Το έθιμο της πρωτομαγιάς στον Κρόκο Κοζάνης, το πρωί της Τετάρτης 1/5/2019

Το έθιμο της πρωτομαγιάς στον Κρόκο Κοζάνης, το πρωί της Τετάρτης 1/5/2019.

Η Πρωτομαγιά είναι μια αγαπημένη λαϊκή γιορτή χωρίς θρησκευτικό χαρακτήρα. Έχει τις ρίζες της βαθιά στην αρχαιότητα. Βασίζεται στις αρχαίες γιορτές που γινόταν αυτό το διάστημα, τα Ανθεσφόρια , γυναικεία γιορτή που είχε σχέση με τη γονιμότητα και ήταν προς τιμή της Δήμητρας και της Περσεφόνης. Το έθιμο να υποδέχονται με τραγούδια τα φουσκώματα της Άνοιξης συνεχίστηκε και αργότερα. Αναφορά για το έθιμο του Μάη που γινόταν μόνο στον Κρόκο έχουμε από το 1930 στο Μακεδονικό βήμα , παλιά εφημερίδα της Κοζάνης

Έτσι το έθιμο να υποδεχόμαστε τον Μάη με τραγούδια έφτασε μέχρι τις μέρες μας. Στον Κρόκο υποδέχονται τον Μάη μ’ έναν ξεχωριστό τρόπο .Οι γυναίκες του Κρόκου εκείνη την ημέρα ξυπνούν πολύ πρωί , στολίζονται όσο μπορούν καλύτερα με τα μαίσια ρούχα και όλα τους τα χρυσαφικά, φορούν επάνω τους λουλούδια, στολίζουν και τα γκιούμια τους και κατεβαίνουν στην περιοχή που ονομάζεται Λάκκος.

Εκεί σαν ιέρειες άλλων καιρών μετέχουν στην αναγέννηση της φύσης αξημέρωτα και με συμβολικές κινήσεις προσπαθούν να μεταλάβουν δύναμη από την πλάση . Είναι οι φορείς της γονιμότητας και της συνέχισης της ζωής και πρέπει να είναι γερές και ευπαρουσίαστες. Έτσι τοποθετούν φύλλα λυγαριάς για να είναι λυγερές, βάφουν με παπαρούνες τα μαγουλά τους για να είναι ροδοκόκκινες, πάνε στις πηγές ,πίνουν νερό και πλένονται για να είναι δροσερές, βάζουν πάνω τους ένα σκόρδο «για να μη βασκαίνονται»(να μην τις τσακίσει ο κούκος ) και χορεύουν και τραγουδούν καμαρωτές αντιφωνικά τραγούδια .(άσπρο τριαντάφυλλο φορω ,μια φορά είναι η λεβεντιά , περδίκα του Μαγιού, Τώρα μαγιά τώρα δροσιά , μωρή Γιαννιώτισσα

Εδώ πρωταγωνίστριες είναι οι γυναίκες που βρίσκονται σε γόνιμη ηλικία .Οι Λαζαρίνες που πρωταγωνίστησαν πριν το Πάσχα είναι πιο μικρές , μέχρι 15 ετών και είναι τώρα εδώ βοηθητικός ο ρόλος τους . Αυτές που τραγουδούν και χορεύουν είναι οι αρραβωνιασμένες ,οι παντρεμένες και οι λίγο πιο μεγάλες . Ο ρόλος του άντρα σ΄ αυτή την γιορτή είναι ένας απλός ρόλος θεατή.

Στο χώρο υπάρχει ρυζόγαλο με κρόκο φτιαγμένο από τις ίδιες και βαμμένα κόκκινα αυγά με χορήγηση του Πολιτιστικού Συλλόγου Κρόκου που έχει αγκαλιάσει το έθιμο και βοηθά στην συνέχιση του. Είναι παλιά συνήθεια να κερνάνε ρυζόγαλο την πρωτομαγιά για να περάσει γλυκός ο Μάης επειδή « τον ξέρουμε πως είναι σκανταλιάρης που σκανταλίζει τις έμορφες κι αυτές τις

μαυρομάτες»

Και του χρόνου…

Ιωάννα Κύρου

Σας καλούμε να χαρείτε το έθιμο της Πρωτομαγιάς στον Κρόκο, το πρωί Τετάρτης στο πάρκο της Αγίας Παρασκευής Κρόκου.

Υπό την αιγίδα του Πολιτιστικού Συλλόγου Κρόκου «Ιωακείμ Λιούλιας»