Πριν λίγες μέρες διαβάσαμε στο kozan.gr κείμενο της κ. Αϊβαλιώτου Ειρήνης για τον Νικολ.Δούμπα . Ο τίτλος του κειμένου « Νικόλαος Δούμπας από τη Βλάστη Εορδαίας : ΄Ενας ΄Ελληνας που τιμά μανιωδώς η Αυστρία αλλά οι συμπατριώτες του λίγο γνωρίζουν». Ο τίτλος αυτός, που κατά τη γνώμη μας γράφτηκε τελείως ανεύθυνα και επιπόλαια, μας λύπησε πολύ.
Οι Βλατσιώτες, με σημαντικές δράσεις, τονίζουν κάθε φορά το χρέος που νιώθουν να θυμούνται και να τιμούν τη μνήμη σημαντικών μορφών που ανέδειξε η γενέτειρά τους. Καθότι πολλά λαμπρά ονόματα είναι γραμμένα στην ιστορία αυτού του τόπου. Το έργο όλων αυτών των προσωπικοτήτων οι Βλατσιώτες το εξερεύνησαν και το ανέδειξαν πιστεύοντας ακράδαντα ότι το μέλλον γίνεται καλλίτερο όταν δεν ξεχνιέται το παρελθόν.
Στη Βλάστη , στην είσοδο του ιστορικού Θωμαϊδειου Αρρεναγωγείου, δεσπόζουν οι προτομές του Στέργιου και του Νικολάου Δούμπα .
Κάθε χρόνο, την ημέρα της Ορθοδοξίας στη Βλάστη, τελείται με μεγάλη επισημότητα μνημόσυνο των ευεργετών κατά το οποίο μνημονεύονται τα ονόματα του Στέργιου και του Νικολ. Δούμπα
Πριν την έλευση της οικονομικής κρίσης και την επιβολή των μνημονίων, κάθε καλοκαίρι, τελούνταν στη Βλάστη τα Δούμπεια Μουσικά Σεμινάρια, με τη συμμετοχή εκλεκτών καλλιτεχνών και πλήθος σπουδαστών από όλη την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό.
Το Μάρτιο του 2000, πολυμελής αντιπροσωπεία Βλατσιωτών, μετέβη στη Βιέννη για να παρακολουθήσει τις εκδηλώσεις του Δήμου Βιέννης, της Φιλαρμονικής της Βιέννης και της Ελληνικής πρεσβείας, για τα 100 χρόνια από το θάνατο του Νικολ. Δούμπα . Η απόγονος του Δούμπα, Μαρία Ματίς, άνοιξε τις πόρτες του μεγάρου Δούμπα για να δεχτεί τη Βλατσιώτικη αντιπροσωπεία.
Τον Απρίλιο του 2001 πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης συναυλία αφιερωμένη στο Νικολ.Δούμπα με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Βιέννης . Της συναυλίας προηγήθηκε ομιλία του Βλατσιώτη καθηγητή Ιατρικής του ΑΠΘ Γιάννη Τζαφέτα . Πολλοί Βλατσιώτες , όχι μόνον από τη Θεσσαλονίκη, παρακολούθησαν την εκδήλωση αυτή. Από το Σύλλογό μας μεταβήκαμε στη Θεσσαλονίκη με πούλμαν 55 άτομα.
Το 2002 εκδόθηκε πολυτελής τόμος του συμπατριώτη μας καθηγητή Ιατρικής του ΑΠΘ κ. Γιάννη Τζαφέτα και της Dr.Elviras Konecny καθηγήτριας Γερμανικής Φιλολογίας, Θεάτρου και Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Βιέννης, με τίτλο «Νικόλας Δούμπας , 100 χρόνια από το θάνατο του Μαικήνα των Τεχνών και Εθνικού ευεργέτη της Αυστρίας και της Ελλάδος».
Το Μάρτιο του 2003 ο Σύλλογός μας πραγματοποίησε την παρουσίαση της παραπάνω έκδοσης στο κατάμεστο Δημοτικό Ωδείο της Λάρισας χωρητικότητας 500 θέσεων .
