίδιο πίστη στον θεό Απόλλωνα. Πέραν αυτών οι δυο Μακεδονικοί τάφοι που βρέθηκαν στην Σπηλιά και τους Πύργους επιβεβαιώνουν την συμπόρευση της περιοχής με το Μακεδονικό Βασίλειο
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΟΡΔΑΙΑΣ:
ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ Ο ΛΑΓΟΣ ή ΣΩΤΗΡ
Ο Πτολεμαίος Α΄ ο Λάγου, ή Πτολεμαίος ο Λαγίδης (367 π.Χ. – 282 π.Χ.) ήταν στρατηγός του Μεγάλου Αλεξάνδρου, καθώς και μέλος της σωματοφυλακής του, σατράπης (323 π.Χ.-305 π.Χ.) και βασιλιάς της Αιγύπτου (304 π.Χ.-283 π.Χ.), γνωστός με το χαρακτηρισμό «Σωτήρ», και ιδρυτής της Πτολεμαϊκής Δυναστείας των Λαγιδών (323 π.Χ.-30 μ.Χ.). Ήταν γιος της Αρσινόης της Μακεδονίας, από ευγενή οικογένεια της Μακεδονίας της περιοχής της Εορδαίας, ένας από τους πιο στενούς φίλους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τον οποίον ακολούθησε σε όλες του τις εκστρατείες. Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 323 π.Χ. και τη διανομή της αυτοκρατορίας του με τη Συμφωνία της Βαβυλώνας, ανέλαβε την σατραπεία της Αιγύπτου. Απέκτησε μεγάλο κύρος, κυρίως λόγω της συνετής του διοίκησης αλλά και του σεβασμού του προς τη θρησκεία και τα έθιμα των Αιγυπτίων. Το 306 π.Χ. ονομάσθηκε βασιλεύς, όρισε ως έδρα του την Αλεξάνδρεια, η οποία επί των ημερών του στολίστηκε με λαμπρά ανάκτορα και δημόσια κτήρια, με αποκορύφωμα τον Φάρο της Αλεξάνδρειας, ένα από τα Επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Έργο του θεωρείται και η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, αν και υπάρχει η άποψη ότι ήταν έργο του διαδόχου του Πτολεμαίου του Β΄. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και  η ίδρυση της ελληνικής πόλης Πτολεμαΐδα στην Άνω Αίγυπτο ως αντίβαρο της αιγυπτιακής πόλης των Θηβών. Υπήρξε συγγραφεύς του βιβλίου” Περί των Πράξεων του Αλεξάνδρου, που δεν σώθηκε, αλλά αναφέρεται σε έργο του Αδριανού, την γνωστή βιογραφία του στρατηλάτη Αλεξάνδρου Ανάβασις
ΔΥΝΑΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΙΩΝ. Το 285 π.Χ. παραιτήθηκε από τον θρόνο προς όφελος του δευτερότοκου γιου του Πτολεμαίου Β’ Φιλαδέλφου. Τελευταίος διάδοχος της Δυναστείας των Πτολεμαίων ήταν η βασίλισσα Κλεοπάτρα που αντιτάχθηκε στην υπαγωγή της Αιγύπτου στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ Ο Β
Πτολεμαίος Β’ ο Φιλάδελφος (Κως 309 π.Χ. – Αλεξάνδρεια 246 π.Χ.) ήταν βασιλιάς της Αιγύπτου από το 283 έως το 245 π.Χ., ο δεύτερος της δυναστείας των Πτολεμαίων, οι οποίοι κυβέρνησαν τη χώρα κατά την ελληνιστική περίοδο. Πατέρας του και ιδρυτής της δυναστείας ήταν ο Πτολεμαίος Α’ ο Σωτήρ. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του ισχυροποίησε τον έλεγχο της Αιγύπτου πάνω στην Παλαιστίνη και τη Βόρεια Αφρική και τη μεταμόρφωσε σε κέντρο του ελληνικού πολιτισμού. Ο Πτολεμαίος ο Β’ κάλεσε στην Αίγυπτο τα πιο λαμπρά πνεύματα των επιστημών και των γραμμάτων κάνοντάς την λαμπρό κέντρο πολιτισμού. Τους ενέταξε στην τοπική κοινωνία και τους χάρισε απαλλαγές από φόρους και άλλες υποχρεώσεις, επιτρέποντάς τους να ασχοληθούν απερίσκεπτοι με το πνευματικό τους έργο. Κάτω από την καθοδήγησή του τα έργα ανοικοδόμησης που είχε ξεκινήσει ο πατέρας του, όπως ο Φάρος και η Βιβλιοθήκη, ολοκληρώθηκαν και το Μουσείον έγινε κέντρο των ελληνικών γραμμάτων, που θα μπορούσε να ανταγωνιστεί την Ακαδημία των Αθηνών.
