Μεταξά το χωριό μου (του Παναγιώτη Μπασιά)

Από διάφορες σημειώσεις διαβάζουμε τα παρακάτω: 

Με το ίδιο όνομα είναι γνωστό από όσο το θυμάται ο κόσμος της περιοχής. Χωρίς καμιά μετονομασία, εκτός από παραλλαγές ως προς το γένος. Άλλοτε λεγόταν από μερικούς «η Μεταξά» ή «η Μιταξά», άλλοτε «Το Μεταξά» και άλλοτε «Τα Μεταξά». Σε ενθυμήσεις των δασκάλων από το 1870-1900, σε διάφορα λειτουργικά βιβλία της εκκλησίας, το βρίσκουμε ως Μ ε τα ξ ά. 

Το χωριό δημιουργήθηκε οπωσδήποτε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας από καταδιωγμένους κατοίκους άλλων περιοχών που ήρθαν ως μέτοικοι στο χώρο αυτό.  

Το χωριό μας είναι κτισμένο σε μια βραχώδη απόκρημνη πλαγιά στα ανατολικά της περιοχής των Κ α μ β ο υ ν  ί ω ν  και με πρόσοψη προς τη δύση. Μπροστά του, νότια και δυτικά, απέναντι το βουνό Α μ ά ρ μ π ε η ς και ο κάμπος προς το Λ ι β α δ ε ρ ό και πίσω του, βοριοανατολικά το βουνό Ν τ ο β ρ ά ς.  

Στα χρόνια της τουρκικής κατοχής διατηρήθηκε ως Κεφαλοχώρι και κατοικούνταν πάντοτε από αμιγή ελληνικό πληθυσμό. Αποτέλεσε δε κατά τα χρόνια αυτά κέντρο και ορμητήριο επαναστατικών κατά των Τούρκων ομάδων, με επικεφαλείς τους Μ π ζ ι ω τ α ί ο υ ς  και τους συντρόφους τους.  

Ως μαθητής του δημοτικού σχολείου, με θέμα «Το χωριό μου», αρχίζαμε έτσι την έκθεση: «Το χωριό μου Μεταξάς της επαρχίας Σερβίων-Κοζάνης είναι κτισμένο στους πρόποδες των Κ α μ β ο υ ν ι ώ ν  Ορέων, σε μια κακοτράχαλη πλαγιά και σε υψόμετρο 1050 μέτρα (στην πλατεία) έως και 1150 μέτρα, στα τελευταία σπίτια στα βοριοανατολικά του χωριού. Γενέθλιος τόπος, αγαπημένος, θαυμάσιος, με κρύα νερά και καθαρό αέρα!» 

Εδώ λοιπόν, σ’ αυτό τον άγονο και κακοτράχαλο τόπο, έζησαν οι γονείς, οι παππούδες και οι προπαππούδες μας από το 1534, όπως αναφέρουν ιστορικές πηγές. Άνθρωποι καλοσυνάτοι, εργατικοί, μπεσαλήδες και προπάντων περήφανοι.  

Έζησαν με τον δικό τους τρόπο, αγωνίστηκαν σκληρά με τα στοιχεία της φύσης, δημιούργησαν το δικό τους πολιτισμό, τα δικά τους ήθη, έθιμα, τραγούδια και χορούς. Οι Σύλλογοι του χωριού μας και μεμονωμένα άτομα, με τον τρόπο τους, προσπαθούν στο διάβα του χρόνου να τα διατηρήσουν, να τα αναβιώσουν και να τα μεταλαμπαδεύσουν στις νεότερες γενιές, όσο μπορούν καλύτερα, γιατί τον τόπο αυτό έχουμε όλοι μας υποχρέωση να τον παραδώσουμε καλύτερο από ό,τι τον βρήκαμε. 

Ι ο ύ λ ι ο ς  και  Α ύ γ ο υ σ τ ο ς  μήνας, λοιπόν, στο Μ ε τ α ξ ά, με: αντάμωμα, λαϊκές βραδιές, θέατρο, ποδοσφαιρικούς αγώνες . 

Ο Εκπολιτιστικός, Μορφωτικός, Αθλητικός Σύλλογος του χωριού μας «Η πρόοδος» και ο Σύλλογος Μεταξιωτών Κοζάνης, σε συνεργασία με την τοπική κοινότητα, πραγματοποίησαν το Μεταξιώτικο Αντάμωμα και τη λαϊκή βραδιά στις 21-07-2018 και 04-08-2018, αντίστοιχα, με μεγάλη επιτυχία.  

