Χιλιάδες μαθητές και μαθήτριες ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της διεθνούς εκστρατείας Climate strike, δηλαδή Απεργία για το Κλίμα, για το περιβάλλον. Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά που γίνεται απεργία για τη διάσωση του πλανήτη και δεν μπορεί παρά να αποτελεί ένα ελπιδοφόρο μήνυμα, ότι κάτι αλλάζει στη σύγχρονη κοινωνία. Αλλά είναι κι ένα ισχυρό μήνυμα που θέλουν να στείλουν οι μαθητές απ’ όλο τον κόσμο ενάντια στη συνέχιση των περιβαλλοντικών καταστροφών. Με το κυρίαρχο σύνθημα: «Σεβαστείτε την ύπαρξη, αλλιώς περιμένετε αντίδραση» τα νέα παιδιά διατρανώνουν τον προβληματισμό τους για το μέλλον το δικό τους αλλά και του κόσμου γύρω τους, και κινητοποιούνται, αντιδρούν.
Ένα αυθόρμητο, μαζικό κίνημα έχει αρχίσει να εμφανίζεται σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Ένα ελπιδοφόρο κίνημα γεννιέται. «Οι μαθητές αλλάζουν το κλίμα»
Η νεολαία παίρνει το νήμα από τους επιστήμονες που προειδοποιούν σε όλους τους τόνους ότι ο χρόνος τελειώνει και δεν πρόκειται «να αφήσουμε τον πλανήτη στα χέρια και στις διαθέσεις αυτών που τον καταστρέφουν».
«Να αλλάξουμε το σύστημα και όχι το Κλίμα», «Το μέλλον μάς ανήκει» είναι τα συνθήματα που ακούστηκαν στις πλατείες και στους δρόμους από τους νέου. Είναι οι στιγμές που αντιστέκεται η ελπίδα στις κοινωνικές ανισότητες, τις κοινωνικές ελίτ.
«Σήμερα δεν πάμε σχολείο, απεργούμε για το μέλλον μας» έδωσε το σύνθημα η 16χρονη Σουηδέζα μαθήτρια Γκρέτα Τούνμπεργκ και ξεκίνησαν από τον προηγούμενο Αύγουστο οι σχολικές απεργίες, κάθε Παρασκευή.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η πρωτοβουλία της Γκρέτα δημιούργησε μια νέα κατάσταση στο διεθνές οικολογικό κίνημα, το οποίο καθημερινά αναπτύσσεται και φουντώνει, σηκώνει τα λάβαρά του σε ολόκληρο τον πλανήτη.
«Μας κλέβετε το μέλλον μας, οι σπουδές για ένα μέλλον που δεν υπάρχει δεν έχουν νόημα», έτσι απλά αλλά τόσο περιεκτικά το έθεσε η Γκρέτα και όλες πια τις Παρασκευές τις πήραν οι νέοι για αν διαμαρτυρηθούν για την καταστροφή που βλέπουν να έρχεται και αρνούνται να δουν οι «μεγάλοι». Τα παιδιά μας ανησυχούν για την κλιματική αλλαγή, για το μέλλον της ανθρωπότητας, των κοινωνιών μας και είναι απαισιόδοξα για το «αύριο» που τους ετοιμάζουν οι οικονομικές και πολιτικές ελίτ.
Μπορεί, άραγε, η εξέλιξη των γεγονότων να δρομολογήσει νέες καταστάσεις;
Είναι πλέον το παγκόσμιο, μαζικό, εφηβικό κίνημα, που γεννήθηκε από την επιμονή, την ευαισθησία, τη μαχητικότητα και την ηγετική δύναμη της νεαρής μαθήτριας, η οποία προτάθηκε για το Νόμπελ Ειρήνης 2019, μια νέα κοινωνική πραγματικότητα; Μήπως κυοφορείται στα παλλόμενα από την αγανάκτηση νεανικά κορμιά ένα νέο ’68;
Η εξέλιξη των γεγονότων δείχνει ότι οι νέοι από την Αμερική, την Ευρώπη μέχρι και την Αυστραλία σκέπτονται, συζητούν, διαδηλώνουν, απεργούν επειδή πιστεύουν ότι η αδράνειά μας έχει ήδη καταστροφικές συνέπειες στον πλανήτη. Κατακρίνουν την παγκόσμια ηγεσία γιατί, πέρα από τις αποφάσεις του ΟΗΕ για ενεργητικές πολιτικές απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, δεν υπάρχει ακόμη αποφασιστική αντιμετώπιση του προβλήματος.
