Η μεγάλη δίνη στο Βόιο και το εναλλακτικό συνέδριο (του Γιάννη Γουσιόπουλου)

Ο εμφύλιος πόλεμος για το Βόιο ήταν ολέθριος, καταστροφικός, αποτέλεσε την αρχή φυγής σε έναν άλλον «πλανήτη».Η αστυφιλία έπαιξε και αυτή, τον δικό της πολυδύναμο ρόλο.

Ως δεδομένη θεωρείται η αντικειμενική αδυναμία των λιγοστών ρομαντικών που έμεναν πίσω, να περάσουν στη νέα οικονομική και κοινωνική λογική. Οι οικισμοί εγκαταλείφθηκαν άρον – άρον ο ένας μετά τον άλλον, η αγροτική γη αφέθηκε σταδιακά σε αγρανάπαυση διαρκείας, οι περιουσίες απαξιώνονται σε βαθμό οικονομικού κραχ, οι όποιες ανθρώπινες δραστηριότητες αποτελούν πλέον,  επιθανάτιους ρόγχους.

Το Βόιο προσιδιάζει σε ένα σκηνικό της μεταλιγνιτικής Δυτικής Μακεδονίας.

Η πρωτιά της Σιάτιστας στα γρόσια και τα γράμματα εξανεμίζεται, όσο και αν η πόλη αντιστέκεται στην παρακμή λόγω των ιστορικών αντιστασιακών καταβολών της.

Η Νεάπολη ξυπνά από ένα σύντομο όνειρο στα άδεια διαμερίσματα των ψηλών  κτηρίων της, αποκύημα όλα, ενός μικρού και βραχύβιου οικονομικού θαύματος, μιας πρόσκαιρης δημογραφικής ανάτασης.

Ο φάρος του ιστορικού, πασίγνωστου Τσοτιλιώτικου Εκπαιδευτηρίου έσβησε λόγω έλλειψης μαθητών, η εμπορική άσκηση στο Τσοτύλι εξαλείφθηκε λόγω εξάρθρωσης του παραγωγικού ιστού της κώμης και της γύρω περιοχής.

Στον Πεντάλοφο, όπως και σε όλο το Βόιο, το αποτύπωμα πνευματικών και οικονομικών επιδόσεων λόγω της διαδραστικής σχέσης των κατοίκων παλιά, με την Πόλη,  την κεντρική και νότια Αφρική, τις Παραδουνάβιες χώρες, προσφέρονται πλέον μόνο για αναμνήσεις σπουδαίων χρόνων, χρόνων χαμένων, αλλοτινών…

Η Εράτυρα, ο δεύτερος οικισμός σε πληθυσμό μετά τη Σιάτιστα κατά το παρελθόν, μετρά απώλειες μεγατόνων.

Στη Γαλατινή, μοναδική εξαίρεση παλιννόστησης των προκομμένων τέκνων της στη γενέτειρα λόγω της ιδιαίτερης – παθολογικής  λατρείας προς αυτή, είναι έκδηλη η κόπωση από τη μεγάλη απόφαση.

Τί δεν πράξαμε σωστά, τί παραλείψαμε, τί μας διέφυγε;

Σίγουρα δεν αξιοποιήσαμε τα τεχνικά μας αποκτήματα για να μετατρέψουμε την περιοχή σε έναν έστω ταπεινό τουριστικό προορισμό.

Σίγουρα δεν εκμεταλλευτήκαμε φυσικές δυνατότητες για να κάνουμε την αγροτική μας παραγωγή φθηνότερη, ανταγωνιστική.

Σίγουρα δεν οργανώσαμε την κτηνοτροφία μας σε νέα, σύγχρονη βάση.

Σίγουρα δεν μεταποιούμε τα αγροτικά μας προϊόντα για να αυξήσουμε τα έσοδά μας – δεν κάναμε ούτε ένα αναπτυξιακό συνέδριο, έτσι ρε αδελφέ για τον τύπο, για τα μάτια του κόσμου.

Σίγουρα η επιτηδειότητα  που μας διέκρινε κατά το παρελθόν χάθηκε στη σκόνη της απόδρασης και αποτελεί πλέον στοιχείο της γενετικής αλλαγής μας.

Στο Βόιο η φύση αγριεύει, ανακτά τα αρχέγονα φυσιολογικά της χαρακτηριστικά. Με τη διαφορά όμως ότι, η καφέ αρκούδα της Πίνδου, ο σκληροτράχηλος λύκος, η παμπόνηρη αλεπού και η ευλύγιστη δενδρογαλή των ημιορεινών και περι – ημιαστικών περιοχών διάγουν βίο κοντινό μέχρι παρεξηγήσεως, με εκείνον του ανθρώπινου είδους.

Αποτελεί άραγε το γεγονός τη μοναδική αισιόδοξη εξέλιξη, ή είναι απλά ένα σημείο των καιρών;

Φοβάμαι πως η λύση του προβλήματος βρίσκεται στη σφαίρα του υπερφυσικού. Η επιστήμη σηκώνει ψηλά τα χέρια, η πολιτική πέφτει σε αδιαπέραστο τοίχο.

Τα σχέδια δοκιμάστηκαν και απέτυχαν, οι προτάσεις αναλύθηκαν και αρχειοθετήθηκαν, οι καλές διαθέσεις όλων μας ουδέποτε αμφισβητήθηκαν.

Δεν κατηγορώ κανέναν, δεν επιρρίπτω ευθύνες σε όσους άσκησαν τη διοίκηση, σε όσους διετέλεσαν πνευματικοί ταγοί του τόπου.

Άλλωστε, ειρωνεία της τύχης, οι υποδομές αποκτήθηκαν λίγο – λίγο όλα αυτά τα χρόνια, οι πολιτιστικές μας ανάγκες καλύφθηκαν στο έπακρο, περισσότερο μάλιστα από ότι στο υπεραναπτυγμένο εθνικό κέντρο μας.

Με την επικείμενη απογραφή, φέτος, θα μετρηθούμε και για μια ακόμα φορά θα δούμε πόσο κοντύναμε.

Θα μείνουμε με την ακόρεστη επιθυμία για ένα Βόιο –  κοινότητα αντί μιας χέρσας αποστεωμένης γεωγραφικής περιοχής.

Ένα μελλοντικό συνέδριο αν διενεργηθεί, δεν θα είναι τίποτα άλλο, παρά ένα μνημόσυνο ενός κόσμου που χάθηκε σαν να μην έχει αφήσει απογόνους.

Ωστόσο, επιμένω πως είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθεί το συνέδριο, έστω κι αν αυτό, καταγράψει μόνο, την υφιστάμενη οικτρή κοινωνική και οικονομική κατάσταση.