Σα σήμερα, στις 29 Μαρτίου του 1870, γεννήθηκε το σύμβολο του Μακεδονικού Αγώνα, ο Παύλος Μελάς

29 Μαρτίου 2021
19:21

Έλληνας αξιωματικός του Στρατού, πρωτομάρτυρας και σύμβολο του Μακεδονικού Αγώνα.

Ο Παύλος Μελάς γεννήθηκε στις 29 Μαρτίου του 1870 στη Μασσαλία, όπου ο πατέρας του Μιχαήλ Μελάς (1833-1897) δραστηριοποιούταν ως έμπορος. Το 1886 εισήλθε στη Σχολή Ευελπίδων και εξήλθε ως ανθυπολοχαγός του Πυροβολικού στις 8 Αυγούστου του 1891. Τον επόμενο χρόνο νυμφεύτηκε τη Ναταλία Δραγούμη (1872-1973), κόρη του τραπεζίτη και πολιτικού Στέφανου Δραγούμη, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά, τον στρατιωτικό Μιχαήλ Μελά (1894-1950) και τη χημικό Ζωή Μελά – Ιωαννίδη (1898-1996).

Υπήρξε δραστήριο μέλος της Εθνικής Εταιρείας, μιας μυστικής οργάνωσης, που είχε ως σκοπό την αναζωπύρωση του εθνικού φρονήματος και την απελευθέρωση των υπόδουλων Ελλήνων με κάθε θυσία, και έπαιξε αρνητικό ρόλο στον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897. Με την έκρηξη του πολέμου μάχεται στα μέτωπα της Θεσσαλίας, ως διοικητής ουλαμού της 2ης Πεδινής Πυροβολαρχίας. Είναι αισιόδοξος για την έκβασή του, ώστε γράφει στους γονείς του: «…Αν ο θεός μας βοηθήση ολίγον, σύντομα θα λάβετε γράμμα μου από την Θεσσαλονίκην. Ώστε θάρρος, αγαπητοί μου γονείς, θάρρος και πεποίθησιν· διότι και αν φέρη ο διάβολος, να νικηθώμεν, θα νικηθώμεν παλικαρίσια…». Δέκα μέρες αργότερα, η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί τον απογοητεύει και τον αηδιάζει. «Οι ηλίθιοι που φωνάζουν εναντίον του (εννοεί τον διάδοχο Κωνσταντίνο) έπρεπε να είναι εις την Λάρισσαν την επαύριο, της ατίμου, ατίμου, ατίμου φυγής μας, δια να ιδούν την κατάστασιν του στρατού και ν’ αντιληφθούν αν ήτο δυνατόν να κάμη μαζί του ένα βήμα προς τα εμπρός…» γράφει εκ νέου στους γονείς του.

Στις αρχές του 20ου αιώνα τον απασχολεί έντονα η κατάσταση στην τουρκοκρατούμενη Μακεδονία και τον ανησυχεί η δράση των κομιτατζήδων, που επιδιώκουν την προσάρτηση της Μακεδονίας στη Βουλγαρία. Τον επηρεάζει έντονα ο Μακεδόνας πεθερός του Στέφανος Δραγούμης, ενώ έχει πληροφόρηση από πρώτο χέρι από τον αδελφό της γυναίκας του Ίωνα Δραγούμη, που υπηρετεί ως υποπρόξενος στο Μοναστήρι (σημερινή Μπίτολα ΠΓΔΜ).