Το διακύβευμα για τους μαθητές είναι η ζωή, το μέλλον και γι’ αυτό απαιτούν καθοριστικές αποφάσεις και ρυθμίσεις για την ουσιαστική αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων.
Φωνάζουν δυνατά ότι ο χρόνος τελειώνει!
Στόχος αυτού του μαζικού κινήματος είναι να πιεστούν όλες οι κυβερνήσεις να εφαρμόσουν πλήρως και χωρίς «ναι μεν, αλλά» τη συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα. Και πιστεύουν ότι για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος χρειάζεται μαζική, ενεργητική κινητοποίηση, από όλους. Αυτή θα είναι η απάντηση στις λαθεμένες και συμφεροντολογικές πολιτικές που κυριαρχούν.
Τα νιάτα έχουν ζωντάνια, αλλά για να περάσει η δυναμική τους χρειάζεται μαζικότητα.
Η διεθνής εμπειρία -που είναι πια και γνώση των νέων ανθρώπων- μας έχει «διδάξει» ότι ιδιαίτερα στα σύνθετα προβλήματα η ελιτίστικη πολιτική είναι καταστροφική. Το βλέπουμε και το διαπιστώνουμε από την εξέλιξη (και) της Ευρώπης.
Οι μαθητές, οι νέοι άνθρωποι αναμφίβολα αλλάζουν τα δεδομένα, την «πραγματικότητα». Ας τους ακούσουμε γιατί είναι το μέλλον και η ελπίδα. Και είναι η ώρα οι φορείς, όλοι οι φορείς να αναμετρηθούν μαζί τους, με το όραμά τους, με τη δυναμική τους. Και σε τελική ανάλυση να συμπορευτούν. Να συντονιστούν μαζί τους η εκπαίδευση, η επιστήμη, η έρευνα, η τεχνολογία.
Η συμφωνία του Παρισιού είναι ένα βήμα και το «κλειδί» είναι η εφαρμογή της.
Οι νέοι δείχνουν τον δρόμο. Και το κίνημά τους, η συλλογικότητά τους θα συμβάλει αναμφίβολα στην επιτάχυνση των διαδικασιών για τη διαμόρφωση ενός δυνατού μετώπου απέναντι στην οικολογική αποσύνθεση.
Είναι η στιγμή ο Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών να λάβει υπόψη του τα μηνύματα των νέων, να ακούσει αυτή την κραυγή των παιδιών.
Η πολιτική και οι πολιτικοί να κατανοήσουν ότι τα μεγάλα περιβαλλοντικά θέματα και η δυναμική τους είναι αυτά που θα επηρεάζουν όλο και περισσότερο τις πολιτικές εξελίξεις. Ο πλανήτης δεν μπορεί πλέον να στηρίξει τη σημερινή οικονομική και καταναλωτική κοινωνία. Οι φυσικοί πόροι είναι σε φθίνουσα πορεία, στραγγίζουν. Υπάρχει πλέον η ανάγκη που φωνάζει για τη δημιουργία ενός νέου πολιτικού πολιτισμού, για ριζοσπαστικές αλλαγές στον τρόπο ζωής, στο παραγωγικό μοντέλο. Ο κόσμος και η Ευρώπη χρειάζονται μια νέα πολιτική κι αυτή μπορεί να γίνει πράξη από τις αριστερές, προοδευτικές και δημοκρατικές δυνάμεις που έχουν λάβαρό τους τα οράματα των νέων για τη δημιουργία του νέου πολιτικού και κοινωνικού τοπίου.
Του ΡΟΥΛΗ ΚΟΚΕΛΙΔΗ, Επίτιμο μέλος τής ΕΣΗΕΑ, διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια