Επιστολή του Γεωργίου Λασσάνη αναγγελίας του θανάτου του Αλέξανδρου Υψηλάντη (Του δασκάλου Ηλία Γάγαλη)

Διακόσια χρόνια πέρασαν από τη στιγμή που ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, αρχηγός του Ιερού λόχου, πέρασε τον Προύθο ποταμό και ύψωσε τη σημαία της Επανάστασης στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες. Ένας δικός μας άνθρωπος συμπατριώτης μας, ο Γεώργιος Λασσάνης, έχει άμεση συσχέτιση μ’ αυτόν και αποδεικνύεται περίτρανα από το κείμενο που ακολουθεί.

Στέλνει επιστολή από τη Βιέννη της Αυστρίας στην μητέρα του Αλέξανδρου Υψηλάντη αναγγέλοντας το θάνατό του.

Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης μετά την απελευθέρωσή του, αποσύρθηκε στη Βιέννη, όπου και πέθανε σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και μιζέριας στις 31 Ιανουαρίου, 1828. Η τελευταία του επιθυμία ήταν η καρδιά του να απομακρυνθεί από το σώμα του και να σταλεί στην Ελλάδα. Η επιθυμία πραγματοποιήθηκε από το Γεώργιο Λασσάνη και τώρα βρίσκεται στο Αμαλίειο στην Αθήνα. Η ζωή του και οι τρόποι του υποδεικνύουν ότι είχε Μυοτονική δυστροφία (DM). Η DM είναι μια κληρονομική διαταραχή πολλαπλών συστημάτων η οποία μειώνει τη ζωή. (Βλ. Caughey JE. Myotonica Dystrophia και Συγγενών Διαταραχών. 1991)

Το σώμα του αρχικά θάφτηκε στο νεκροταφείο Αγ. Ο Μαρξ και αργότερα τα λείψανά του μεταφέρθηκαν στο κάστρο Υψηλάντη-Σινά στην Rappoltenkirchen – Αυστρίας από μέλη της οικογένειάς του στις 18 Φλεβάρη του 1903. H τελευταία μεταφορά του συνέβη τον Αύγουστο του 1964, όταν τελικά μεταφέρθηκε στην εκκλησία των Αγ. Ταξιαρχών στο Πεδίον του Άρεως στην Αθήνα, 136 χρόνια μετά το θάνατό του. H Ypsilanti Township στο Michigan των ΗΠΑ πήρε το όνομά της προς τιμήν του. Αργότερα η πόλη της Ypsilanti, η οποίο βρίσκεται εντός του δήμου, πήρε το όνομά της από τον αδελφό του, Δημήτριο¹.

Η επιστολή που έστειλε ο Κοζανίτης Γεώργιος Λασσάνης γράφει τα παρακάτω:

Σεβαστή Κυρία

«Όταν το απανθρώπως τυραννούμενον έθνος των Ελλήνων έκλεξεν εις το μέσον της σεβαστής οικογενείας Αυτής οδηγόν προς ανάκτησιν των ανθρωπίνων δικαίων και της ευνομίας,η Εκλαμπρότης Αυτής επρόσφερε με ψυχήν ελληνικήν ολόκαυτον θυσίαν εις την σωτηρίαν της πατρίδος τέσσερας φιλτάτους υιούς,ειπούσα προς αυτούς «Ή ταν ή επί ταν».

Ο σκοπός του ιερού τούτου επιχειρήματος ετελέσθη η κοινή γαρ ευχή επληρώθη αλλ’ ο πρωταίτιος,του οποίου το παράδειγμα έμπνευσεν εις τας καρδίας των Ελλήνων τον υπέρ της πατρίδος ενθουσιασμόν,φευ! Δεν υπάρχει πλέον.Η Θεία πρόνεια ηυδόκησε να καλέση τον αείμνηστον Αλέξανδρον εις τας αιωνίους μονάς.Χαμός ατίμητος δια την πατρίδα!ατίμητος και δια τα μητρικά της Εκλαμπρότητος Αυτής σπλάχνα.Αλλά ποίος εμπορεί να εξακριβώση τας θείας βουλάς ; Το θέλημα του Υψίστου έγινε. Η μόνη παρηγορία εις την απαραμύθητον ψυχήν της Εκλαμπρότητος. Αυτής ας ήναι η αναλάμψασα ευδαιμονία της πατρίδος. Η δόξα του αειμνήστου Μακαρίτου θα διαμένει εις τους αιώνας τους άπαντας,και η ευγνωμοσύνη του Ελληνικού έθνους θα του πλέξη τον αμάραντον στέφανον της αθανασίας.

«Επτά χόνους,σεβαστή Κυρία,συνεζούσα με τους φιλτάτους Αυτής υιούς,κ’ ήμην κοινωνός των καλών και των κακουχιών των,και τούτο μ’ ενθαρρύνει να ενοχλήσω Αυτήν με το παρόν ταπεινόν μου,προσφέρων προς το σεβαστόν Αυτής υποκείμενον την εγκάρδιον μου ευγνωμοσύνην δια την φιλίαν και δι όλας τας καλοσύνας,όσας τόσον ο αοίδημος Μακαρίτης,καθώς και οι αγαπητοί Αυτής Γεώργιος και Νικόλαος,έδειξαν προς εμέ. Ευτυχή δε νομίζω εμαυτόν,εάν ποτέ ευδοκιμήσω να γείνω κήρυξ των αρετών του Μακαρίτου.

«Μένω με όλον το προς την σεβαστήν κεφαλήν οφειλόμενον σέβας της Εκλαμπρότητος Αυτής δούλος ταπεινός.

Βιέννη την 9 απριλίου 1828 Γ. ΛΑΣΣΑΝΗΣ»

Ο Γ. Λασσάνης μετά τη μάχη στο Δραγατσάνη κατέφυγε στην Αυστρία με τους αδελφούς και τον έμπιστο σύμβουλό του. Κρατείται μαζί με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη στο φρούριο Munkats (1821-1823) και στη συνέχεια στο Theresienstadt (1823-1827)².

Τιμή και δόξα πρέπουν όλους αυτούς που πολέμησαν για την ελευθερία της Ελλάδος μας από τον οθωμανικό ζυγό, που ξεκίνησε πριν 200 χρόνια από σήμερα.

Θα ακολουθήσουν το επόμενο διάστημα και άλλα κείμενα που αναφέρονται σε τοπικούς ήρωες με τις όχι και τόσο γνωστές πτυχές τους.

Κοζάνη,24 Φεβρουαρίου 2021