Ο Αθλητικός Σύλλογος, πρωτοτύπησε φέτος διοργανώνοντας μέχρι τώρα 4 πολιτιστικές εκδηλώσεις, που η κάθε μία είχε μεγαλύτερη επιτυχία από την προηγούμενη, όπως: Αντάμωμα, Θέατρο, Λαϊκή βραδιά, Ποδοσφαιρικός Αγώνας.  

Ξεφάντωσαν όλοι οι συγχωριανοί και φίλοι του χωριού μας, με μεγάλη συμμετοχή, μέχρι τις πρωινές ώρες. Κι αλήθεια, νιώθεις χαρούμενος και κεφάτος όταν βλέπεις όλες τις ηλικίες να γλεντούν μαζί και περισσότερο τους νέους του χωριού μας, που ανταμώθηκαν στο κάλεσμα των παραπάνω εκδηλώσεων.  

Την Παρασκευή το βράδυ, 10-08-2018, απολαύσαμε όλοι μας το δικό μας αυτοδίδακτο ηθοποιό, θεατρογράφο και δοκιμιογράφο θεάτρου του μονόπρακτου που μας παρουσίασε και το όνομα αυτού: Κωνσταντίνος Καρανάτσιος του Οδυσσέα και της Αικατερίνης, βοηθούμενος στα μουσικά κομμάτια της παράστασης από την αδερφή του Φωτεινή, γυμνάστρια και χοροδιδασκάλισσα. Ο συνεχής, παραστατικός και γλαφυρός του λόγος συνάρπασε όλο το ακροατήριο. Γελάσαμε, χαρήκαμε για όσα ακούσαμε και απολαύσαμε μια ξεχωριστή βραδιά. Μ’ αυτά που ακούσαμε, πιστέψαμε ότι ήταν ο  Ό τ τ ο  Γ ι ό χ α ν Μ α λ α κ α ς, που ήρθε από τη Γερμανία τουρίστας στην Ελλάδα και κόντεψε να έρθει εις γάμον κοινωνίαν με τον Η λ ί α  τ’  Π α ν α έ τ. Το γέλιο κράτησε πάνω από μία ώρα. Ο Όττο είδε πολλά, έπαθε περισσότερα, επισκέφθηκε τους αποκριάτικους φανούς της Κοζάνης, κοιμήθηκε σε ξενοδοχείο, ξεναγήθηκε από ταξιτζή, τραυματίστηκε, νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο «Μ α μ ά  τ σ ι ο ς», συνομίλησε με υπαλλήλους της άλλοτε Νομαρχίας και του Δήμου Κοζάνης για την αλλαγή φύλου, για να παντρευτεί τον Ηλία τ’ Παναέτ. 

Αγαπητέ μας Κωνσταντίνε, συνέχισε το σπουδαίο έργο σου, για να σε απολαμβάνουμε κι εμείς με τα λεγόμενά σου. Πολλά ευχαριστώ από το ακροατήριό σου και θερμά συγχαρητήρια!!! 

Ήρθε ανυποψίαστος και έφυγε σχεδόν χαζοχαρούμενος με όσα είδε και όσα έπαθε!  

Και σαν ήρθε η άλλη μέρα, το Σάββατο, γέμισε και πάλι η πλατεία του χωριού μας από συγχωριανούς και φίλους του Συλλόγου και του χωριού. Νόστιμα τα εδέσματα, παγωμένα τα ποτά, άψογη η περιποίηση και όλα αυτά με τον εθελοντισμό των νέων του χωριού μας, με τις χαρακτηριστικές μπλούζες του Συλλόγου, χαρούμενα πρόσωπα, ευγενικά παιδιά! 

