Χαίροις… (του Β.Π. Καραγιάννη)

«…Xαίροις των Σερβίων ο ιατρός, Γρεβενών το κλέος και Κοζάνης ο βοηθός». Μιλάμε για τον εορτάζοντα σήμερα όσιο Νικάνορα (1491 – 1549) ήγουν εκείνον τον νέο που παράτηξε πλούτη και χλιδή στη Θεσσαλονίκη δρόμο πήρε δρόμο άφησε πέρασε Βέροια, Κοζάνη, Γρεβενά έφτασε στο όρος Καλλίστρατον όρια Δ. Μακεδονίας και Θεσσαλίας και πάνω από τον Αλιάκμονα  ποταμό ίδρυσε το Μεγαλομονάστηρον της Ζάβορδας (τιμάται η Μεταμόρφωση του Σωτήρος). Σήμερα η μονή μετά από πολλές περιπέτειες ακμές και παρακμές ελέγχεται από συνοδεία μοναχών που ήρθαν από την Τρίπολη περιοχή Ορθοκωστά  (κι από το ομότιτλο αφήγημα του Θανάση  Βαλτινού. Μεγίστη η προσφορά της στα γράμματα και στους αγώνες του τόπου. Η βιβλιοθήκη της επίσης πολύτιμη. Τον μέγα κι εμβληματικό «Κώδικα της Ζάβορδας» το ληξιαρχικόν βιβλίον της Δ. Μακεδονίας το «άρπαξε» ο Ν. Π. Δελιαλής της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης τον συντήρησε στην Αθήνα και τον «έσωσε». Στον καιρό μου στη Βιβλιοθήκη Κοζάνης τον εκδώσαμε με επιμέλεια της ωραίας ιστορικού κ. Μαρίας –  Χριστίνας Χατζηιωάννου. (Ενα αντίτυπο αυτού χαρίζω σε όποιον πρώτος μου το ζητήσει). Το μοναδικό ολοκληρωμένο  Λεξικό του Φωτίου το βρήκε εκεί και το «άρπαξε» επίσης ο Λίνος Πολίτης  (και λίαν καλά το έκανε)· εδώ δε και χρόνια εκδίδεται  στη Γερμανία. Απειρα τα θαύματα του αγίου αναφέρει η  παράδοση κυρίως αλλά και η ιστορίας κάποτε. Τελευταίο και διαρκές το κοπάδι γιδιών της Μονής το οποίο εδώ εκατοντάδες χρόνια διατηρεί το ρούσο χρώμα τριχών (κόκκινο). Το ασκηταριό του αγίου που ακουμπά σαν φωλιά σχεδόν στον Αλιάκμονα το κατεβαίνεις εύκολα από το συντηρημένο μονοπάτι αλλά το ανεβαίνεις με τη γλώσσα σου βγαλμένη σαν γραβάτα και φρικτά δυσπνέων..