Λ. Τσικριτζής, Πρόεδρος Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης: Απάντηση στον κ. Κωνσταντόπουλο και στα παράπονα εκ Σερβίων για το Τεχνολογικό Πάρκο που θα γίνει με λεφτά του Ταμείου λιγνιτικών δήμων

Σε μια όντως ΗΡΕΜΗ απάντηση (σε αντιδιαστολή με αήθεις ή και ανώνυμες επιθέσεις άλλων) ο κ. Κωνσταντόπουλος διαφώνησε μαζί μας και συμφώνησε με τον Περιφερειάρχη να ιδρυθεί Τεχνολογικό Πάρκο κυκλικής οικονομίας στα Καμβούνια. Όμως τα σχόλιά του αφορούσαν μόνο δύο σημεία του θέματος: Την έδρα και το χρήμα. Ως υποψήφιος δήμαρχος Σερβίων-Βελβεντού (;) ήταν αναμενόμενο να υπερθεματίσει αβλεπί στην επιλογή του δήμου του ως έδρας του «Πάρκου» με χρηματοδότηση (παράτυπη κατ’ εμάς) από το ΕΤΔΜ, δηλ. το Ταμείο που συστάθηκε μόνο για τους 5 λιγνιτικούς – ηλεκτροπαραγωγούς δήμους (Φλώρινα, Αμύνταιο, Εορδαία, Κοζάνη, Μεγαλόπολη).

Θα περιμέναμε όμως να ακούσουμε τη γνώμη του κ. Κωνσταντόπουλου και για τα υπόλοιπα σημεία που θίξαμε: Θεωρεί ορθό πριν ακόμα εκδοθεί η σχετική ΚΥΑ για τη λειτουργία του Ταμείου να μοιράζονται τα χρήματά του ; Θεωρεί δεοντολογικό να προκαταλαμβάνεται η Διοίκηση του Ταμείου πριν ακόμη .. γεννηθεί ; Θεωρεί λογικό να μην ζητείται καν η γνώμη του Περιφερειακού Συμβουλίου Έρευνας ; Θεωρεί ότι για την ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας πρέπει να ιδρυθεί ένα ακόμη «Πάρκο» κατά τα πρότυπα διαφόρων «Κέντρων» επιχειρηματικότητας ή καινοτομίας που υπολειτούργησαν ή απέτυχαν και πήγε η χρηματοδότησή τους στο βρόντο ;

Όλα αυτά είναι ασήμαντα θέματα ; Ή το μόνο που τελικά ενδιαφέρει είναι τι θα πάρει από το δημόσιο χρήμα ο κάθε δήμος, χωρίς να νοιαζόμαστε πόσο απαραίτητο είναι ένα έργο κατά το γνωστό «έργα να‘ναι κι ό,τι να‘ναι»;

Η Οικολ. Κίνηση το πρώτο και κύριο που είπε ήταν να ΜΗΝ γίνει καθόλου το Τεχν. Πάρκο ως αχρείαστο. Ούτε στην Κοζάνη ούτε στα Καμβούνια. Πουθενά. Το ίδιο θα λέγαμε αν ζούσαμε στα Ψαχνά Ευβοίας ή στους Δελφούς, εκεί δηλαδή κι όπου αλλού νομοθετήθηκαν προχτές από τον Υπουργό Παιδείας κ. Γαβρόγλου μια σειρά παρόμοια «επιστημονικά Κέντρα» και δεκάδες Τμήματα ΑΕΙ, εντελώς πρόχειρα και σαφώς προεκλογικά στο όνομα της «συγχώνευσης» των ΑΕΙ (η οποία κατάντησε .. ξεχείλωμα).

Με αυτή τη λογική βάλαμε σε δεύτερη μοίρα την επιλογή της έδρας, λέγοντας ότι εαν -παρά τις ενστάσεις- γίνει το «Πάρκο», τότε τα Καμβούνια δεν είναι η κατάλληλη τοποθεσία.

Δυστυχώς ο διάλογος από πλευράς αναγνωστών και αιρετών περιορίστηκε μόνο στην έδρα και φυσικά εκφυλίστηκε σε έναν άγονο τοπικισμό.

