Θανάσης Κουκουτάρης: «Η επιτυχία είναι συλλογική υπόθεση» (Συνέντευξη στην Δήμητρα Καραγιάννη)

Ανήκει στην πρώτη μεταπολεμική γενιά. Γεννήθηκε στην Κοζάνη. Μεγάλωσε σε μια τόσο δύσκολη εποχή. Κι όμως, κατάφερε το «ανέφικτο», να δημιουργήσει μία από τις μεγαλύτερες και συνεχώς αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις σε πανελλαδικό επίπεδο -με έδρα την περιοχή μας-, η οποία δραστηριοποιείται σε πολλές άλλες χώρες.

Η ιδέα αυτής της συνέντευξης ήρθε στο μυαλό μου για τρεις λόγους. Πρώτον, γιατί η επιχειρηματικότητα είναι η μεγάλη πληγή του σήμερα και το μεγάλο στοίχημα του αύριο. Δεύτερον, γιατί ο τόπος μας βρίσκεται σε μία ευάλωτη συγκυρία που του επιφυλάσσει ένα μάλλον δύσκολο αύριο, για το οποίο αξίζει να αναζητήσουμε εναλλακτικές. Τρίτον, γιατί η ιστορία ενός ανθρώπου που ξεκίνησε από το μηδέν για να πετύχει τόσα πολλά, είναι τουλάχιστον συναρπαστική.

Ο Θανάσης Κουκουτάρης ανοίγει τα χαρτιά και την καρδιά του.

• Η ζωή πριν την δημιουργία της επιχείρησης…

Δυσκολίες υπήρχαν τότε, όπως υπάρχουν και τώρα. Μεγάλωσα σίγουρα σε μια πολύ διαφορετική εποχή από την σημερινή. Εμείς δεν περιμέναμε να μεγαλώσουμε ή να σπουδάσουμε για να δουλέψουμε. Εμείς δουλεύαμε από παιδιά, βοηθούσαμε τους δικούς μας ή παραδουλεύαμε σε άλλους.

• Γιατί την συγκεκριμένη επιχείρηση

Φτιάχναμε σπίτι μας Κοζανίτικες πίτες, στριφτές με τυρί –τις περίφημες Κιχί-, που βγάζουμε μέχρι και σήμερα στην επιχείρηση, κι εγώ έβγαινα να τις πουλήσω στις πλατείες και στους δρόμους για να βοηθάω τη μάνα μας. Δεν ήμουν πάνω από 15 χρονών τότε. Κι επειδή οι χειμώνες είναι πάντα κρύοι στην Κοζάνη, σκέφτηκα και κατασκεύασα ένα φαναράκι με κάρβουνο, για να κρατάει τις πίτες ζεστές όσο τις μετέφερα από χωριό σε χωριό. Αυτό ήταν κάτι που άρεσε στους πελάτες, όπως τους άρεσε και η γεύση –κι έτσι σταδιακά η δουλειά μεγάλωνε, κάνοντάς με να αρχίσω να σκέφτομαι νέους τρόπους για να την μεγαλώσω. Βέβαια, ήταν και πολύ διαφορετική η νοοτροπία τότε. Όλοι θέλαμε να φτιάξουμε κάτι καινούργιο, να προκόψουμε, να δημιουργήσουμε.

Γιατί διάλεξα τις πίτες; Πέρασα από διάφορες δουλειές, αλλά επειδή μου άρεσε πολύ να φτιάχνω πίτες, βάλθηκα να μάθω τα μυστικά του καλού φύλλου. Για καλή μου τύχη, ένας αρτοποιός από την Κοζάνη, που ετοιμαζόταν να φύγει μετανάστης, μου είπε ότι το πιο σημαντικό ήταν να αφήνω το ζυμάρι να ξεκουράζεται και να αερίζεται. Αυτό έκανα κι εγώ, λοιπόν: ετοίμαζα κάθε βράδυ τα «κουμούλια», δηλαδή τα μπαλάκια της ζύμης και πριν ξημερώσει άνοιγα το φύλλο, έφτιαχνα πίτες -τυρόπιτες και μπουγάτσες- και τις πουλούσα με την επιγραφή 5Φ: «Φίλε Φέρε Φίλους Φάε Φύγε». Σιγά-σιγά η φήμη της Κιχί βγήκε από τα σύνορα της πόλης μου και άρχισε να γίνεται γνωστή και να κερδίζει παντού την προτίμηση των ανθρώπων. Κάπως έτσι ξεκίνησε και η alfa.

