Όταν τον Απρίλη του 1941 τα Γερμανικά στρατεύματα έσπασαν το «Αλβανικό Μέτωπο» , βομβάρδιζαν με τα αεροπλάνα τα Ελληνικά τμήματα του στρατού που υποχωρούσαν άτακτα και συγχρόνως προέβαιναν σε βομβαρδισμούς και εχθροπραξίες στα χωριά και πόλεις απ’ όπου περνούσαν. Τρομοκρατημένοι οι κάτοικοι της περιοχης έφευγαν αρον- αρον στην ύπαιθρο για να σωθούν από τη φασιστική λαίλαπα..! Οι κάτοικοι της Λευκοπηγης και των γύρω χωριών φορτώνοντας στα ζώα και στους ώμους τους ό,τι χρήσιμα πράγματα μπορούσαν, πήραν τις οικογένειές τους και κατέφυγαν στα ανοιξιάτικα και καλοκαιρινά ορεινά βοσκοτόπια. Ξαποστασαν στο «Μπαράκο» όπου είχαν τις στρούγκες με πρόβατα και υπήρχαν αρκετά «αλώνια» με αχυρώνες , στα «Μεσοραχια» όπου είχαν τα ανοιξιάτικα μαντριά και κυρίως στο «Ζγκοστι» όπου είχαν πολλές στρούγκες με γίδι , με ανοιχτές καλοκαιρινές καλύβες και πρόχειρα μαντριά -«διαζιά» όπως τα ονόμαζαν. Μαζί τους έφυγαν και πολλές οικογένειες από το Πρωτοχωρι και τη Μεταμοσφωση κι έτσι γέμισαν από κόσμο τα βουνά . Η κάθε οικογένεια μαζί με άλλες «βολεύονταν» όπου έβρισκαν σε μαντριά , καλύβες, αχυρώνες και φυσικά πολλοί ανοιχτά στο ύπαιθρο, όπου τα βράδια κοιμούνταν με φόβο και αγωνία αντικρίζοντας τον ουρανό αντί το ταβάνι του σπιτιού τους και «τα παιδιά μετρώντας τ άστρα». (για να θυμηθούμε και λίγο από το μυθιστόρημα του Μενέλαου Λουντέμη με τον ομώνυμο τίτλο). Όλη αυτή η οδυνηρή περιπέτεια , η οποία κράτησε αρκετές μέρες, συνέπεσε με τις γιορτές του Πάσχα εκείνης της μαύρης-πρώτης χρονιάς της ναζιστικής κατοχής (1941-1944). Όπως ήταν επόμενο το Πάσχα του 1941 έγινε…χωρίς παπάδες επιτάφιο και Ανάσταση… Αυτά τ ακούγαμε από τους γονείς και τους παππούδες μας και τα αναφέρω με αφορμή τις μέρες του Πάσχα που περνάμε φέτος, μετά από ογδόντα ακριβώς χρόνια , σε μια κατάσταση «ιδιότυπης κατοχης» , με φόβο και περιορισμούς όχι λόγω Γερμανών αλλά πανδημιών..! Με την ευκαιρία θα αναφέρω τρία περιστατικά από εκείνη την περιπέτεια , τα οποία μου διηγήθηκαν τρία αγαπητά μου πρόσωπα αυτές τις μέρες…. — Ο ξάδερφος μου Νίκος Πάσχος του Βασιλείου-«Μανιακα», έντεκα χρόνων τοτε(1941) , θυμήθηκε ότι ο αδερφός του ο Πάσχος είχε αρρωστήσει στο Ζγκοστι και του έδινε γάλα και γιαούρτι ο Πρωτοχωριτης Απόστολος …. που είχε αγελάδες και ζούσε με την οικογένεια του μαζί τους , όσον καιρό έμειναν στο βουνό.! — Η γυναίκα του η κ Περιστερα μου ανέφερε ότι η πολυπληθής οικογένεια του πατέρα της Γεωργίου Δουγαλη και των αδερφών του «ξήλωσαν» ακόμα και τ αμπάρι και πήραν μαζί τους το στάρι στο μαντρί τους το «Μιντιλαθκο» στα Μεσοραχια όπου κατέφυγαν φεύγοντας από το χωριό. — Ο ξάδερφος μου Σακης Μητλιαγκας μου ανέφερε ότι επειδή ήταν πολύ μικρός και δε μπορούσε να περπατήσει ακόμα, τον κουβαλούσε στο Ζγκοστι στην πλάτη της «γκαΛευκοπηγη λιγκουτσι» η θεία μας η Σοφία, μάνα του Γιώργου και Βαγγέλη Καραπατσιου που τότε ήταν κοπέλα ακόμα.
Λευκοπηγη 27 Απρίλη 2021 Γιωργος Μητλιαγκας
Υ Γ. παρα τις δυσκολίες επικοινωνίας , λόγω πανδημίας , ωστόσο πιστεύω ότι μπορούμε να αντλήσουμε πληροφορίες από ανθρώπους που έζησαν εκείνη την τραγική-ιστορικη περιπέτεια…