Αναγκαστικά θα μπούμε λοιπόν και σε αυτό το ..λούκι, δηλ. στο αν «δικαιούνται» τα Σέρβια λεφτά από τον Τοπικό Πόρο (και άρα κι από το νέο Ταμείο για τις λιγνιτικές περιοχές) και αν οι παραλίμνιοι δήμοι πρέπει να πάρουν αντιπαροχές από τη ΔΕΗ που αντλεί νερά από το ποτάμι (τους !). Θα απαντήσουμε βέβαια πολύ επιγραμματικά και χωρίς να επανέλθουμε, γιατί αυτή η κόντρα δεν βοηθά καθόλου να πάμε μπροστά. Έχουμε και λέμε λοιπόν:

1) Ποιος θεωρείται «ενεργειακός δήμος». Κατά τη γνώμη μας ο όρος είναι λάθος για να χαρακτηρίσει τους 5 δήμους (Κοζάνη, Εορδαία, Αμύνταιο, Φλώρινα, Μεγαλόπολη) που φιλοξενούν τα εργοστάσια της ΔΕΗ. Στην Ευρώπη ο συνήθης όρος είναι «coal regions» και επομένως κι εδώ θα μπορούσαμε να τους ονομάσουμε «λιγνιτικούς δήμους ή περιοχές». Κι αυτό διότι «ενεργειακοί δήμοι» είναι μια «ξεχειλωμένη» έννοια όπου χωρά σχεδόν όλη η Ελλάδα, αφού οι περισσότεροι δήμοι έχουν στην επικράτειά τους ένα υδροηλεκτρικό ή ένα αιολικό. Ο όρος «ενεργειακοί δήμοι» βέβαια υπάρχει στο σχετικό νόμο για το ΕΤΔΜ και για αυτό τον υιοθετήσαμε, αφού -καλώς ή κακώς- έχει πολιτογραφηθεί και νομοθετηθεί έτσι.

2) Ανήκει ο δήμος Σερβίων Βελβεντού στην κατηγορία των λιγνιτικών δήμων ; Οχι. Έχει μεν έχει κάρβουνο, αλλά δεν είναι ηλεκτροπαραγωγός δήμος. Τα επιχειρήματα ότι η ΔΕΗ αντλεί νερό από τον Αλιάκμονα ή ότι παίρνει λίγο κάρβουνο από τα Σέρβια είναι χλωμά και δεν μπορούν να στηρίξουν «αντιπαροχές». Πρώτα από όλα το νερό είναι δημόσιο αγαθό, δεν ανήκει σε κανέναν δήμο. Η άδεια στους χρήστες (βιομηχανία, αγρότες) δίνεται από τα αρμόδια Υπουργεία κι όχι τους ΟΤΑ. Αν δεχτούμε τη λογική των «αντιπαροχών» έπρεπε όλοι οι δήμοι κατά μήκος του Αλιάκμονα (καμιά 20ριά) να ζητήσουν ανταλλάγματα ακόμη κι από τη ..Θεσ/νίκη που πίνει νερό από το ποτάμι (τους) !

Ομοίως με το κάρβουνο: Η ΔΕΗ κατά καιρούς καλύπτει ΕΚΤΑΚΤΩΣ τις ανάγκες της παίρνοντας μικροποσότητες από μακρινές αποστάσεις (και από τα Σέρβια). Αυτό δεν δικαιολογεί ανταλλάγματα. Κάποτε έγιναν και εισαγωγές κάρβουνου από Βουλγαρία. Μήπως να τους στέλναμε κι αυτούς ένα ..μερίδιο από τον Τοπικό Πόρο για λόγους «ισονομίας» ;

Σχετικό είναι και το θέμα με τα ορυχεία ΛΑΡΚΟ και ΜΕΤΕ που πρέπει να παρέχουν αντισταθμιστικά οφέλη (π.χ μεταλλευτικά δικαιώματα) στους οικείους δήμους. Εδώ αποκλειστικός δικαιούχος πρέπει να είναι τα Σέρβια. Καμία αντίρρηση. Αν όμως υιοθετούσαμε τη λάθος λογική «συνέταιροι σε όλα» που επικαλούνται οι αιρετοί των Σερβίων, τότε θα έπρεπε τα Σέρβια να δίνουν ένα μέρος των μεταλλευτικών δικαιωμάτων τους στην Κοζάνη –Εορδαία – Φλώρινα, αφού οι δήμοι αυτοί «δίνουν» στα Σέρβια ένα ποσοστό των αντισταθμιστικών (Τοπικός πόρος) που τους χορηγεί η ΔΕΗ.

