Ψάχνοντας ένα αναπτυξιακό μοντέλο για τον Δήμο Σερβίων – Επίλογος (Του Ανδρέα Τσιφτσιάν)

Έκλεισα έναν πρώτο κύκλο δημοσιεύσεων σχετικά με στρατηγικές επενδύσεις για το Δήμο Σερβίων.

Ας τις συνοψίσω επιγραμματικά:

1. Μεγάλο συνεδριακό κέντρο σε συνδυασμό με δυνατότητα συνεδρίων εν πλω.

2. Μεγάλο πολυθεματικό, ψυχαγωγικό και εκπαιδευτικό-διαδραστικό πάρκο βιωματικής εμπειρίας για παιδιά, νέους και ηλικιωμένους στην λίμνη.

3. Προπαρασκευαστικό σχολείο γλυπτικής και μαρμαροτεχνίας.

4. Ιατρική μονάδα ψυχικής αποκατάστασης με ζώα.

5. Καθετοποιημένη μονάδα παραγωγής βιοτοξικών δηλητηρίων και πλάσματος.

6. Δημιουργία σειράς διαδραστικών μουσείων για τα Σέρβια (διαδραστικό μουσείο βυζαντινής τέχνης, βυζαντινής τεχνολογίας, πλανητάριο κοκ).

Εκτός από το 3. τίποτε άλλο δεν υπάρχει στην Ελλάδα.

Παράλληλα, πέρα από επενδύσεις, έγινε αναφορά σε δυνατότητες ευκαιρίας, όπως:

1. Φεστιβαλικός τουρισμός (φεστιβάλ διαδραστικού θεάτρου, γαστρονομίας, street art κοκ).

2. Ανάδειξη των Σερβίων σε πανευρωπαϊκό κέντρο «θερινού πανεπιστημίου» σε συνεργασία με την AEGEE (με δημιουργία νέων υποδομών μαθητικής-φοιτητικής εστίας).

3. Η ένταξη της Καστροπολιτείας στα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, η στρατηγική συνεργασία με πανεπιστήμια, κοινωφελή ιδρύματα, δυνατότητα διοργάνωσης συνεδρίων βυζαντινολογίας κοκ.

4. Η αναβάθμιση της Νεράιδας σε χωριό γαστρονομικής εμπειρίας με ανάδειξη των τοπικών προϊόντων και οργανωμένη στοχοθέτηση για βραβεύσεις εστιατορίων.

5. Πάρκα καλαμποκιού, ολική αναδάσωση του ορεινού όγκου της λίμνης κοκ.

Από αυτά, τα περισσότερα δεν υπάρχουν στην Ελλάδα.

Ήταν μία επιλεκτική πρώτη αναφορά. Θα έχω την ευκαιρία σε έναν επόμενο κύκλο άρθρων να αναφερθώ και σε πιο κοινότυπες επενδύσεις.

Ήταν μία προσέγγιση για στρατηγικές επενδύσεις μεγάλης οικονομίας κλίμακος, διότι – κακά τα ψέματα – μόνο αυτές υπόσχονται οικονομική μεγέθυνση και αύξηση του ΑΕΠ. Όλα τα άλλα είναι ασπιρίνες σε βαριά άρρωστο.

Στόχος ήταν αυτό που υποσχέθηκα στην εισαγωγή: Προτάσεις για «θέσεις εργασίας, η καινοτομία, η υψηλή προστιθέμενη αξία προϊόντων και υπηρεσιών και η δημιουργία υψηλών εισοδημάτων με εξειδικευμένα επαγγέλματα. Τίποτε λιγότερο από ένα brand name που θα μας κάνει μοναδικούς.  Αυτό είναι τελικά το ζητούμενο: Το όραμα του να ποδοπατoύνται και να στήνονται στην ουρά για να αποκτήσουν αυτό που προσφέρεις». Αυτό που δεν θα προσφέρει κανείς άλλος.

Δεν αναφέρθηκα στην ιχθυοκαλλιέργεια και στον θρησκευτικό ή περιπατητικό τουρισμό, καθώς και σε ανάδειξη ήδη υφιστάμενων ευκαιριών, όπως στα Μπουχάρια, στα γαστρονομικά καλούδια του Λιβαδερού, στην λίμνη Ιλαρίωνα και στην συνεργασία με την Αιανή και το Βελβενδό. Ήθελα να δώσω βαρύτητα σε αυτά που μπορούν να δημιουργηθούν ex nihilo, με σεβασμό στην ιδιαιτερότητα της κάθε περιοχής και αναδεικνύοντας το αναπτυξιακό, τοπικό της προφίλ.

Δεν αναφέρθηκα στην γεωθερμία, σε θερμοκήπια με γεωθερμικές αντλίες θερμότητας, στο φυτώριο Σερβίων, στην εμφιάλωση νερού, στην ανάδειξη της Καστανιάς κοκ (Αλήθεια, αυτή η κεντρική βρύση της Παλιάς Καστανιάς το πετάει ακόμα το νερό στο αυλάκι με τα απόνερα;)

Τελικά όμως, ο πραγματικός στόχος αυτών των άρθρων ήταν

να αλλάξουν την ατζέντα της συζήτησης. Είμαστε πραγματικά εκτός θέματος. Τhe winter is coming και συμπεριφερόμαστε σαν την κοκκινοσκουφίτσα που μαζεύει λουλουδάκια στο δάσος.

Υπήρξαν και κοροϊδευτικά και απαξιωτικά σχόλια στο ίντερνετ. Βέβαια όλοι αυτοί οι φίλοι δεν γνωρίζουν ότι η εμπειρία μου στην αρθρογραφία είναι αρκετά μεγάλη, ώστε να έχω αποκτήσει πια ανοσία στο ad hominem. Έχω φακελωθεί σε ξένη πρεσβεία κράτους εξ ανατολών για να έχω πρόβλημα με το τί λέγεται στα Σέρβια. Με διασκεδάζουν.

Αυτό όμως που είναι πράγματι λυπηρό, είναι να σου έχει δοθεί θέση ευθύνης κι εσύ να την σπαταλάς για να αντιπολιτεύεσαι πολίτες. Να εκλαμβάνεις την αγωνία ενός πολίτη και τις προτάσεις του για ανάπτυξη της Πατρίδας του ως προσωπικό κίνδυνο, να αισθάνεσαι ότι απειλείσαι, αντί να δεις ποιες από αυτές τις προτάσεις μπορεί να κάνεις και δικές σου.

Θα βρω και τον μπελά μου κι από πάνω!

Πολλοί φίλοι επίσης, χαρακτήρισαν τα παραπάνω ως ανέφικτα. Αδιαφορώ. Η δική μου «ιδανική πολιτεία» είναι αδιαπραγμάτευτη. Προτιμώ να ανήκω στους τρελούς που αλλάζουν τον κόσμο, παρά στους λογικούς που προσαρμόζονται σ’αυτόν. Όποιος ασκήσει κριτική, ευπρόσδεκτος, αλλά ας παρουσιάσει ευχαρίστως και το δικό του όραμα για τα Σέρβια (αν έχει). Όλα είναι εφικτά. Θέση περί του αντιθέτου χωρίς τεκμηρίωση είναι εξυπνάδα. Όποιος διαφωνεί με κάτι, έχει πάντα την ηθική υποχρέωση να αντιπροτείνει. Είμαι όλος αφτιά.

Από την στιγμή που τις δημοσίευσα δεν ανήκουν πια σε μένα. Είναι πια δικές σας.

Επίσης, η μία πρόταση δεν αναιρεί την άλλη, αλλά την συμπληρώνει. Θέση-αντίθεση-σύνθεση.

Πάρτε αυτές τις προτάσεις, εμπλουτίστε τις με τις δικές σας, πετάξτε ό,τι δεν σας αρέσει, κρατείστε ό,τι σας αρέσει και απαιτήστε αποφασιστικά. Στην τελική, πετάξτε τα όλα. Πιο πιθανό το θεωρώ, αλλά τουλάχιστον ξεκινήστε να μιλάτε για παραγωγικά έργα.

Αλλού βαράν τα όργανα κι αλλού χορεύουμε.

Θεωρήθηκε μάλιστα ότι κάνω αντιπολίτευση. Αν ήθελα να σας κάνω αντιπολίτευση κύριοι, θα το έκανα και μάλιστα με πολύ μεγάλη ευκολία και με έναν τρόπο που στην δική σας νοοτροπία φαντάζει μάλλον εξωτικός: Με επιχειρήματα. Όχι με κυνήγι μαγισσών.