• Η εξέλιξη της επιχείρησης στο πέρασμα του χρόνου

Η alfa ιδρύθηκε στην Κοζάνη το 1952, ως οικογενειακή επιχείρηση. Την ονόμασα έτσι για να θυμάμαι πάντα από πού ξεκίνησα. Με την Κιχί μας, από τα μέσα του ’70, είχαμε εξαπλωθεί στην Κεντρική Μακεδονία και στη Θεσσαλία. Το 1980 ξεκίνησε η μαζική παραγωγή και το 1985 η εταιρεία έγινε ανώνυμη, και οι πίτες μας βρέθηκαν σε ολόκληρη την Ελλάδα. Το 2003 μάλιστα αρχίσαμε να πουλάμε τα προϊόντα μας στο εξωτερικό. Και λίγα χρόνια μετά βγάλαμε πρώτοι το χάρτινο ταψάκι για απευθείας ψήσιμο στο φούρνο. Τα παιδιά και τα εγγόνια μου τη μεγάλωσαν πολύ την εταιρεία… Είμαστε μια ελληνική επιχείρηση, και μάλιστα οικογενειακή, που πιστεύει και στηρίζει φανατικά τον τόπο μας.

• Πού οφείλεται η επιτυχία

Δούλεψα πολύ στη ζωή μου. Και ακόμη έρχομαι πρωί πρωί στο εργοστάσιο και μένω μέχρι το βράδυ. Όχι επειδή δεν εμπιστεύομαι τα παιδιά και τα εγγόνια μου, αλλά επειδή μου αρέσει η δουλειά μου. Θέλω να είμαι κοντά σε όλους τους ανθρώπους του εργοστασίου, να τους ψήνω τις πίτες για το κολατσιό τους, να δοκιμάζω τις νέες γεύσεις της alfa. Δεν ξέρω πώς είναι να μην δουλεύει κανείς.

• Το μέλλον της επιχειρηματικότητας στην Κοζάνη του ‘αύριο’…

Κάποτε, η απάντηση σε τέτοιες ερωτήσεις ήταν πολύ πιο εύκολη. Σήμερα ζούμε σε έναν κόσμο όπου τα πράγματα αλλάζουν συνεχώς και κανείς δεν ξέρει τι θα ξημερώσει αύριο. Εγώ όμως είμαι πολύ αισιόδοξος για την Κοζάνη μας. Βλέπω νέους ανθρώπους να φέρνουν στον τόπο μας νέα πράγματα, νέες ιδέες και είμαι σίγουρος ότι θα καταφέρουν να γίνουν μεγάλοι και τρανοί. Έχουν άλλα εφόδια σήμερα οι νέοι και, αν δουλέψουν σκληρά, θα πετύχουν.

• Τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας

Η Ελλάδα είναι ένας ευλογημένος τόπος και κάθε περιοχή της, έχει τις δικές της «ευλογίες.» Εμείς, ας πούμε, έχουμε τον περίφημο κρόκο Κοζάνης, το χρυσάφι μας. Αλλά το πιο σημαντικό είναι οι άνθρωποι, εμείς οι ίδιοι οι Έλληνες που μαζί μπορούμε να κάνουμε πολλά καλά πράγματα και να διαπρέψουμε και στον τόπο μας και στο εξωτερικό.

• Οι άνθρωποι που στήριξαν την επιχείρηση

Η λίστα είναι μεγάλη σίγουρα… Οι καταναλωτές μας, λιανέμποροι, μάγειρες που μας εμπιστεύονται, νοικοκυρές που μας στέλνουν ιδέες για νέες συνταγές για τις πίτες μας… Και πάνω απ’ όλους οι άνθρωποι της alfa, όλοι όσοι εργάζονται στην εταιρεία μας και αγαπούν τα προϊόντα και θέλουν να τα κάνουν ακόμη καλύτερα. Με πολλούς γνωριζόμαστε μια ζωή, καθώς μπήκαν νέοι στην εταιρεία – μόλις 18 χρονών – και τώρα είναι πια κοντά στη σύνταξη. Θέλω ειλικρινά να τους ευχαριστήσω από καρδιάς για όλα αυτά τα χρόνια που πορευτήκαμε μαζί για να μεγαλώσουμε την επιχείρηση και να δημιουργήσουμε ποιοτικά προϊόντα.

