Το Τμήμα Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Π.Ε. Κοζάνης ενημερώνει τους υπόχρεους (φυτώρια, σημεία πώλησης καλλωπιστικών φυτών και πολλαπλασιαστικού υλικού, εταιρειών διεθνών μεταφορών, παραγωγών, συνεταιρισμών, γεωπόνων του δημοσίου και ιδιωτών, τελωνιακών, Δήμων και Εργολάβων δημοσίων κηποτεχνικών έργων) σχετικά με τα μέτρα πρόληψης της εισαγωγής και εξάπλωσης τoυ επιβλαβή οργανισμού καραντίνας Xylella fastidiosa (Well and Raju) :
Α) Τα φυτά που εμπίπτουν στις διατάξεις του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2020/1201 χωρίζονται σε δύο κατηγορίες σύμφωνα με το άρθρο 1 του εν λόγω κανονισμού:
«φυτά –ξενιστές»: τα φυτά προς φύτευση εκτός των σπόρων, τα οποία έχουν βρεθεί προσβεβλημένα από τον επιβλαβή οργανισμό Xylella fastidiosa σε παγκόσμιο επίπεδο, σε φυσικές συνθήκες και η προσβολή έχει επιβεβαιωθεί από δύο διαφορετικές διαγνωστικές μεθόδους.
«συγκεκριμένα φυτά»: τα φυτά-ξενιστές στα οποία έχει εντοπιστεί προσβολή από
συγκεκριμένα υποείδη του επιβλαβούς οργανισμού Xylella fastidiosa η ύπαρξη των
οποίων έχει διαπιστωθεί στον Ενωσιακό χώρο.
Β) Τα Κράτη Μέλη πραγματοποιούν ετήσιες επισκοπήσεις για τον συγκεκριμένο επιβλαβή οργανισμό στο έδαφος τους (άρθρο 2) και για όλα τα φυτά ξενιστές του επιβλαβούς οργανισμού.
Γ) Κάθε Κράτος Μέλος καταρτίζει Σχέδιο έκτακτης ανάγκης (άρθρο 3) το οποίο το επικαιροποιεί κατά περίπτωση έως τις 31 Δεκεμβρίου κάθε έτους.
Δ) Σε περίπτωση διαπίστωσης του επιβλαβούς οργανισμού στο έδαφος ενός Κράτους Μέλους,
ενημερώνεται άμεσα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα υπόλοιπα Κράτη Μέλη, το αργότερο μέσα σε οκτώ (08) εργάσιμες ημέρες από την ημέρα τις επίσημης εργαστηριακής επιβεβαίωσης.
Ε) Τα μέτρα για την αποτροπή της εξάπλωσης του οργανισμού Xylella fastidiosa εντός της Ένωσης είναι τα ακόλουθα:
Καθορισμός Οριοθετημένων Περιοχών (άρθρο 4)
Σε περίπτωση επιβεβαίωσης της παρουσίας του συγκεκριμένου επιβλαβή οργανισμού στην επικράτεια του Κράτους Μέλους, θα πρέπει να οριοθετηθούν άμεσα και χωρίς
καθυστέρηση η προσβεβλημένη ζώνη και η ζώνη ασφαλείας.
Η προσβεβλημένη ζώνη έχει ακτίνα τουλάχιστον 50 μέτρων γύρω από το φυτό που βρέθηκε θετικό στο βακτήριο Xylella fastidiosa.
Η ζώνη ασφαλείας έχει πλάτος τουλάχιστον 2,5 χλμ σε περίπτωση λήψης μέτρων
εκρίζωσης. Κατά παρέκκλιση του ανωτέρου, το πλάτος της ζώνης ασφαλείας μπορεί να μειωθεί σε 1 χλμ όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 5 Καν.2020/1201.
Μέτρα εκρίζωσης
Εντός της προσβεβλημένης ζώνης όλα τα προσβεβλημένα ή συμπτωματικά φυτά
απομακρύνονται υποχρεωτικά. Τα φυτά που ανήκουν στο ίδιο είδος με τα προσβεβλημένα φυτά ή σε άλλα είδη που βρέθηκαν προσβεβλημένα στην οριοθετημένη περιοχή, επίσης απομακρύνονται, ανεξαρτήτως εάν είναι προσβεβλημένα από τον επιβλαβή οργανισμό Xylella fastidiosa. Επιπλέον, άλλα συγκεκριμένα φυτά που είναι γνωστό ότι προσβάλλονται από το συγκεκριμένο υποείδος του Xylella fastidiosa πρέπει επίσης να απομακρυνθούν εάν δεν έχει πραγματοποιηθεί δειγματοληψία και εξέταση άμεσα για την παρουσία του.