Εκείνο όμως που ξεχώρισε σ’ αυτή τη βραδιά ήταν το μουσικό συγκρότημα, η πολυπληθής ορχήστρα, που σκόρπισε κέφι σε όλους τους παρευρισκομένους. Απολαύσαμε στην αρχή εξαιρετικά, διαλεχτά λαϊκά τραγούδια και στη συνέχεια δημοτικά παραδοσιακά χορευτικά, που με τις δυνατές, μελωδικές και χαρακτηριστικές φωνές τους ξεσήκωναν όλες τις ηλικίες στο χορό. Καμαρώσαμε και ευχαριστηθήκαμε που έπαιξαν και τραγούδησαν δικοί μας καταξιωμένοι τραγουδιστές (Μεταξιώτες), όπως ο Σάκη Βλαχάβας, που ήρθε από την Αθήνα και η ανιψιά του Μαρία Βλαχάβα, που με τις ξεχωριστές φωνές τους μας έβαλαν όλους στο τραγούδι και στο χορό. Στο μπουζούκι ο δικός μας άνθρωπος, ο συγχωριανός μας Γιάννης Κωνσταντάς του Ευθυμίου. Δεξιοτέχνης με άριστη απόδοση. Στο κλαρίνο, στην κιθάρα, στα πλήκτρα κ.λ.π., εκλεκτοί μουσικοί και στο τραγούδι ο  Κ ρ ι κ έ λ η ς, που με τα δικά μας ντόπια δημοτικά και ηπειρώτικα τραγούδια, μας ξεσήκωσε όλους στο χορό.  

Θερμά συγχαρητήρια! Ήταν υπέροχοι όλοι τους!!! 

Στην εκδήλωση της Λαϊκής βραδιάς, όπως και στο Μεταξιώτικο Αντάμωμα, παρόν με τη σύζυγό του, κα Μάρω, ένας παλιός φίλος και αγαπητός συνάδελφος, ο Γιώργος Δουγαλής από τη Λευκοπηγή Κοζάνης, δάσκαλος-διευθυντής του σχολείου του χωριού μας (1963-1969), ο οποίος πρωτοστάτησε στην ίδρυση του Εκπολιτιστικού Μορφωτικού Αθλητικού Συλλόγου Μεταξά «Η Πρόοδος», που με την έμπρακτη συμμετοχή και συνεισφορά των κατοίκων του χωριού μας και των μαθητών του σχολείου, έγιναν πολλά για εκείνη την εποχή και τον ευχαριστούμε πολύ! 

Προσκλήθηκε να κάνει τον καθιερωμένο χαιρετισμό, που μας συγκίνησε όλους και μας θύμισε περασμένα μεγαλεία! 

Πέρασαν για λίγες ώρες, διασκεδάζοντας μαζί μας. Χαιρετήθηκαν με συγχωριανούς και παλιούς μαθητές τους και αποχώρησαν συγκινημένοι για όσα έζησαν, έστω και λίγο, ύστερα από 55 χρόνια.  

Εμείς, σε κάθε εκδήλωση και πάλι θα τους περιμένουμε, αναπολώντας τα παλιά. Πάλι τους ευχαριστούμε.  

Την Κυριακή το απόγευμα, 12-08-2018, παρακολουθήσαμε πολλοί συγχωριανοί και κυρίως νέοι, στο γήπεδο του χωριού μας, τον προγραμματισμένο ποδοσφαιρικό αγώνα μεταξύ της τωρινής Αθλητικής Ομάδος του Συλλόγου και των παλαιμάχων ποδοσφαιριστών. Φωνές, γέλια, πειράγματα και όλα τελείωσαν ευχάριστα! Στην είσοδο του γηπέδου ο Αθλητικός Σύλλογος είχε φροντίσει για τα απαραίτητα: παγωμένο νεράκι, ζεστό νόστιμο σουβλάκι και λουκάνικο, ποτά-αναψυκτικά. Κι όπως σε όλες τις εκδηλώσεις του Συλλόγου, για εξυπηρέτηση οι εθελοντές, ώστε με τον τρόπο αυτό να ενισχυθεί οικονομικά ο Σύλλογος.  

Θέλουμε να ευχαριστήσουμε από καρδιάς τον πρόεδρο της Τ.Κ., τον πρόεδρο του Ε.Μ.Α.Σ. «Η πρόοδος», την πρόεδρο του Συλλόγου Μεταξιωτών Κοζάνης και τα αξιότιμα μέλη των Δ.Σ. των Συλλόγων για όσα μας προσφέρουν. 

Περιμένουμε την έκπληξη, παραμονή της  Π α ν α γ ί α ς  και την ημέρα της γιορτής από τους Συλλόγους!!! 

Οψόμεθα!!! 

Μεταξάς, 13-08-2018 

Παναγιώτης Μπασιάς (συνταξιούχος δάσκαλος)