Το Μάίο του 2003 συμμετείχαμε, με τη Χορευτική Ομάδα του Συλλόγου μας, σε πνευματικές εκδηλώσεις τιμής και μνήμης των Μακεδόνων Λογίων και Ευεργετών Ελλάδας και Αυστρίας, που διοργάνωσε ο Διαπολιτιστικός Σύλλογος ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ Βιέννης . Κατά την παραμονή μας στη Βιέννη πραγματοποιήσαμε αρχιερατικό μνημόσυνο στην ορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, χοροστατούντος του μακαριστού Μητροπολίτη Αυστρίας και Μεσευρώπης κ.κ. Μιχαήλ, και πνευματικό μνημόσυνο στο χώρο της Ελληνοδιδακτικής Σχολής. Επισκεφθήκαμε τον τάφο του Νικολ Δούμπα και καταθέσαμε στεφάνι. Ξεναγηθήκαμε στο Μέγαρο Μουσικής της Βιέννης το περίφημο Μουζίκφεράϊν από τον Διευθυντή Dr. Otto Biiba. Με ιδιαίτερη συγκίνηση αντικρύσαμε στο Μουσείο του Μεγάρου δίπλα στην προτομή της αυτοκράτειρας Ελισάβετ την προτομή του Νικολ. Δούμπα, , το λάβαρο που χάρισε ο Αυτοκράτορας Φραγκίσκος Ιωσήφ στο Νικολ. Δούμπα , το αργυρό «κύπελλο Δούμπα», δωρεά του Νικολάου στο Σύλλογο της Ανδρικής Χορωδίας Βιέννης, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης του, για τη συμμετοχή της χορωδίας στην κηδεία του πατέρα του Στέργιου. Παρόμοιο κύπελλο Δούμπα είχε σταλεί, από το Νικόλαο, στην εκκλησία του Αγίου Μάρκου της Βλάστη και χρησιμοποιούνταν για τη θεία Κοινωνία. Επισκεφθήκαμε το Tatendorf, μικρή πόλη στα περίχωρα της Βιέννης γίναμε δεκτοί, ως συμπατριώτες του Δούμπα, από το δήμαρχο της πόλης, όπου είχαν τα εργοστάσιά τους οι Δουμπαίοι και δώσαμε εκεί χορευτική παράσταση.
Το Φεβρουάριο του 2013 ο Σύλλογός μας πραγματοποίησε προβολή του ντοκιμαντέρ του Οργανισμού προώθησης Ελληνικού Πολιτισμού «Νικόλαος Δούμπας, Μαικήνας των Τεχνών», και πάλι στο κατάμεστο Δημοτικό Ωδείο Λάρισας, παρουσία της πρέσβη της Αυστριακής Δημοκρατίας στην Ελλάδα Dr.Melitta Schubert . Η εκδήλωση πλαισιώθηκε από αγαπημένα στο Νικολ. Δούμπα μουσικά κομμάτια του Σούμπερτ και του Στράους. Ο τοπικός τύπος την επόμενη μέρα έγραφε ότι ο Σύλλογός μας , με την εκδήλωση αυτή, προσέφερε στο πολυπληθές κοινό «Γνώση, Θέαση και Μουσική Πανδαισία».
Τον Αύγουστο του 2014 ο Σύλλογός μας απηύθυνε πρόσκληση στην πρέσβη της Αυστριακής Δημοκρατίας κ. Μελίττα Σούμπερτ να επισκεφθεί τη Βλάστη και να γνωρίσει την πατρίδα των Δουμπαίων. Την αποδέχθηκε με ενθουσιασμό γνωρίζοντας και τιμώντας τους ισχυρούς δεσμούς ανάμεσα στη Βλάστη και τη Βιέννη. Η πρέσβης έγινε δεκτή με ιδιαίτερα θερμά αισθήματα από τους Βλατσιώτες. Η επίσκεψη αυτή είχε συμβολικό χαρακτήρα και ήταν ιδιαίτερα τιμητική για το γενέθλιο τόπο μας.