Τον Φεβρουάριο του 1904, μαζί με άλλους τρεις αξιωματικούς, τους λογαχούς Αλέξανδρο Κοντούλη και Αναστάσιο Παπούλα και τον ανθυπολοχαγό Γεώργιο Κολοκοτρώνη, συμμετέχει σε μυστική αποστολή στη Μακεδονία με το ψευδώνυμο Μίκης Ζέζας (Μίκης, από το όνομα του γιου του Μιχαήλ, που τον φωνάζουν χαϊδευτικά Μίκη και Ζέζας, από το όνομα της κόρης του Ζωής, που τη φωνάζουν χαϊδευτικά Ζέζα), κατόπιν εντολής της κυβέρνησης Θεοτόκη. Η ομάδα των τεσσάρων αξιωματικών, συνοδευόμενη από μακεδόνες αγωνιστές, δραστηριοποιήθηκε στη δυτική Μακεδονία, αλλά οι κινήσεις της έγιναν αντιληπτές από τους Τούρκους, οι οποίοι ζήτησαν από την ελληνική κυβέρνηση την ανάκλησή τους. Έτσι, ο Μελάς μαζί με τους τρεις άλλους αξιωματικούς επέστρεψαν στην Αθήνα στις 29 Μαρτίου.

Τον Ιούλιο, ενώ υπηρετούσε στη Σχολή Ευελπίδων, ζήτησε 20ήμερη άδεια και έκανε ένα δεύτερο ταξίδι στη Μακεδονία. Στο πλαστό διαβατήριό του αναγραφόταν το όνομα Πέτρος Δέδες και ως επάγγελμα δήλωνε ζωέμπορος. Μόλις έφθασε στην Κοζάνη συναντήθηκε με το ντόπιο ελληνικό στοιχείο και αποφασίστηκε η συγκρότηση ενόπλων σωμάτων με τη στρατολόγηση ανδρών από τις γύρω περιοχές και η ανάληψη άμεσης δράσης στη Δυτική Μακεδονία. Επέστρεψε στην Αθήνα στις 3 Αυγούστου γεμάτος αισιοδοξία για την έκβαση του Αγώνα.

Μετά από 15 ημέρες ζήτησε κι έλαβε τετράμηνη άδεια από το στράτευμα για να αναλάβει επίσημα την αρχηγία του Μακεδονικού Αγώνα στην περιοχή της Καστοριάς και του Μοναστηρίου, κατόπιν υπόδειξης του Μακεδονικού Κομιτάτου. Λίγο πριν από την αναχώρησή του εξομολογείτο στη γυναίκα του: «…Αισθάνομαι πολύ, ο δυστυχής, την ευτυχίαν που αφήνω· αισθάνομαι ότι μ’ όλον τον ανήσυχον και νευρικόν χαρακτήραν μου ο βίος ο οποίος μου αρμόζει περισσότερον είναι ο ήσυχος και ο οικογενειακός. Αλλ’ από τινος δεν ηξεύρω τι έπαθα· έγινα όργανον δυνάμεως πολύ μεγάλης, ως φαίνεται, αφού έχει την ισχύν να κατασιγάση όλα τ’ αλλα αισθήματά μου και να με ωθή διαρκώς προς την Μακεδονίαν». Και από τη Λάρισα συμπλήρωνε με νέο γράμμα προς την σύζυγό του, ωσάν να προαισθανόταν το τέλος του: «…Αναλαμβάνω αυτόν τον αγώνα με όλη μου την ψυχήν και με την ιδέαν, ότι είμαι υποχρεωμένος να τον αναλάβω. Είχα και εγώ την ακράδαντον πεποίθησιν, ότι δυνάμεθα να εργασθώμεν εν Μακεδονία και να σώσωμεν πολλά πράγματα. Έχων δε την πεποίθησιν ταύτην, έχω και υπέρτατον καθήκον να θυσιάσω το παν όπως πείσω την Κυβέρνησιν και την κοινήν γνώμην περί τούτου…».

