Ποιες σχολές, ποια επαγγέλματα, θα έχουν ζήτηση τα επόμενα χρόνια; ή αλλιώς το θέμα της επαγγελματικής αποκατάστασης των παιδιών μας (της Μαρίας Μπιλιώνη)

Στην Ελλάδα της κρίσης, σε ένα τοπίο με ολοένα μεγαλύτερους αριθμούς ανέργων, η επαγγελματική αποκατάσταση αποτελεί βασικό κριτήριο για τους μαθητές που φέτος θα δώσουν πανελλήνιες εξετάσεις και τους γονείς τους. Γι’ αυτό και ένα από τα βασικά ερωτήματα των υποψηφίων αλλά και των γονιών τους είναι: «Ποιες σχολές, ποια επαγγέλματα θα έχουν ζήτηση τα επόμενα χρόνια;»

Γεγονός είναι ότι καμιά πρόβλεψη δεν μπορεί να γίνει για την κατάσταση στην οποία θα βρίσκεται η αγορά εργασίας ύστερα από 5 ή 6 χρόνια, όταν οι σημερινοί υποψήφιοι θα αναζητούν εργασία ως πτυχιούχοι. Υπάρχουν, ωστόσο, έρευνες (Αρ. Δοξιάδη, McKinsey, Endeavor Greece, Cedefop) που ασχολούνται με το ανθρώπινο δυναμικό και τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Σύμφωνα μ’ αυτές, εντοπίζονται 9 βασικοί τομείς που θα έχουν ζήτηση τα επόμενα χρόνια στην αγορά εργασίας της χώρας μας. Οι τομείς αυτοί είναι:

1. Τουρισμός

2. Γεωργία-Τρόφιμα

3. Βιομηχανία- Μεταποίηση

4. Ναυτιλία

5. Ψηφιακή Τεχνολογία & Επικοινωνία – Ηλεκτρονικό Εμπόριο

6. Ενέργεια- «Πράσινη» Τεχνολογία – Περιβάλλον

7. Υγεία- Φροντίδα ανθρώπου – Βιοτεχνολογία- Νανοτεχνολογία

8. Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες – Logistics

9. Εκπαίδευση Ανθρώπινου Δυναμικού (ανηλίκων και ενηλίκων)

Το ζήτημα που πρέπει να εξετάσουμε είναι το ποια επαγγέλματα σχετίζονται με αυτούς τους τομείς, ποιες σχολές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης οδηγούν σε αυτούς. Το σημείο-κλειδί σε αυτήν την αναζήτηση είναι οι εναλλακτικές καριέρες που προσφέρει η κάθε σχολή. Θα πρέπει, λοιπόν, το πτυχίο να δίνει όσο το δυνατόν περισσότερες εναλλακτικές διαδρομές στην αγορά εργασίας, να δίνει τη δυνατότητα για απασχόληση σε αρκετούς από τους τομείς εργασίας που φαίνεται ότι θα έχουν ζήτηση τα επόμενα χρόνια.

Η επιλογή ενός υποψηφίου να σπουδάσει σε κάποιο συγκεκριμένο τμήμα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έχει συνδυαστεί στο μυαλό των περισσοτέρων με ένα κυρίως επάγγελμα. Για παράδειγμα με πτυχίο Iστορίας-Aρχαιολογίας θα γίνει φιλόλογος στο σχολείο, με πτυχίο παιδαγωγικού τμήματος δημοτικής εκπαίδευσης θα γίνει δάσκαλος, με πτυχίο μαθηματικού θα εργαστεί ως μαθητικός στην εκπαίδευση, με πτυχίο φαρμακευτικής θα ανοίξει φαρμακείο, με πτυχίο στη διοίκηση επιχειρήσεων θα γίνει στέλεχος σε μια πολυεθνική.

Η πραγματικότητα όμως είναι κάπου αλλού! Η μαγική λέξη που κάνει τη διαφορά είναι «ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ». Το πρώτο πτυχίο είναι η βάση στον τομέα που ενδιαφέρει τον καθένα σ’ αυτό που θέλει να ασχοληθεί. Ανάλογα με τα ερεθίσματα που θα πάρει από τη σχολή του κατά τη διάρκεια των σπουδών, έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει και να εξελιχθεί σε ποικίλες διαδρομές. Ένα βασικό πτυχίο, το μεταπτυχιακό ή ένα πρόγραμμα μετεκπαίδευσης ή κατάρτισης, που δυνητικά θα επιλέξει αυτός ο υποψήφιος, προσφέρει πολλές εναλλακτικές καριέρες στους περισσότερους από τους εργασιακούς τομείς υψηλής ζήτησης, τους οποίους προαναφέραμε. Η επιλογή μεταπτυχιακού οδηγεί τον πτυχιούχο σε διαφορετικό τομέα εργασίας, ασκώντας διαφορετικό επάγγελμα και δημιουργώντας την προσωπική του επαγγελματική διαδρομή.

Για να γίνει με σαφήνεια κατανοητή η συλλογιστική μου σας παρουσιάζω 5 παραδείγματα, ένα από κάθε επιστημονικό πεδίο με ενδεικτικούς συνδυασμούς βασικού πτυχίου και μεταπτυχιακού και την πιθανή έκβαση αυτών των συνδυασμών.

