Σπάσε τη σιωπή…. (της Τάνιας Ώττα)

Μία έκφραση που έχει ακουστεί πολλές φορές, «σπάσε τη σιωπή, δεν είσαι μόνη». Έχει αναρωτηθεί κανείς, όμως, πόσο εύκολο είναι; Πόση δύναμη χρειάζεται για να γίνει; Τι είναι αυτό που κρατάει το στόμα ερμητικά κλειστό σε μία κακοποιημένη γυναίκα;

Γυναίκες εργαζόμενες ή μη, νέες ή μεγαλύτερης ηλικίας, παντρεμένες ή ελεύθερες, η κάθε μία με τη δική της εικόνα και θέση στην κοινωνία, που μέσα τους κρατούν καλά κρυμμένο ένα μυστικό. Ένα μυστικό που το μοιράζονται μόνο με τον εαυτό τους. Μία διαρκής σιωπή, σκεπασμένη καλά κάτω από το πέπλο της βίας, συμβαδίζει με το φόβο, τη ντροπή και τον πόνο.

Το ερώτημα «γιατί μου συμβαίνει αυτό» σίγουρα περνά από το μυαλό κάθε κακοποιημένης γυναίκας και ακολουθεί η αμφισβήτηση της αξίας και το αίσθημα της ενοχής, μήπως δηλαδή φταίει το θύμα, μήπως με την συμπεριφορά του προκαλεί τον θύτη;

Με κυρίαρχο το συναίσθημα της ντροπής, η γυναίκα νιώθει κατώτερη, άχρηστη, άσχημη, ανεπιθύμητη και οδηγείται σιγά σιγά στην απομόνωση. Προσπαθεί να κρύψει τα σημάδια της βίας στο σώμα της, φοράει το ψεύτικο χαμόγελο και βγαίνει στην κοινωνία προσποιούμενη σαν να μην συμβαίνει τίποτα. Οι κακοποιημένες γυναίκες, συνήθως, χάνουν κάθε ίχνος αυτοπεποίθησης και θεωρούν ακατόρθωτο να ξεφύγουν από αυτήν την κατάσταση. Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι τι θα γίνει όταν ανοίξεις την πόρτα και διαβείς το κατώφλι, τι ακολουθεί, πως θα σε κρίνουν οι άλλοι, ποιοι θα σου σταθούν και ποιοι θα σε στήσουν στον τοίχο και θα σε λιθοβολήσουν. Ερωτήματα που δεν θα έπρεπε να προβληματίζουν γιατί απλά αυτό που συμβαίνει είναι λάθος. Μία γυναίκα δεν μπορεί να το βιώνει αυτό. Δεν το αξίζει και δεν πρέπει να το ανέχεται. Όλα τα ερωτήματα πηγαίνουν στον κάδο των αχρήστων.

Η βία κατά των γυναικών αποτελεί ένα πολυδιάστατο κοινωνικό φαινόμενο, δεν έχει χρώμα, εθνικότητα, κοινωνικοοικονομικό status ή θρησκεία. Γυναίκες θύματα λεκτικής, συναισθηματικής, οικονομικής, ψυχολογικής και σεξουαλικής βίας πολλές φορές από νεαρή ηλικία γίνονται αποδέκτες βίαιων συμπεριφορών χωρίς την υποστήριξη από το οικείο περιβάλλον, εκεί όπου συνήθως στρέφεται κανείς πρώτα, με το αίσθημα της παραίτησης να κυριαρχεί και να σβήνει κάθε ελπίδα ότι ο κύκλος της βίας μπορεί κάποτε να σπάσει.

Τα υψηλά ποσοστά βίας κατά των γυναικών που σημειώνονται στη χώρα μας είναι μία κατάσταση που δεν μας τιμά καθόλου, αντιθέτως πρέπει να μας προβληματίσει έντονα. Τα περισσότερα περιστατικά βίας σημειώνονται δυστυχώς στο στενό οικογενειακό περιβάλλον, ένα περιβάλλον που θα έπρεπε να αποτελεί το καταφύγιο κάθε ανθρώπου, το μέρος όπου νιώθουμε ασφάλεια, ηρεμία, αγάπη και χαρά. Για πολλές γυναίκες, όμως, μεταμορφώνεται σε ένα κολαστήριο, μία φυλακή από την οποία δεν ξέρουν πως να αποδράσουν.

Επειδή σε κάθε ελληνική οικογένεια επικρατεί η αντίληψη «τα εν οίκο μη εν δήμω», η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί ένα καλά κρυμμένο μυστικό από τις γυναίκες θύματα κακοποίησης, οι οποίες λόγω της ντροπής και ενοχής που αισθάνονται δεν αποκαλύπτουν τη βία που υφίστανται, δεν αναζητούν βοήθεια κι έτσι εγκλωβίζονται σε καταστροφικές καταστάσεις. Δεμένες γερά από το αίσθημα της εξάρτησης, κυρίως οικονομικής, οικονομικής αλλά και συναισθηματικής, γιατί όσο και να μας κάνει εντύπωση τα θύματα πολλές φορές εξακολουθούν να τρέφουν συναισθήματα για τον θύτη, φοβούνται να λύσουν τον κόμπο και να απελευθερωθούν.Έτσι, συνεχίζουν να βιώνουν αυτήν την κατάσταση, η οποία γίνεται τρόπος ζωής.

Οι τοπικές κοινωνίες δείχνουν ατολμία και ελάχιστη υποστηρικτική διάθεση, διαιωνίζοντας έτσι τον φαύλο κύκλο της κακοποίησης. Ο φόβος και η σιωπή θα εξακολουθούν να σκιάζουν τις γυναίκες μέχρι το κράτος ή η τοπική πρωτοβουλία να αποφασίσουν να δράσουν αποφασιστικά και αποτελεσματικά. Μέχρι τότε διάφορες έρευνες θα εξακολουθούν να εμφανίζουν υψηλά ποσοστά κακοποίησης, αδυνατώντας να αποτυπώσουν τα ποσοστά των γυναικών που δεν τολμούν καν να αναφέρουν το γεγονός.
Η βία κατά των γυναικών δεν μπορεί να εξαλειφθεί από μόνη της αν οι ίδιες οι γυναίκες, θύματα ή όχι, δεν κάνουν το πρώτο βήμα. Οι γυναίκες, που μέσα στο χρόνο κατάφεραν με πολλούς αγώνες να διεκδικήσουν ίσα δικαιώματα, κοινωνική και επαγγελματική καταξίωση, σίγουρα μπορούν να ορθώσουν το ανάστημά τους απέναντι σε αυτούς που τις βλέπουν ως αντικείμενα εκμετάλλευσης κάθε είδους.

Η τεχνολογία και οι επικοινωνιακές δυνατότητες που δίνει το internet μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στην αναζήτηση βοήθειας από τις γυναίκες – θύματα, οι οποίες μπορούν να απευθυνθούν στα διάφορα κέντρα συμβουλευτικής γυναικών που λειτουργούν σε πολλά σημεία της χώρας μας, σε δομές κοινωνικής στήριξης, στις κατά τόπους αστυνομικές αρχές και στηn γραμμή βοήθειας SOS 15900.
Τι γίνεται, λοιπόν, όταν η βία σου χτυπήσει την πόρτα;
«σπάσε τη σιωπή»…..
Τάνια Ώττα