Στις 28 Αυγούστου ο Καπετάν Μίκης Ζέζας διέβη τα σύνορα, συνοδευόμενος από αρκετούς Μακεδόνες, Λάκωνες και Κρήτες, και στα μέσα Σεπτεμβρίου στρατοπέδευσε στην περιοχή της Καστοριάς. Στις 13 Οκτωβρίου του 1904 εισήλθε στο χωριό Στάτιστα για να αναπαυτεί αυτός και οι άνδρες του. Όμως, ο Βούλγαρος αρχικομιτατζής Μήτρος Βλάχος, προκειμένου να τον βγάλει από τη μέση, ειδοποίησε τις οθωμανικές αρχές. Επί τόπου κατέφθασε ισχυρό στρατιωτικό απόσπασμα, αποτελούμενο από 150 άνδρες και στη συμπλοκή που ακολούθησε, ο Παύλος Μελάς τραυματίστηκε σοβαρά στην οσφυϊκή χώρα και μετά από μισή ώρα άφησε την τελευταία του πνοή.

Το κεφάλι του αποκόπηκε από τους συμπολεμιστές του και τάφηκε στο ναό της Αγίας Παρασκευής στο Πισοδέρι. Το σώμα του παραδόθηκε από τις οθωμανικές αρχές στον μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανό (Καραβαγγέλη) και τάφηκε στον βυζαντινό ναό των Ταξιαρχών στην Καστοριά, όπου αναπαύεται και η κάρά του από το 1950. Στον ίδιο ναό έχει ταφεί και η σύζυγός του Ναταλία, κατ’ επιθυμίαν της.

Ο θάνατος του Παύλου Μελά έγινε γνωστός στην Αθήνα στις 18 Οκτωβρίου και συγκλόνισε την κοινή γνώμη, λόγω του ακέραιου και αγνού χαρακτήρα του ανδρός, αλλά και του γνωστού ονόματος της οικογένειάς του, που είχε μεγάλους δεσμούς με τη Μακεδονία και την κοινωνία των Αθηνών. Η θυσία του σηματοδότησε την ουσιαστική έναρξη του Μακεδονικού Αγώνα, που κορυφώθηκε με τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913.

Πηγή: https://www.sansimera.gr/biographies/807

© SanSimera.gr

11 σχόλια

  • Ο αγώνας του Παύλου Μελά αλλά και των Μακεδονομάχων δεν πήγε χαμένος η Ελληνική Πολιτεία τα τελευταία χρόνια προφανώς έχει ολίγη η καθόλου μνήμη
    Χάριν των Νατοϊκών και Δυτικών Συμμάχων η ενδοτικότητα νομίζω ευδιάκριτη
    Τιμή και δόξα σε όσους δεν ξεχνούν την Ιστορία
    Ο Παύλος Μέλας σίγουρα θα αποτελεί εθνικό σύμβολο

    • …η Ελληνική Πολιτεία τα τελευταία χρόνια προφανώς έχει ολίγη η καθόλου μνήμη…..

      Όταν στα σχολεία διδάσκουμε την Ιστορία διαμελισμένη ….
      Ο κ. Α. Λ. (από τους «Λιακοφίληδες») διακεκριμένη μορφή στον χώρο των Αρνητών της Ιστορίας και των Εθνομηδενιστών, μέντορας της διαβόητης από τον «συνωστισμό της Σμύρνης» Ρεπούση, χαρακτηρίζει τους Ελληνες Μακεδονομάχους κάτι σαν… «τζιχαντιστές» της σήμερον, παίρνοντας αφορμή από ένα ή δύο τυχαία περιστατικά, σε έναν αιματοβαμμένο ηρωικό πόλεμο. Και το ακόμη χειρότερο, κατηγορεί την Ελλάδα για… εθνοκάθαρση εις βάρος των Βουλγάρων (!!!) αλλά και των Εβραίων.
      Η ” ΑΡΙΣΤΕΡΑ” πέταξε τον πατριωτισμό στην αγκαλιά της ΧΡΥΣΗΣ ΑΥΓΗΣ , μιά και η αγκαλιά της Ν.Δούλας είναι ερμητικά κλειστή ! Εθνική αποστείρωση από παντού, ευκαιρία για το ναζιστικό μόρφωμα !
      Ανεξάρτητος στο χώρο της Αριστεράς

