Στο χωριό Κοσμάτι βρέθηκε το πρωί της Κυριακής 12 Ιουλίου 2020, ο Δήμαρχος Γρεβενών κ.Γιώργος Δασταμάνης, δίνοντας το παρών στην ετήσια εκδήλωση τιμής και μνήμης για τους 29 εκτελεσθέντες συμπατριώτες μας από τις Γερμανικές δυνάμεις κατοχής. Ο κ.Δασταμάνης συμμετείχε πρώτα στη Θεία Λειτουργία που τελέστηκε και στη συνέχεια στην επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων που ακολούθησαν στο μνημείο των πεσόντων της κοινότητας.
Κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης ήταν ο συνταξιούχος φιλόλογος κ.Αλέξανδρος Πολύζος ο οποίος μίλησε αναλυτικά για το στυγνό και ειδεχθές έγκλημα που διέπραξαν οι ναζί στις 9 Ιουλίου του 1944 καθώς την αποφράδα εκείνη μέρα εκτέλεσαν και έκαψαν άοπλους άντρες της κοινότητας, ηλικίας από 18 έως 50 ετών, στην μικρή εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Τα αθώα θύματα ήταν όλα τους ντόπιοι γεωκτηνοτρόφοι και πολύτεκνοι οικογενειάρχες.
«Οι πάνοπλοι ναζιστές έσπρωχναν βίαια τους άνδρες του χωριού μέσα στον ιερό ναό που πάλευαν χωρίς όπλα παρά μόνο με την καρδιά τους ενώ όσοι δεν είχαν σκοτωθεί από τις σφαίρες, κάηκαν ζωντανοί από τη φωτιά αφού οι Γερμανοί πυρπόλησαν στο τέλος νεκρούς και τραυματίες» τόνισε ο κ.Πολύζος για να προσθέσει αμέσως μετά: «Έτσι συντελέστηκε με εγκληματική ανανδρία η τραγωδία στο χωριό μας που άφησε πίσω της χαροκαμένες γυναίκες με μαύρες μαντήλες που παρά τον ανείπωτο πόνο τους πάλεψαν με περηφάνια και αξιοπρέπεια στα άγονα χώματα του ορεινού μας τόπου προκειμένου να μεγαλώσουν τα παιδιά τους και να ξαναστήσουν το σπιτικό τους».
Πράγματι, το φετινό μνημόσυνο έλαβε χώρα σε ένα ιδιαίτερα συγκινησιακά φορτισμένο κλίμα λόγω της πρόσφατης απόφασης του Υπουργείου Εσωτερικών να αναγνωρίσει την Κοινότητα Κοσματίου ως “μαρτυρικό χωριό” με την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος τον περασμένο Μάρτιο. Αξίζει να αναφέρουμε ότι η συγκεκριμένη πολιτική πράξη ιστορικής δικαίωσης και ηθικής ικανοποίησης ήταν ο καρπός της πολύπλευρης και ακούραστης προσπάθειας της Δημοτικής Αρχής που υλοποιήθηκε σε στενή και άψογη συνεργασία με πολίτες και φορείς.
Μετά το Κοσμάτι, ο Δήμαρχος Γρεβενών επισκέφτηκε το μνημείο πεσόντων του Κηπουρειού, τιμώντας και εκεί με σεβασμό τους 42 νεκρούς του Ολοκαυτώματος της 7ης Ιουλίου 1944 όπου άντρες, γυναίκες και παιδιά εκτελέστηκαν απάνθρωπα από τους χιτλερικούς στρατιώτες. «Ένα-ένα τα σπίτια του χωριού παραδίδονταν στις φλόγες και έτσι το σκηνικό του θανάτου στήθηκε από τους αιμοδιψείς, πολεμοχαρείς και αμετανόητους δολοφόνους του Τρίτου Ράιχ όπου βιός, σπίτια και άνθρωποι εξοντώθηκαν αδίστακτα και με μανία», υπογράμμισε στην ομιλία της η Αντιπρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Κηπουρειού “Η Γόργιανη” κ.Μαρία Ρόβα η οποία παρουσίασε το ιστορικό της μαύρης εκείνης περιόδου.
Μάλιστα, ανάμεσα στα αδικοχαμένα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας που κάηκαν ζωντανά σε μια αχυρώνα ήταν 12 παιδιά ηλικίας από 2 μέχρι 15 ετών, μία έγκυος γυναίκα, δύο γερόντισσες αλλά και ένα βρέφος μόλις 5 μηνών.«Αυτή η μνήμη πρέπει να μας καθοδηγεί μιας και γράφουμε τη δική μας ιστορία. Και μη ξεχνάμε. Η Ιστορία ούτε ξεχνάει, ούτε συγχωρεί. Πρέπει να τη γράψουμε με σοφία γιατί έχουμε ευθύνη γι’αυτούς που έρχονται αλλά και χρέος γι’αυτούς που έχουνε φύγει» κατέληξε στο μήνυμα της η κ.Ρόβα.
Μνημόσυνο, όμως, πραγματοποιήθηκε χθες το πρωί και στον οικισμό του Μικρολίβαδου για τους 28 εκτελεσθέντες από τους Γερμανούς τον Ιούλιο του 1944 όπου τον Δήμαρχο Γρεβενών εκπροσώπησαν οι Αντιδήμαρχοι κ.Μάνθος Αδάμος και κ.Ζήσης Κιάκας.
Σημειώνεται, ότι ο Δήμος Γρεβενών θα συνεχίσει δυναμικά να επιμένει στη δίκαιη διεκδίκησή του για την άμεση αναγνώριση του Κηπουρειού αλλά και του Μικρολίβαδου ως “μαρτυρικές κοινότητες”, απόφαση που οφείλει η Πολιτεία να λάβει για τον λαό των Γρεβενών καθώς πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος στα κατοχικά χρόνια. Τους αμέσως επόμενους μήνες θα αποσταλούν στην αρμόδια επιτροπή του Υπουργείου Εσωτερικών, νέοι εμπλουτισμένοι φάκελοι που θα καταρτιστούν μέσω της διεξοδικής έρευνας τεκμηριωμένων στοιχείων και ιστορικών δεδομένων που έχει ήδη ξεκινήσει και βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη η συγκέντρωσή τους.
