Μπορεί για τους ανθρώπους που ζούμε στην πόλη η εναλλαγή των εποχών να περνά, σχεδόν, απαρατήρητη, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο για τους ανθρώπους της υπαίθρου και δη των γυναικών.
Όσοι είχαμε την τύχη να γνωρίσουμε τη ζωή στο χωριό με συχνές επισκέψεις στους παππούδες και τις γιαγιάδες μας, κατακλυζόμαστε με μνήμες γλυκές από την δική τους γεμάτη καθημερινότητα.
Πέρα από τη δουλειά στα χωράφια, το νοικοκυριό είχε τη δική του φροντίδα. Το πάστρεμα του σπιτιού, ο κήπος με τα λουλούδια και οι μικροί μπαξέδες σε κάθε σπίτι, σε έκαναν να απορείς για τις αντοχές αυτών των ανθρώπων. Κάθε εποχή σηματοδοτούσε και διαφορετικές δουλειές και προετοιμασίες.
Από τα μέσα του Αυγούστου μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου, οι γυναίκες στα χωριά φροντίζουν για την παρασκευή τραχανά και πέτουρων. Τροφές που μεγάλωσαν γενιές ολόκληρες και σε δύσκολες εποχές, λόγω της φτώχειας. Τροφές, οι οποίες παρασκευάζονται και σήμερα, σε συνέχεια των παραδόσεων, άσχετα αν τα χωριά ερημώνουν σιγά –σιγά.
Στο παρακάτω video, οι κυρίες: Ευαγγελία Καρασούνα, Ελένη Καπουσίδου, Ελευθερία Χάιτα, Παρασκευή Γαβριηλίδου, Χρυσούλα Καρασούνα και Αθανασία Στογιάννη, μας μιλούν για τον Γυναικείο Σύλλογο και μας περιγράφουν την προετοιμασία τοπικών προϊόντων:
Για την «ιεροτελεστία» της παρασκευής τους, μιλήσαμε με τις γυναίκες του Συλλόγου Γυναικών Φούφα « Αγία Παρασκευή», οι οποίες με το πιο ζεστό χαμόγελό τους με υποδέχθηκαν σε χώρο εστίασης του χωριού.
Όπως μας ενημέρωσε η Πρόεδρος, κα. Ευαγγελία Καρασούνα, ο Σύλλογος Γυναικών Φούφα «Αγία Παρασκευή» μετρά 13 χρόνια ζωής. Το 2007 εκφράστηκε η ανάγκη για ψυχαγωγία και δραστηριοποίησή τους στα πολιτιστικά, κυρίως, δρώμενα από σημαντικό μέρος των γυναικών. Την οργάνωση και σύσταση του συλλόγου συντόνισε η τότε Πρόεδρος, κα. Ελένη Καπουσίδου.
Μέσα σε αυτά τα χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί πολλές συνεστιάσεις, εκδρομές σε Ελλάδα και εξωτερικό, εκδηλώσεις (κοπή βασιλόπιτας, γιορτή της γυναίκας, γιορτή της μητέρας, γιορτή πατάτας, κ.ά), αλλά και ομιλίες επιστημόνων για ιατρικά ζητήματα που απασχολούν και προβληματίζουν τις γυναίκες. Επίσης, έχουν συστήσει χορωδία, χορευτικό τμήμα παραδοσιακών χορών κι έχουν εκδώσει βιβλίο με παραδοσιακές συνταγές του Φούφα. (Ο Φούφας, γνωστός πριν από το 1927 ως Παλαιοχώρι , είναι χωριό του Δήμου Εορδαίας της Π.Ε. Κοζάνης. Πριν από τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης το 2011, ήταν μέρος του Δήμου Μουρικίου. Η απογραφή του 2011 κατέγραψε 575 κατοίκους στο χωριό.)
Είναι παρούσες σε κάθε γιορτή, σε κάθε εκδήλωση και σε κάθε πανηγύρι που πραγματοποιείται στο χωριό, εκφράζοντας την φιλοξενία τους με το να προσφέρουν τα κεράσματά τους στους επισκέπτες.
Εκτός από τις οργανωμένες συλλογικές τους δράσεις, στηρίζουν και βοηθούν η μία την άλλη με την προετοιμασία παραδοσιακών προϊόντων για τον χειμώνα.
Σε μικρές ομάδες, μαζεύονται σε σπίτια και φτιάχνουν τραχανά και πέτουρα με γέλια, πειράγματα, αλλά και σοβαρές συζητήσεις.
