Περί σεβασμού…. (της Τάνιας Ώττα)

Σεβασμός. Μία διαχρονική αξία που υπάρχει μέσα στον άνθρωπο και εκδηλώνεται σε πολλές μορφές μέσα στις ανθρώπινες σχέσεις. Η κρίση αξιών, όμως, που χαρακτηρίζει την εποχή μας, δίνει συνεχώς έδαφος στον εγωισμό, τον εγωκεντρισμό, την υπεροψία και την αγένεια.

Γιατί άρχισε να χάνεται αυτή η αξία; Γιατί κάθε τι διαφορετικό ως άποψη που προέρχεται από τον άλλον άνθρωπο, προσλαμβάνεται ως απαράδεκτο ή ακόμη και λανθασμένο και με τα σημερινά δεδομένα, οδηγεί σε αγενείς συμπεριφορές. Φωνές, ύβρεις, προσβολές κάθε είδους.

Ο σεβασμός είναι πολιτισμός και πρέπει να μας διακατέχει σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας, στην οικογένεια, στο φιλικό και επαγγελματικό περιβάλλον, στους θεσμούς, στο περιβάλλον, στα ζώα, στον συνάνθρωπο. Η έλλειψη σεβασμού δημιουργεί κοινωνική αναταραχή, κρίση αξιών, προβλήματα στις ανθρώπινες σχέσεις. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι συνεπάγεται και την έλλειψη του αυτοσεβασμού. Το άτομο που σέβεται τους γύρω του σημαίνει ότι πρωτίστως σέβεται τον εαυτό του.

Όταν κάποιος σέβεται του εαυτό του, έχει την ικανότητα να σέβεται και τους άλλους.

Ο σεβασμός έχει να κάνει με την αντιμετώπιση του άλλου ανθρώπου, ιδιαίτερα αν έχει μια ιδιότητα ή ένα ρόλο που απορρέει από τους κανόνες της κοινωνικής διαβίωσης. Για παράδειγμα: Πρέπει να σεβόμαστε τους γονείς μας, τα αδέρφια, τα μέλη της οικογένειάς μας γενικότερα. Τους φίλους μας με τους οποίους μοιραζόμαστε ιδιαίτερες στιγμές της ζωής, απλές καθημερινές στιγμές, χαρές και λύπες. Τους συναδέρφους μας και τους ανωτέρους μας γιατί η συμπεριφορά μας στο επαγγελματικό περιβάλλον δείχνει την παιδεία μας, τον χαρακτήρα μας. Ο σεβασμός προς το περιβάλλον και τα ζώα δείχνουν επίσης τον πολιτισμό μας, την αντίληψη που έχουμε για ότι υπάρχει στη φύση, το καθένα με τη δική του αξία και συμβολή στον πλανήτη.

Σεβόμαστε τους θεσμούς γι’ αυτό που εκπροσωπούν και προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο, όμως σεβόμαστε και τον κάθε εργαζόμενο που παλεύει καθημερινά για τα προς το ζην. Η εκμετάλλευση από οποιαδήποτε θέση εξουσίας εις βάρος κάποιου ατόμου δεν δείχνει μόνο έλλειψη σεβασμού αλλά παιδείας γενικότερα, αποτελεί δείγμα χαμηλής νοημοσύνης και εγωπάθειας. Γιατί πολλές φορές κάποιοι άνθρωποι δεν είναι σε θέση να εκτιμήσουν την προσπάθεια που καταβάλλεται για να δημιουργηθεί μία σχέση εμπιστοσύνης, η οποία εμπεριέχει τον σεβασμό και την εκτίμηση, με αποτέλεσμα να συμπεριφέρονται εγωιστικά και άδικα.

Ζούμε στην εποχή της εικόνας, στην εποχή όπου το φαίνεσθαι είναι πιο σημαντικό από το είναι. Θεωρούμε δεδομένο ότι πρέπει να μας σέβονται γι’ αυτό που δείχνουμε, για τη θέση που κατέχουμε, για τη δύναμη που μας χαρακτηρίζει, χωρίς να σκεφτόμαστε αν το αξίζουμε, αν η συμπεριφορά μας το εμπνέει, παρ’ολο που μπορεί να συμπεριφερόμαστε άδικα και προσβλητικά. Ο σεβασμός δεν αγοράζεται, δεν μετριέται, δεν είναι είδος προς διαπραγμάτευση. Τον σεβασμό τον κερδίζεις, κι όταν τον κερδίσεις συμπεριφέρεσαι ανάλογα, τον εκτιμάς και προσπαθείς να φανείς αντάξιος αυτού.