ΑΡΣΙΝΟΗ Η Β Η Αρσινόη Β’ η Φιλάδελφος ( 316 – 268 π.Χ. ) ήταν βασίλισσα της Θράκης και επί Λυσίμαχου και αργότερα συμβασιλέας της Αιγύπτου μαζί με τον αδερφό και σύζυγό της Πτολεμαίο Β’ το Φιλάδελφο. Ήταν η μεγαλύτερη κόρη του Πτολεμαίου Α’ του Σωτήρα, Η Αρσινόη, έξυπνη και φιλόδοξη, μοιράστηκε όλους τους τίτλους του Πτολεμαίου και πρέπει να του άσκησε σημαντική επιρροή. κυριως στην εξωτερική πολιτική, Η Αρσινόη έγινε, Ολυμπιονίκης σε αγωνίσματα με άλογα ,το καλοκαίρι του 272 π.Χ. .
ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ Η Κλεοπάτρα Ζ΄ Φιλοπάτωρ (Ιανουάριος 69 π.Χ. – 12 Αυγούστου 30 π.Χ.), γνωστή στην ιστορία ως Κλεοπάτρα, ήταν η τελευταία ενεργή βασίλισσα της Πτολεμαϊκής Αιγύπτου. Μετά τη βασιλεία της, η Αίγυπτος έγινε επαρχία της νεοϊδρυθείσας τότε Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.Ο γιος της Πτολεμαίος ΙΕ΄ Καισαρίων βασίλεψε μόνο κατ’ όνομα προτού εκτελεστεί. Η βασιλεία της Κλεοπάτρας σηματοδοτεί το τέλος της ελληνιστικής και την αρχή της ρωμαϊκής περιόδου στην ανατολική Μεσόγειο. Παρόλο που ήταν ικανή και δαιμόνια μονάρχης, έμεινε διάσημη κυρίως γιατί κατόρθωσε να γοητεύσει δυο από τους ισχυρότερους άνδρες της εποχής της, τον Γάιο Ιούλιο Καίσαρα και τον Μάρκο Αντώνιο, αλλά και για την ομορφιά και το τραγικό της τέλος.
ΑΡΙΣΤΟΝΟΥΣ ΤΟΥ ΠΕΙΣΑΙΟΥ Ήταν φρούραρχος διοικητής της Μακεδονικής φρουράς της Αμφίπολης Για την καταγωγή του υπάρχουν 2 εκδοχές Κατά τον Αρριανό, στο έργο Αλεξάνδρου Ανάβαση, θεωρείται ότι γεννήθηκε στην Πέλλα ,ο ίδιος συγγραφέας, όμως, στο έργο του Ινδικά, τοποθετεί την γέννηση του στην Εορδαία. Θεωρούν ότι σε ένα από τα δυο μέρη γεννήθηκε και στο άλλο μεγάλωσε εξ ου και το μπέρδεμα. Όντας διοικητής της Αμφίπολης τάχθηκε με το μέρος της μητέρας του Μ. Αλεξάνδρου και αντιστάθηκε στον Κάσσανδρο ο οποίος και με ύπουλο τρόπο τον δολοφόνησε το 315 π.Χ.
ΠΕΙΘΩΝ [ΣΑΤΡΑΠΗΣ]
Ο Πείθων [355-314] ήταν γιος του Κρατεύα ενός ευγενή από την Εορδαία της Άνω Μακεδονίας. Ήταν σωματοφύλακας του Μ. Αλεξάνδρου, ανθρώπος που ήταν σε συνεχή επαφή με τον Βασιλιά και προερχόταν από την αριστοκρατία των Μακεδόνων. Οι σωματοφύλακες αποτελούσαν τρόπο τινά το πολεμικό συμβούλιο του εκστρατευτικού σώματος. Αργότερα έγινε Σατράπης της επαρχίας της Μηδίας 323 π.Χ. μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου. Θεωρώντας τον επικίνδυνο ο Αντίγονος τον δολοφόνησε
ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΑΝΤΙΓΟΝΗ
Η Αντιγόνη γεννήθηκε στην Εορδαία και έγινε βασίλισσα της Ηπείρου το 320π.Χ.-296π. Χ., ήταν σύζυγος του βασιλιά της Ηπείρου Πύρρου
ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΘΕΟΞΕΝΙΑ
Η Θεοξένια της Εορδαίας ήταν γέννημα της και υπήρξε σύζυγος του τυράννου των Συρακουσών Αγαθοκλή και βασιλιά της Σικελίας [320 π. Χ.-288 π. Χ.]
ΦΙΛΙΣΚΟΣ-
Κατά τη διάρκεια μιας δίκης που ήταν κατηγορούμενος, ο Φιλίσκος που ήταν ρήτορας και που κατείχε τον «Αθήνησι θρόνου» της ρητορικής στην πόλη των Αθηνών Έμεινε στην ιστορία, γιατί αντιτάχθηκε στον παντοδύναμο Καρακάλλα Αυτοκράτορα των Ρωμαίων [188-217 μ.Χ. ] όταν προσπάθησε να τον φορολογήσει και επικαλέστηκε το προνόμιο του Αφορολόγητου που κατείχε σύμφωνα με την θέση του. Ο Αυτοκράτορας, που τον δίκαζε είπε: «ούτε εσύ ούτε κανένας άλλος θα είναι αφορολόγητος. Αυτό μας έλειπε, να στερήσω τις πόλεις για μερικά μικρά ταλαίπωρα λογίδρια των λειτουργών»
Περισσότερα θα δείτε στο βίντεο που ακολουθεί