Για την παρασκευή του τραχανά, αλλά και την διατήρηση των παραδόσεων, μας μίλησε η κα. Ελένη Καπουσίδου. «Αυτό που θέλω να πω στις νέες είναι να κρατήσουνε την παράδοση. Το χωριό μας έχει πολλή ωραία παράδοση τόσο στα πολιτιστικά όσο και σε θέματα νοικοκυριού. Οι γυναίκες μας, από τα πολύ παλιά χρόνια, έκαναν τα ζυμαρικά το καλοκαίρι, τα οποία χρησιμοποιούσαν όλο το χρόνο. Αυτό θα πει και νοικοκυρά. Ετοιμάζομαι από το καλοκαίρι, για όλο το χρόνο», όπως χαρακτηριστικά μας ανέφερε. Άλλωστε παλιότερα δεν υπήρχε super market κι έπρεπε μόνες τους να κάνουν τις παρασκευές και την προετοιμασία για όλο το χρόνο. «Τραχανάδες υπάρχουν πολλών τύπων. Είναι ο σταρένιος ή σκληρός τραχανάς και γίνεται από σιτάρι, γάλα και γιαούρτι. Ο μαλακός τραχανάς, γίνεται με αλεύρι, αυγά και γάλα, ο οποίος έχει μεγαλώσει γενεές και γενεές. Ο νηστίσιμος τραχανάς, ο οποίος γίνεται με αλεύρι και διάφορα λαχανικά, ανάλογα με το πώς αρέσει σε κάθε γυναίκα, αλλά και το πώς έμαθε να τον παρασκευάζει από την μητέρα ή τη γιαγιά της» μας είπε η κα. Καπουσίδου, παρουσιάζοντάς μας την τραχανόπιτα που είχε φτιάξει με λουκάνικα, τσιγαρίδες και σταρένιο τραχανά.
Η κα. Ελευθερία Χάιτα, από τις μεγαλύτερες ηλικιακά κυρίες, αλλά με μια απίστευτη ζωντάνια, μας μίλησε για την παρασκευή των πέτουρων (ζυμαρικών ιδιαίτερα διαδεδομένων) και την ανάγκη σύμπραξης αρκετών γυναικών, καθώς η διαδικασία είναι κουραστική. Χρειάζεται να γίνει ζύμη, να χωριστούν μικρά κομμάτια, τα οποία θα ανοιχτούν σε φύλλα, να μείνουν έξω για μία εβδομάδα σκεπασμένα για να ξεραθούν και μετά να γίνει η κοπή τους, ανάλογα με το πώς αρέσκεται η κάθε νοικοκυρά. Μπορούν να διατηρηθούν έως και δύο χρόνια.
Τον τρόπο παρασκευής των χυλοπίτων, κάτι παρόμοιο με τα πέτουρα, αλλά και τον βραστό τραχανά, παρουσίασε η κα. Παρασκευή Γαβριηλίδου, αναφέροντας ότι χρειάζεται αλεύρι, γάλα και αυγά. Δημιουργείται ζύμη, χωρίζεται σε μικρά κομμάτια και ανοίγονται φύλλα, τα οποία πρέπει να μείνουν σε εσωτερικό χώρο για να στεγνώσουν, περίπου 10 με 15 ημέρες. Στο παρελθόν, όπως μας είπε η κυρία Παρασκευή, η κοπή των χυλοπίτων γινόταν στο πάχος ενός σπιρτόξυλου, ενώ σήμερα χάριν ευκολίας κόβονται πιο χοντρά σε μέγεθος. Όπως λέει και η λέξη, τον βραστό τραχανά τον βράζεις πάρα πολύ καλά και αφού τον αφήσεις να στεγνώσει για δέκα (10) μέρες μέσα στο σπίτι είναι έτοιμος για κατανάλωση.
Πέρα από τα φαγητά που μπορεί να φτιάξει κανείς με τραχανά και πέτουρα, υπάρχουν και αρκετές συνταγές για νόστιμα γλυκά. Όπως είναι ο χαλβάς με πέτουρα. Ένα εύκολο και γρήγορο σχετικά γλυκό, όπως μας είπε η κυρία Χρυσούλα Καρασούνα, η οποία μας δίνει την συνταγή στο video που ακολουθεί.
Κάθε χωριό, εκτός από τα παραδοσιακά του φαγητά και προϊόντα, έχει ενσωματώσει στην κουζίνα του συνταγές από διάφορες περιοχές της χώρας, όπως, επίσης, από τον Πόντο και την Μικρά Ασία. Κάποιες από αυτές τις συνταγές μας παρουσιάζονται στο video.
Περνώντας χρόνο και συζητώντας με τις γυναίκες του συλλόγου, διαπίστωσα την αγάπη που έχουν για το χωριό και τις παραδόσεις του, την διάθεση για προσφορά, την δίψα για κοινωνική συναναστροφή και συμμετοχή στα πολιτιστικά δρώμενα. Παράπονό τους ότι πλέον ελάχιστοι νέοι επιλέγουν τη ζωή στο χωριό, καθώς αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με την ανεργία και ο πρωτογενής τομέας δεν μπορεί να εξασφαλίσει πλήρως τα προς το ζην.
Για μία ακόμη φορά, τονίστηκε η ανάγκη να ενισχυθεί η περιφέρεια και η ύπαιθρος, να ζωντανέψουν και πάλι τα χωριά, να υπάρξει συνέχεια σε όλα αυτά τα στοιχεία που κράτησαν τον ελληνισμό σε βάθος χρόνου.
Η ζωή στο χωριό είναι μεν δύσκολη, θέλει σκληρή δουλειά, αλλά από την άλλη, ποιος δεν αποζητά την αίσθηση της ελευθερίας που σου δημιουργεί η ενασχόληση με τη γη και τη φύση.
Μαρία Κοτζακόλιου – agrovoice.gr
