Χρόνια εκεί στα μνήματα των δώδεκα Αποστόλων στην Ερατυρα μέσα σε επιτύμβιες ξηλωμένες πλάκες με ένα καντηλάκι δίπλα στο ντουβάρι,είναι συχρωτισμένη μια παρέα Σελτσιωτών να μασλατεύει στη σιγαλιά των κοιμωμένων οδυρμών.. Όλοι τους αποδήμησαν στη γειτονιά των αγγέλων εδώ και πολλά χρόνια. Εκεί είναι και το όνομα του Γιάννη Διαμαντόπουλου του πατέρα, τον οποίο χαϊδευτικά μπαρπαγιαννη τον αποκαλούσα. Αυτός ο ανώνυμος στρατιώτης όπως και χιλιάδες άλλοι επέζησε σε εκείνη την καταχνιά της οπισθοχώρησης του Αλβανικού μετώπου του 40. Ο λοχαγός του Ελληνικού στρατού τον βρήκε πεσμένο και ανήμπορο να περπατήσει στην άκρη του χωματόδρομου. Ήταν τραυματισμένος από κρυοπαγήματα με τα πόδια γεμάτα πληγές. Όταν είδα τον αξιωματικό έλεγε, νόμιζα, ότι έβλεπα καβαλα στο άλογο τον Αιη Γιώργη του χωριού μου, που ήρθε να με σώσει.
Μέσα στον πόνο, έλεγε, και στην παραζάλη, άκουσα σαν τη φωνή του Καραϊσκάκη, να λέει δυνατά. Στρατιώτη τι έπαθες; τι συμβαίνει; Στο άκουσμα πήρα ανάσα. Δυο πράγματα φοβόμασταν εμείς οι στρατιώτες στον πόλεμο. Το βαθύ τραύμα που έτρωγε τα σωθικά σου και το αργό βασανιστικό σάπισμα των ποδιών από τα κρυοπαγήματα.
Με το πιστόλι στο χέρι ο λοχαγός θα σταματήσει ένα καμιόνι και από εκεί θα βρεθεί για νοσηλεία στο δεύτερο στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών. Λοχαγέ άφησα το όπλο; Στρατιώτη πήγαινε στην ευχή και το όπλο είναι σε καλά χέρια. Ο άγνωστος αξιωματικός στην οπισθοχώρηση έσωσε τον άγνωστο στρατιώτη. Τα γεγονότα είναι πραγματικά. Η αθάνατη ελληνική ψυχή έσωσε τον στρατιώτη και όλους τους στρατιώτες του 40. Αυτά ομολογούσαν οι παππούδες στο χωριό, οι οποίοι είναι σε μια φωτογραφία στο δημοτικό σχολείο της Εράτυρας. Ο μπαρμπαγιάννης δεν είναι μαζί τους, τους άφησε νωρίτερα, Σήμερα από όλους αυτούς τους παππούδες δεν ζει κανείς. Τους θυμάμαι στην πλατεία όταν ήμουν μαθητής στο εξατάξιο γυμνάσιο να λένε ιστορίες για το Αλβανικό.
Δεύτερο μέρος Η ΟΠΙΣΘΟΧΩΡΗΣΗ
Στη νεότερη ιστορία ελάχιστοι όπως ο ιστορικός Νίκος Ψυρούκης αναφέρθηκαν στην οπισθοχώρηση του 1941. Αγνόησαν την πιο σημαντική στιγμή του πολέμου που σημάδεψε όλη τη δεκαετία του 40 για τον Ελληνισμό. Εκείνο το βράδυ στις 19 με 20 του Απρίλη το 41 οι μπαρουτοκαπνισμένοι στρατηγοί Τσολάκογλου Δεμέστιχας. Μπάκος, Κατσιμήτρος μαζί με το δεσπότη Σπυρίδων, ήρωες του Αλβανικού πολέμου θα εισβάλουν στο στρατηγείο της Ηπείρου στα Γιάννενα και θα καθαιρέσουν την στρατιωτική ηγεσία του Βασιλιά και του Παπάγου τους οσεί παρόντες στους πολέμους και θα υπογράψουν συνθήκη με τους Γερμανούς, για τη σωτηρία όπως έλεγαν των χιλιάδων στρατιωτών. Την ημέρα εκείνη οι ήρωες έγιναν δοσίλογοι και οι άκαπνοι ήρωες. Το τι ξημερώνει η μέρα και πόσα φτιάχνει μοίρα, όπως θα έλεγαν και οι στωικού φιλόσοφοι, ουδείς μπορεί να ξέρει. Από την ώρα εκείνη η Ελλάδα θα περάσει στη μεγάλη περιπέτεια της δεκαετίας του 40 και θα κορυφωθεί το 49 με τη λήξη του εμφυλίου. Στα βουνά της Ηπείρου και της δυτ. Μακεδονίας το 1040 ξεκίνησαν οι πόλεμο και στα ίδια βουνά της δυτκης Μακεδονίας θα τερματίσουν ύστερα από 10 χρόνια το 1949.
Φωτογραφίες.
1. Στην πρώτη φωτογραφία ο μπαρμπαγιάννης με τον στρατηγό Θωμά Τσώλη. Εξαίρετος αξιωματικός χρημάτισε διοικητής πυροβολικού στην Κοζάνη και παντρεμένος με τη Μαριέτα Διαμ.
Είναι στην τοποθεσία του Αγίου Αθανασίου Εράτυρας. Πέρασε και αυτός στην γειτονιά των αγγέλων.
2 .Στη δεύτερη φωτό η ταυτότητα του υπουργείου στρατιωτικών. 3. Στη Τρίτη το εξιτήριο από το νοσοκομείο Αθηνών και η απόφαση το 1941. 4. Η τέταρτη από το πολεμικό μουσείο. Στρατιώτες με κρυοπαγήματα σε άθλια κατάσταση.Ετσι και χειρότερα ήταν οι στρατιώτες της Αλβανίας. Ήταν αδύνατον να περπατήσουν.
Γ.Δ.