3) Τοπικός Πόρος. Τον διεκδικήσαμε πριν 25 χρόνια περίπου για όλους τους λιγνιτικούς δήμους ως Περιβαλλοντικό Τέλος για έργα ποιότητας ζωής. Στην πορεία μετατράπηκε σε «Πόρο Ανάπτυξης» και εκτροχιάστηκε αρκετές φορές σε ψηφοθηρικές δράσεις. Γι’ αυτό και τελικά καταφύγαμε, ως Οικολ. Κίνηση, στο δικαστήριο, έχοντας απέναντι όλους τους φορείς της Κοζάνης (σσ. Για ποιον «τοπικισμό» μας πυροβολείτε ;). Η διασπάθιση του Πόρου δεν έγινε μόνο εντός του ενεργειακού λεκανοπεδίου, αλλά επεκτάθηκε και σε άλλους δήμους, Βόιο, Σέρβια κλπ. («δώσε και μένα μπάρμπα»). Και μάλιστα αυτές οι εκτροπές κατοχυρώθηκαν με υπουργικές αποφάσεις. Έτσι το Βόιο παίρνει το 7% του Πόρου, τα Σέρβια 5%, οι Πρέσπες δεν ξέρω πόσο και πάει λέγοντας. Συμφωνούμε ότι αυτοί είναι οι αριθμοί, κ. Κωνσταντόπουλε, αλλά διαφωνούμε στο σκεφτικό τους, δηλ. να χαρίζεται ο Πόρος σε δήμους που δεν παράγουν ούτε μια λιγνιτική κιλοβατώρα.

Και φυσικά ενός κακού μύρια έπονται. Οι εν λόγω δήμοι πιέζουν να ισχύσει η ίδια μοιρασιά και στο νέο Ταμείο ΕΤΔΜ. (Με την ευκαιρία αναφέρουμε και το εξής παράδοξο: Στην Αρκαδία ο νόμος για το ΕΤΔΜ ορίζει ρητά ότι δικαιούχος είναι ο δήμος Μεγαλόπολης (όχι ο Νομός Αρκαδίας), ενώ εδώ σκορπά τα χρήματα σε ολόκληρους νομούς κι όχι μόνο τους συγκεκριμένους δήμους. Γιατί; Εκλογές γαρ και οι Περιφέρειες χωρίζονται σε «δικές μας» και «δικές τους»..)

4) Ο ισχυρισμός ότι οι περιοχές Βοίου, Σερβίων κλπ «ερήμωσαν λόγω ΔΕΗ», προφανώς δεν ισχύει. Έχουμε μια χρόνια αντιπαράθεση με ΔΕΗ για θέματα περιβάλλοντος, υγείας, ΑΠΕ κλπ, αλλά μην ..το βγάλουμε τα μάτια. Η ΔΕΗ συνέβαλε στην απασχόληση και ειδικά στο δευτερογενή τομέα, όπου το 46 % των θέσεων εργασίας είναι ΔΕΗ. Δούλεψαν και άτομα από τους γύρω δήμους και περιοχές. (Ο ίδιος ο κ. Κωνσταντόπουλος εργάζεται στη ΔΕΗ όντας δημότης Σερβίων). Βέβαια χάθηκαν και θέσεις εργασίας στον πρωτογενή τομέα, αλλά συμψηφιστικά το ισοζύγιο είναι πάλι θετικό. Ας μην υιοθετούμε λοιπόν τραβηγμένες απόψεις για να αποδείξουμε ότι ο κάθε δήμος της Δυτικής Μακεδονίας είναι πληττόμενος από τη ΔΕΗ. Ναι μεν οι όμοροι δήμοι επηρεάστηκαν ή αδικήθηκαν (ειδικά το Βελβεντό) στις απαλλοτριώσεις σε σχέση με τα πληττόμενα χωριά της Κοζάνης, αλλά αυτό που συζητάμε σήμερα είναι πώς πρέπει να αξιοποιηθεί το ΕΤΔΜ από τους λιγνιτικούς δήμους κι όχι πώς θα το μοιράσουμε σε όσους αδικήθηκαν στη Δυτ. Μακεδονία τα τελευταία 40 χρόνια ή ποιοι είναι πιο αδικημένοι ..από τους αδικημένους σε κάθε δήμο (το Βελβεντό ή τα Σέρβια;) Η ατέρμονη παρελθοντολογία δεν βοηθά να λύσουμε τα προβλήματα του αύριο.

Και επιτέλους ας μιλήσουν και οι δικαιούχοι δήμοι του ΕΤΔΜ (Κοζάνη, Εορδαία κ.α).

Αυτοί είναι που θα παίξουν μπάλα. Εμείς απλώς είμαστε στην κερκίδα (και μάλιστα στο ..πέταλο !)

Λ. Τσικριτζής, Πρόεδρος Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης 22-1-2019