1^ο Επιστημονικό Πεδίο: Τμήματα Ιστορίας Αρχαιολογίας

Ο πτυχιούχος του τμήματος Ιστορίας – Αρχαιολογίας με μεταπτυχιακό στην «Ενάλια Αρχαιολογία» μπορεί να απασχοληθεί στον Τουρισμό, με μεταπτυχιακό στις «Νέες Τεχνολογίες και Πολιτιστική Κληρονομιά» στην Ψηφιακή Τεχνολογία, με μεταπτυχιακό στη «Διαχείριση Μνημείων: Αρχαιολογία, Πόλη και Αρχιτεκτονική» μπορεί να απασχοληθεί στον εργασιακό τομέα της Ενέργειας/ Περιβάλλοντος. Και όλα αυτά τη στιγμή που κάποιος πτυχιούχος Ιστορικού Αρχαιολογικού θα θεωρούσε ότι η μοναδική πιθανή καριέρα θα του προέκυπτε στον τομέα της Εκπαίδευσης μέσα από ένα μεταπτυχιακό στη «Διδακτική της Ιστορίας».

2^ο Επιστημονικό Πεδίο: Τμήματα Μαθηματικών

Πτυχιούχος του τμήματος Μαθηματικών με μεταπτυχιακό στη «Στατιστική & Ανάλυση Δεδομένων- Αναλογιστικά Χρηματοοικονομικά Μαθηματικά» μπορεί να απασχοληθεί σε Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες/ Logistics, με μεταπτυχιακό στη «Βιοστατιστική» στον τομέα της Υγείας, με μεταπτυχιακό στα «Μαθηματικά Θεμέλια Πληροφορικής & Εφαρμογές» μπορεί να απασχοληθεί στον εργασιακό τομέα της Ψηφιακής Τεχνολογίας. Ένα μεταπτυχιακό στα «Ευφυή Συστήματα – Μεθοδολογίες» μπορεί να οδηγήσει στον τομέα της Βιομηχανίας/Μεταποίησης, ενώ ένα μεταπτυχιακό στο «Μάνατζμεντ Τουριστικών Επιχειρήσεων & Οργανισμών» τον καθιστά ικανό να εργαστεί στον τομέα του Τουρισμού.

3^ο Επιστημονικό Πεδίο: Τμήματα Φαρμακευτικής

Ο πτυχιούχος του τμήματος Φαρμακευτικής με μεταπτυχιακό στη «Φαρμακογνωσία – Φυτικά Φαρμακευτικά Προϊόντα» μπορεί να απασχοληθεί στον εργασιακό τομέα της Γεωργίας/ Τροφίμων, με μεταπτυχιακό στη «Βιομηχανική Φαρμακευτική και Φαρμακευτική Ανάλυση» μπορεί να απασχοληθεί στη Βιομηχανία/Μεταποίηση, με μεταπτυχιακό στην «Ιατρική Χημεία: Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Φαρμακευτικών Προϊόντων» στον τομέα της Υγείας/Φροντίδας Ανθρώπων. Μια ειδίκευση στο «Φαρμακευτικό Marketing» ανοίγει την πόρτα στον πτυχιούχο φαρμακευτικής στις Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες/Logistics, ενώ ένα μεταπτυχιακό στην «Πληροφορική Επιστημών Ζωής» του δίνει τη δυνατότητα να εργαστεί στον χώρο της Ψηφιακής Τεχνολογίας.

4^ο Επιστημονικό Πεδίο: Παιδαγωγικά Τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης

Ο πτυχιούχος του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης με μεταπτυχιακό στις «Τεχνολογίες Πληροφορικής στην Εκπαίδευση» ανοίγει την πόρτα στον εργασιακό τομέα της Ψηφιακής Τεχνολογίας, με μεταπτυχιακό στην «Ειδική Αγωγή» μπορεί να εργαστεί στο χώρο της Υγείας/ Φροντίδας Ανθρώπου, με μεταπτυχιακό στο «Μάνατζμεντ Τουριστικών Επιχειρήσεων» μπορεί να απασχοληθεί στον Τουρισμό ενώ με μεταπτυχιακό στην «Εκπαιδευτική Τεχνολογία και Ανάπτυξη Ανθρωπίνων Πόρων» μπορεί να εργαστεί στο χώρο της Βιομηχανίας/ Μεταποίησης.

5^ο Επιστημονικό Πεδίο: Τμήματα Διοίκησης Επιχειρήσεων

Ένας πτυχιούχος Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων μπορεί με ένα μεταπτυχιακό στην «Οργάνωση & Διοίκηση Επιχειρήσεων Τροφίμων και Γεωργίας» να εργαστεί στον τομέα της Γεωργίας/ Τροφίμων, με μεταπτυχιακό στη «Διοίκηση Ναυτιλιακών Επιχειρήσεων» στον τομέα της Ναυτιλίας, με μια εξειδίκευση στη «Διοίκηση & Διαχείριση Υπηρεσιών Υγείας & Κοινωνικής Φροντίδας» να εισέλθει στον χώρο της Υγείας/ Φροντίδας Ανθρώπων. Επίσης, με μεταπτυχιακό στο «Banking and Financial Markets» μπορεί να εργαστεί στον εργασιακό τομέα των Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών/Logistics, ενώ με ένα μεταπτυχιακό στη «Διοίκηση Έργων & Ανάπτυξη Προϊόντων» μπορεί να εργαστεί στη Βιομηχανία/Μεταποίηση.

Από όλα τα παραπάνω καταλήγουμε στο ότι η «καλή» σχολή για τον καθένα είναι μια προσωπική υπόθεση που σχετίζεται με την επιθυμία αλλά και την στοχευμένη του προσπάθεια να εξασφαλίσει πολλές εναλλακτικές διαδρομές.

Ας έχετε στο νου σας οι υποψήφιοι των πανελληνίων αλλά και οι γονείς αυτών: η ύπαρξη εναλλακτικών καριέρων προσφέρει μια δικλείδα ασφαλείας απέναντι στην ανεργία!

Μαρία Μπιλιώνη,

Σύμβουλος Εκπαίδευσης & Σταδιοδρομίας, www.tangramedu.net