  • Μη βγάζεις τέτοια άρθρα θα έχεις μήνυση από αναγνώστες “ΑΥΓΉΣ” για ομοφοβικό , παραπλανητικό , υπερμετρο άστοχο πατριωτισμό , ανίσχυρο πλειοψηφικό μίσος κατά του καταπιεσμένου γείτονα λαού, ρατσισμό , ακροδεξιό , φασίστα , πατριδοκάπηλο , προμελετημένο εθνικισμό , ανιστόρητο , ανούσιο εθνικό παρορμητισμό .

    • Ενταξει την ειπες την μπαρουφα σου? Μπραβο!
      Εσυ που ξερεις ιστορια ρε πατριωτη που κατα πασα πιθανοτητα θα εισαι απ τους γιαλατζι Πτολεμαιους που τρεχαν στο Αχιλλειον καποτε να δουν τον Λακη Κομνηνο ως αλλο…. Παυλο Μελα… για πες μας γνωριζεις εστω και 1 μαχη του Παυλου Μελα? Η κουναγες μονο σημαιες στα συλλΑΛΗΤΗΡΙΑ της ντροπης στις πλατειες και γκαριζες εθνικιστικα συνθηματακια?

      Οχι θα αφησουμε την καθε ψεκασμενη φυλλαδιτσα τυπου Μακελειο και Στοχο να κανει πατριδοκαπηλευμα και να αποκαλει οποιον δεν συμφωνει και εχει μια αντιθετη αποψη οτι ειναι κατσαπλιαδες οτι ειναι απογονοι του Σταλιν και ενα σωρο μπαρουφες απο οσες γραφει ο ακροδεξιος ντεμεκ πατριωτικος αποπατος.

      Λοιπον….αρκετα μας κουρασαν αυτες οι ανοησιες σας
      εχουμε πιο σοβαρα προβληματα να αντιμετωπισουμε δεν θα ασχολουμαστε εσαει με εσας. Ουτε θα μισουμε ολους τους λαους και θα βλεπουμε παντου αορατους εχθρους επειδη εσεις εχετε καλο στον εγκεφαλο και νομιζετε οτι ολοι θελουν να σας σφαξουν ολοι θελουν να σας παρουν την ιστορια ολοι θελουν να σας εκδικηθουν
      και δε ξερω κι εγω τι αλλο. Αντε μπραβο!

      • Οι σκοπιανοί φίλοι σου αποκαλούν τον Παύλο σφαγέα και τρομοκράτη.Αυτούς να ρωτήσεις για τις μάχες στις οποίες έλαβε μέρος!
        Συγχαρητήρια και ευχαριστώ στο kozan.gr για την ανάρτηση .

Αφήστε μία απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

*

Προσοχή!!! Για να δημοσιεύονται, από 'δω και στο εξής, τα σχόλιά σας, θα πρέπει να επιλέγετε, την παρακάτω επιλογή  "Διάβασα και αποδέχομαι τους Πολιτική απορρήτου  " που σημαίνει ότι διαβάσατε κι αποδέχεστε την πολιτική απορρήτου του kozan.gr. Αν, κάποια φορά, ξεχάσετε να το κάνετε θα λάβετε μια ειδοποίηση ότι δεν το πατήσατε (αρα δεν αποδεχτήκατε την πολιτική απορρήτου). Σε αυτή την περίπτωση, για να μη χαθεί το σχόλιο σας, πατήστε να γυρίσετε πίσω  και ξαναπατήστε "δημοσίευση", τσεκάροντας, προηγουμένως, την προαναφερόμενη επιλογή. Η συμπλήρωση των πεδίων όνομα, Ηλ. διεύθυνση και ιστότοπος, της παραπάνω φόρμας, δεν είναι υποχρεωτική.

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.