Φύτευση συγκεκριμένων φυτών σε προσβεβλημένες ζώνες
Η φύτευση των συγκεκριμένων φυτών σε προσβεβλημένες ζώνες επιτρέπεται μόνο σε μία από τις ακόλουθες περιπτώσεις:
Τα συγκεκριμένα φυτά καλλιεργούνται σε τόπους παραγωγής προστατευμένους από έντομα και φορείς του βακτηρίου.
Τα συγκεκριμένα φυτά ανήκουν κατά προτίμηση σε ποικιλίες που έχουν χαρακτηριστεί ανθεκτικές ή ανεκτικές στον επιβλαβή οργανισμό Xylella fastidiosa και φυτεύονται σε περιοχές που υπόκεινται σε μέτρα περιορισμού αλλά είναι εκτός της περιοχής των 5 χλμ από το όριο της προσβεβλημένης ζώνης με τη ζώνη ασφαλείας.
Τα συγκεκριμένα φυτά ανήκουν στον ίδιο είδος με τα φυτά τα οποία έχουν υποβληθεί σε δειγματοληψία και εξέταση και βρέθηκαν απαλλαγμένα από το Xylella fastidiosa βάσει αποτελεσμάτων επισκοπήσεων των τελευταίων δύο χρόνων και φυτεύονται στις προσβεβλημένες ζώνες που εφαρμόζονται μέτρα εκρίζωσης.
Μετακίνηση συγκεκριμένων φυτών εντός και εκτός των οριοθετημένων περιοχών
Η μετακίνηση των συγκεκριμένων φυτών εκτός των οριοθετημένων ζωνών και από τη
προσβεβλημένη ζώνη στη ζώνη ασφαλείας μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο κάτω από αυστηρές προϋποθέσεις.
Συγκεκριμένες παρεκκλίσεις εφαρμόζονται στα συγκεκριμένα φυτά τα οποία δεν έχουν βρεθεί προσβεβλημένα στις οριοθετημένες περιοχές κατά τη διάρκεια του προγράμματος των επίσημων επισκοπήσεων.
‘Όλα τα φυτά που αναφέρονται στα άρθρα 19 έως και 26 του Κανονισμού μετακινούνται εντός της Ένωσης μόνο εάν συνοδεύονται από φυτοϋγειονομικό διαβατήριο βάση των άρθρων 79 έως 95 του Νέου Κανονισμού για τη φυτοϋγεία 2016/2031/ΕΕ. Τέλος, για τη μετακίνηση εντός της Ένωσης των συγκεκριμένων φυτών που αναφέρονται στο άρθρο 23πρέπει να πληρούνται και οι προϋποθέσει του άρθρου 27 α & β.
Για την αποτροπή εισαγωγής του Xylella fastidiosa στην Ένωση από Τρίτες Χώρες αλλά παράλληλα τη διευκόλυνση των εμπορικών συναλλαγών, θα πρέπει να τηρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 28 έως 31 κατά περίπτωση, όπως ορίζονται στον Κανονισμό 2020/1201/ΕΕ. Συγκεκριμένα, τα φυτά-ξενιστές καταγωγής τρίτων χωρών, κατά την εισαγωγή τους στην Ένωση, συνοδεύονται από Πιστοποιητικό Φυτοϋγείας και πληρούν όλες οι προϋποθέσεις που αναγράφονται στα άρθρα 28 έως και 30 του Κανονισμού 2020/1201/ΕΕ.
Σύμφωνα με την ισχύουσα φυτοϋγειονομική νομοθεσία (Π.Δ.365/2002-ΦΕΚ 307 οι υπόχρεοι οφείλουν να γνωστοποιούν στην αρμόδια αρχή (Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής) οποιαδήποτε ασυνήθιστη εμφάνιση επιβλαβών οργανισμών ή συμπτωμάτων ή κάθε άλλη ανωμαλία που αφορά τα φυτά.
Οι ενδιαφερόμενοι για οποιαδήποτε πληροφορία μπορούν να απευθύνονται στην Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Π.Ε. Κοζάνης, Τμήμα Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου.