Για το τέλος κάποιες φιλικές συμβουλές:

Όταν μιλάς για ένα έργο, όπως για παράδειγμα σχετικά με βιομάζα ή ένα τυροκομείο, οφείλεις τουλάχιστον να αναφέρεις τον προβλεπόμενο αριθμό θέσεων εργασίας. Επίσης, οφείλεις να εξηγήσεις πώς θα καλυφθεί το κενό των 1000 και πλέον θέσεων εργασίας (άμεσων, έμμεσων και μετανάστευση) που θα χαθούν σε βάθος χρόνου μόνο στον Δήμο Σερβίων.

Το να προτείνεις π.χ. ένα έργο 50 θέσεων εργασίας δεν μου λέει κάτι. Θα συνεχίσω να γράφω για τους υπόλοιπους 950.

Όταν μιλάς για παραγωγή τυριού, οφείλεις να εξηγήσεις ποιό concept παραγωγής έχεις στο μυαλό σου, αν δηλαδή θα ακολουθήσεις στρατηγική ετικέτας ή αν θες να πουλάς «χύμα» από τον ντενεκέ, το target group στο οποίο απευθύνεσαι, αν θες να δημιουργήσεις ένα brand product ή ένα προϊόν no name για τον πάγκο. Τι θα πει «τυροκομείο»; Ποιο είναι το όραμά σου;

Όταν μιλάς για ΑΠΕ, ξοδεύοντας τόσες σελίδες για φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες, φρόντισε την επόμενη φορά, να μην σου ξεφύγει η κυριότερη ΑΠΕ από όλες: Η γεωθερμία! Η πλέον σχετική ΑΠΕ με την αγροτική ανάπτυξη. Αυτήν που μπορεί πραγματικά να φέρει επενδυτές για θερμοκήπια και ιχθυοκαλλιέργεια, διότι τους υπόσχεται παραγωγή με σχεδόν μηδενικό κόστος ενέργειας. (Εδώ θα έγραφα σχετικά με πανεπιστημιακή συνεργασία, προοπτικές έρευνας και ανάπτυξης στο φυτώριο Σερβίων και σε σχέση με αυτά που γίνονται στην Νιγρίτα).

Για την συγκεκριμένη προκαταρκτική μελέτη της ομάδας εργασίας του Δήμου Σερβίων θα μπορούσα να πω πολύ περισσότερα, αλλά δεν θα το κάνω. Προσωπικά δεν θα την συνυπέγραφα ποτέ. Πάντως, φιλότιμη προσπάθεια.

Τέλος και γενικά μιλώντας, οφείλουμε να έχουμε πάντα στο μυαλό μας, ότι

κανείς δεν θα σε πάρει ποτέ στα σοβαρά όταν δεν διεκδικείς αποφασιστικά κι όταν δεν έχεις δική σου ατζέντα (συγκεκριμένων) προτάσεων. Στο τέλος θα σου πετάξουν αυτό που θα τους περισσέψει. Είσαι ο βολικός καρπαζοεισπράκτορας του «πέσε πίτα να σε φάω».

Όταν διεκδικείς δέκα, θα απαιτείς εκατό, για να πάρεις στο τέλος τα δέκα. Όταν απαιτείς ένα, στο τέλος δεν παίρνεις κανένα.

Όταν διεκδικείς πάλι έργα, θα διεκδικείς μεγάλα έργα. Τα μεγάλα έργα είναι «πολύ σκληρά για να πεθάνουν». Επενδύονται τέτοια ποσά που δεν τα αφήνουν να καταπέσουν. Είναι οι πιο σίγουρες επενδύσεις γιατί τα θέλουν όλα δικά τους και τα παίρνουν όλα δικά τους. Δείτε την ιστορία του σφαγείου Σερβίων.

Θα χτυπάτε ψηλά.

Δεν είναι καιρός για επενδύσεις, αυτό είναι αλήθεια. Είναι όμως καιρός για βαθιές ανάσες και σχεδιασμό. Έχετε χρόνο να σκεφτείτε, αλλά ο χρόνος είναι λίγος.

Καλό κουράγιο σε όλους μας.

Ανδρέας Τσιφτσιάν

Οικονομολόγος