Με μεγάλη επιτυχία, θερμή ανταπόκριση από την εκπαιδευτική κοινότητα και αξιοσημείωτο ενδιαφέρον από το κοινό, ολοκληρώθηκαν οι εκδηλώσεις της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κοζάνης με γενικό τίτλο «Με τη ματιά του συντηρητή», στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ημέρας Συντήρησης 2019.
Με τη συντήρηση των αρχαίων αντικειμένων, των αρχοντικών αλλά και του τοιχογραφικού διακόσμου αρχοντικών και ναών ήρθαν σε επαφή 465 συνολικά μαθητές από όλο το νομό Κοζάνης, καθώς και αρκετοί πολίτες. Πιο αναλυτικά:
Στη Σιάτιστα, την Τρίτη 8 Οκτωβρίου 2019, ξεναγήθηκαν στο Αρχοντικό Αργυριάδη – Μαλιόγκα 141 μαθητές, από το Γυμνάσιο, καθώς και από το 1ο και 3ο Δημοτικό Σχολείο Σιάτιστας. Την ξενάγηση από πλευράς της ΕΦΑ Κοζάνης ανέλαβε η Βικτωρία Χαραμπάτη, Προϊσταμένη του Τμήματος Συντήρησης, ενώ από τον Δήμο Βοΐου, συνεργαζόμενο φορέα, οι δύο συντηρήτριες που απασχολούνται σε ανάλογο αντικείμενο με τη συνεργασία και επίβλεψη της Εφορείας, Ελευθερία Τύπα και Ελένη Κριβέντση. Στην ξενάγηση, συμμετείχε ουσιαστικά η συγγραφέας Καλλιόπη Μπόντα – Ντουμανάκη, η οποία παρουσίασε παράλληλα στο Τραμπάντζειο Γυμνάσιο, με power point, την ιστορία του αρχοντικού.
Στην Εράτυρα, την Τετάρτη 9 Οκτωβρίου, ενημερώθηκαν για τις εργασίες συντήρησης των τοιχογραφιών του Ι. Ν. Αγίου Γεωργίου, που εδώ και χρόνια πραγματοποιούνται από τις δύο συντηρήτριες του Δήμου Βοΐου και την Εφορεία, με εκπληκτικά και ορατά πλέον αποτελέσματα. Η παρουσίαση των εργασιών έγινε από τις προαναφερθείσες συντηρήτριες, ενώ για το ναό και τους αγιογράφους του μίλησαν ο Αρχιμανδρίτης Π. Νικόλαος Αλεξίου και ο καθηγητής Βασίλης Στρέμπας. Το ναό επισκέφθηκαν 175 μαθητές, από το Γυμνάσιο και το Δημοτικό Σχολείο Εράτυρας, από το Γυμνάσιο Γαλατινής – παράρτημα Εράτυρας, από το Δημοτικό Σχολείο Καλονερίου – Μικροκάστρου, και από το Γυμνάσιο και Λύκειο Τσοτυλίου. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού του Δήμου Βοΐου, Νικολέτα Πάτρα και ο Πρόεδρος της Εράτυρας Γιώργος Βάρκας.
Στην Αιανή, στο Αρχαιολογικό Μουσείο, την Παρασκευή 11 Οκτωβρίου, έλαβαν μέρος 149 μαθητές αποκλειστικά της Γ΄ τάξης Γυμνασίου, από τα Γυμνάσια Κρόκου, Νεάπολης και 1ο Γυμνάσιο Πτολεμαΐδας. Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον πρόγραμμα υλοποιήθηκε κυκλικά, σε τρεις προκαθορισμένες μεγάλες ομάδες, που περιελάμβανε καταρχάς βιωματική προσέγγιση των μαθητών στην συντήρηση των αρχαίων αντικειμένων: Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν με απλά εργαλεία συντήρησης να σταματήσουν τη φθορά των πήλινων αγγείων, πίσω από το μικροσκόπιο του συντηρητή, στο άρτια εξοπλισμένο εργαστήριο συντήρησης του Μουσείου Αιανής. Ακολούθησε ξενάγηση στην Έκθεση, με επίκεντρο τα συντηρημένα αντικείμενα, και ενημέρωση για τη διαδικασία συντήρησης των αρχαιοτήτων από την αποκάλυψή τους στην ανασκαφή μέχρι την έκθεση, με προβολή σύντομου power point με τίτλο «Από την ανασκαφή στην Έκθεση του Μουσείου». Τέλος, δόθηκε στους μαθητές η δυνατότητα να συντηρήσουν οι ίδιοι σύγχρονα πήλινα αγγεία και άλλα αντικείμενα, που για το σκοπό αυτό προμηθεύτηκε η Εφορεία. Το Γυμνάσιο Πτολεμαΐδας αξιοποίησε πρόσθετα την ηλιόλουστη μέρα του με επίσκεψη στον Αρχαιολογικό Χώρο Αιανής – στον αρχαίο οικισμό της Μεγάλης Ράχης.