• Μια οικογενειακή επιχείρηση στα χέρια των επόμενων γενεών

Η επιχείρηση δεν είναι μόνο στα χέρια των παιδιών, των δυο μου γιών, αλλά και των εγγονιών μου! Σήμερα, το τιμόνι της alfa το κρατάνε οι δυο επόμενες γενιές μετά από μένα και είμαι πολύ χαρούμενος, πολύ περήφανος. Τους βλέπω, και είναι αλήθεια ότι πολλά μοντέρνα πράγματα που μου λένε, δεν τα πολυκαταλαβαίνω. Αυτά σπούδασαν, βλέπετε. Αυτό που με κάνει περήφανο είναι ότι τα καταφέρνουν καλά, αλλά το πιο βασικό, είναι καλά παιδιά, με αρχές και με ήθος.

• Οι εξαγωγές

Με τις εξαγωγές ασχολούνται κυρίως οι γιοι μου, και από τις συζητήσεις μας βλέπω το πόσο διαφορετική είναι κάθε χώρα. Μην ξεχνάτε ότι δεν ξέρουν τις πίτες όλες οι χώρες. Και πρέπει να τις δοκιμάσουν, να τις μάθουν, για να τις αγοράσουν. Πάντως πάμε καλά και στο εξωτερικό και σήμερα το ένα τρίτο των πωλήσεών μας είναι σε ξένες χώρες. Αμερική και Ευρώπη έχουν μάθει και αγοράζουν πίτες.

• Ο ρόλος του Μάρκετινγκ

Εδώ μάλλον θα χρειαστεί να μιλήσετε με τους πιο νέους της alfa, γιατί εγώ δεν τα γνωρίζω αυτά. Μου δείχνουν τις διαφημίσεις πάντως και ρωτάνε τη γνώμη μου πάντα.

• Τι κρατάτε, τι αφήνετε από το χθες…

Μάλλον δεν θα άλλαζα κάτι, κι ας ήταν δύσκολα και αβέβαια τα πρώτα χρόνια. Ήταν δύσκολα για όλους, άλλωστε. Δεν μετανιώνω –αντίθετα χαίρομαι– που ασχολήθηκα με τις πίτες. Λάθη έκανα σίγουρα, αλλά ποιος δεν κάνει; Πώς αλλιώς μαθαίνει κανείς; Αυτό δίδαξα και στα παιδιά μου: να προσπαθούν και να τολμούν να αποτύχουν.

• Για τους νέους επιχειρηματίες

Θα τους έδινα τις ίδιες συμβουλές που έδωσα στα παιδιά και στα εγγόνια μου: να δουλεύουν σκληρά και να θυμούνται ότι η επιτυχία είναι συλλογική υπόθεση, χωρίς τους συνεργάτες σου δεν είσαι τίποτα. Επίσης, τα συμβούλεψα να αναλαμβάνουν πάντα την ευθύνη και να μην ρίχνουν εύκολα το φταίξιμο στους άλλους. Αυτό που λέμε στον τόπο μας, ότι το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι, έχει μεγάλη αλήθεια μέσα του –κι ας αδικεί καμιά φορά τα αφεντικά. Τέλος, τους συμβούλεψα να προσέχουν, αλλά να μη διστάζουν και να προχωρούν μπροστά.

• Τι σημαίνει επιτυχία

Όσο κι αν αγαπάω τη δουλειά μου, η επιτυχία για μένα δεν έχει να κάνει με τα υλικά αγαθά. Με εκφράζει η προσευχή που λέει, «τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν σήμερον», διότι έτσι μάθαμε στον δικό μου τον καιρό. Πραγματική επιτυχία και ευτυχία για μένα είναι το γεγονός ότι με τη γυναίκα μου αποκτήσαμε παιδιά, εγγόνια, το πρώτο μας δισέγγονο, και τα βλέπουμε να μεγαλώνουν με υγεία και με αγάπη γύρω τους.

***

Οι σταθμοί

*1952

Η alfa ιδρύθηκε στην Κοζάνη

*Μέσα του ‘70

Η επιχείρηση εξαπλώθηκε στην Κεντρική Μακεδονία και στη Θεσσαλία

* 1980

Ξεκίνησε η μαζική παραγωγή

* 1985

Οι πίτες βρέθηκαν σε όλη την Ελλάδα

*2003

Άρχισαν οι εξαγωγές

(Αναδημοσίευση από το «Θάρρος», 4/10/2019)