Την Κυριακή 13 Οκτωβρίου το εργαστήριο συντήρησης του Αρχαιολογικού Μουσείου Αιανής άνοιξε επίσης και για το κοινό. Οι επισκέπτες, όπως και οι μαθητές, είχαν μια μοναδική ευκαιρία να δουν από κοντά τη συντήρηση της αρχαίας χάλκινης νεκρικής κλίνης, που αποκαλύφθηκε φέτος σε ταφή στη Μαυροπηγή, στο πλαίσιο των σωστικών ανασκαφών για την επέκταση του λιγνιτωρυχείου της ΔΕΗ.
Το πρόγραμμα της Αιανής υλοποίησαν, εκτός της Προϊσταμένης του Τμήματος, οι συντηρήτριες Άννα Καρακάση και Στέλλα Πελέκα, και εθελοντικά οι συντηρητές Γρηγόρης Τζαναμπέτης και Αργύρης Φτάκας. Την ξενάγηση στην Έκθεση ανέλαβε η αρχαιολόγος Κατερίνα Αναγνωστοπούλου, ενώ στον αρχαιολογικό χώρο ο φύλακας Γιάννης Κύρινας.
Η ΕΦΑ Κοζάνης απευθύνει θερμές ευχαριστίες στους συνδιοργανωτές, ιδιαίτερα στο Δήμο Βοΐου που στήριξε την εκδήλωση και με παράλληλες εκδηλώσεις, καθώς και σε όλους όσους συμμετείχαν καθ’ οιονδήποτε τρόπο στις εκδηλώσεις, κυρίως στους εθελοντές και τους ανθρώπους που ήρθαν από μακριά ειδικά για την εκδήλωση.
Λόγω του έντονου ενδιαφέροντος που σημειώθηκε από την εκπαιδευτική κοινότητα, το πρόγραμμα θα επαναληφθεί στη Σιάτιστα για μία ακόμα ημέρα, Τρίτη 15 Οκτωβρίου, στην οποία δήλωσαν συμμετοχή 260 μαθητές από το Γυμνάσιο και το Μουσικό Γυμνάσιο Σιάτιστας. Επανάληψη θα γίνει και στην Αιανή με τους υπόλοιπους 60 μαθητές του Γυμνασίου Αιανής. Για τα υπόλοιπα Γυμνάσια του νομού, που εξεδήλωσαν το ενδιαφέρον τους, θα είμαστε σε επικοινωνία ώστε να ικανοποιήσουμε το αίτημά τους.
Συμπερασματικά, σημειώνουμε τη θετική ανταπόκριση της θεματικής και ιδιαίτερα στοχευμένης (σε μαθητές Γυμνασίου κυρίως) αυτής εκδήλωσης στην εκπαιδευτική κοινότητα, αλλά και στο κοινό. Εκτιμούμε ότι μέσα από την ευρεία θεματολογία που επιλέξαμε, σε συνεργασία με τους συνδιοργανωτές (Δήμος Βοΐου και Εκκλησία), αναδείχθηκαν όχι μόνο η συμβολή της συντήρησης στη διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, αλλά και η αθέατη πλευρά του επαγγέλματος του συντηρητή, προς το οποίο θα ενθαρρύναμε τους μαθητές να προσανατολιστούν.
Σημειώνουμε τέλος τον ενθουσιασμό των μαθητών, σε όλους τους χώρους που εξελίχθηκε το πρόγραμμα, καθώς και σε όλα τα αντικείμενα συντήρησης, κάτι που αποτύπωσαν και στον μαυροπίνακα που τοποθετήθηκε στους διάφορους χώρους για τις απόψεις τους. Στην Αιανή μάλιστα πολλοί από τους μαθητές αποκατέστησαν με ζήλο πολλά από τα σπασμένα πήλινα αντικείμενα, κάποια από τα οποία ζήτησαν και πήραν στα Σχολεία τους ως ενθύμιο. Θετικά σχόλια και προτάσεις συνεργασίας για την επανάληψη ανάλογων προγραμμάτων κατέθεσαν γραπτά και προφορικά και οι εκπαιδευτικοί.
Τους ευχαριστούμε όλους θερμά, ιδιαίτερα για την αναγνώριση της προσπάθειας που καταβάλλει η Εφορεία μας για ενημέρωση φορέων, κοινού και μαθητών σχετικά με το αντικείμενο και την αναγκαιότητα της συντήρησης μνημείων και αντικειμένων, με τον ενδεδειγμένο πάντοτε τρόπο και σε συνεργασία με την Υπηρεσία μας.