Τον Απρίλιο του 2016 σε συνεργασία με το Διαπολιτιστικό Σύλλογο ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ Βιέννης και τη συμμετοχή της Χορευτικής μας Ομάδας, πραγματοποιήσαμε εκδηλώσεις αφιερωμένες στις «Εμβληματικές Μορφές των Δυτικομακεδόνων στη Βιέννη του 18ου και 19ου αι.» Οι εκδηλώσεις τελούσαν υπό την αιγίδα του Μητροπολίτη Αυστρίας και Μεσευρώπης κ.κ. Αρσενίου και είχαν τη υποστήριξη της Ελληνικής πρεσβείας. Η εισήγηση του προέδρου του Συλλόγου μας κ. Κων/νου Βασβατέκη αφορούσε στους Στέργιο και Νικόλαο Δούμπα και στον έτερο Μεγάλο συμπατριώτη μας τον βαρόνο Κων. Βέλλιο. Τελέσαμε μνημόσυνο στο Ναό της Αγίας Τριάδας, χοροστατούντος του μητροπολίτη κ.κ.Αρσένιου, ο οποίος με τον πνευματικό του λόγο μας οδήγησε στους δρόμους του ένδοξου παρελθόντος των Δουμπαίων. Επισκεφθήκαμε τον τάφο του Νικολ. Δούμπα και καταθέσαμε στεφάνι μαζί με τον επιτετραμμένο της Ελληνικής πρεσβείας και τον πρόεδρο του του Συλλόγου ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ κ. Χαρ.Ζίκο . Από μέλη της χορευτικής μας ομάδας ακούστηκαν τα λόγια του λόγιου Θεαγένη Λειβαδά για το Νικολ. Δούμπα αλλά και του δασκάλου της αυτοκράτειρας Ελισάβετ Κων. Χριστομάνου. Τραγουδήσαμε όλοι μαζί τη «Φλαμουριά», το τραγούδι του Σούμπερτ που αγαπούσε πολύ ο Δούμπας . Στη συνέχεια επισκεφθήκαμε τον τάφο του Στέργιου Δούμπα, όπου ακούστηκαν τα λόγια του ιατροφιλόσοφου Αναστασιου Γαύδα για το Στέργιο Δούμπα αλλά και τα λόγια του ίδιου του Στέργιου Δύμπα. Αποθέσαμε λουλούδια και ραντίσαμε τον τάφο με μια φούχτα χώμα και νερό που φέραμε από τη Βλάστη . Επισκεφθήκαμε και πάλι το Μέγαρο Μουσικής με τις 32 χρυσές Καρυάτιδες όπου μας παρουσίασαν τα ενθυμήματά του και μας αφηγήθηκαν περιστατικά από τη ζωή του μέσα στο χώρο που τόσο αγάπησε. Ως συμπατριώτες του Νικολ.Δούπα γίναμε δεκτοί και ξεναγηθήκαμε, από αντιδήμαρχο, στο Δημαρχείο της Βιέννης και δεξιωθήκαμε στην Ελληνική πρεσβεία.
Τον Οκτώβρη του 2017 η Χορευτική μας Ομάδα έλαβε πρόσκληση να συμμετάσχει στις εκδηλώσεις της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας που γιόρταζε την Εθνική Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου. Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στην Βουδαπέστη επισκεφθήκαμε και αποθέσαμε λουλούδια στο σπίτι που άφησε την τελευταία του πνοή ο Νικ.Δούμπας το Μάρτιο του 1900, ευρισκόμενος στη Βουδαπέστη για να συμμετάσχει σε συνδιάσκεψη πολιτιστικών θεμάτων. ΄Ηταν το σπίτι του πεθερού του Στέφανου Μάνου, από την Κλεισούρα Καστοριάς, τότε Δημάρχου Βουδαπέστης. Παρόν στις εκδηλώσεις των Ελλήνων και ο Μητροπολίτης Αυστρίας κ.κ.Αρσένιος, ο οποίος ήρθε μαζί μας και τέλεσε τρισάγιο .
Τον Ιούλιο του 2021 η νυν πρέσβης της Αυστριακής Δημοκρατίας στην Αθήνα κ. Ερμίνα Ποπέλλερ, επικοινώνησε με τον πρόεδρο του Συλλόγου μας κ. Βασβατέκη και εξέφρασε την επιθυμία να επισκεφθεί τη Βλάστη για να γνωρίσει την πατρίδα των Δουμπαίων. Συνοδευόμενη από τον πρόεδρό μας , έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τον Περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας κ. Κασαπίδη, το Δήμαρχο Εορδαίας κ. Πλακεντά, από τον πρόεδρο της τοπικής κοινότητας Βλάστης κ. Τζιούμαρη και από όλους τους Βλατσιώτες.
Μετά από τα παραπάνω πιστεύουμε ότι έχουμε πείσει την κ. Αϊβαλιώτου ότι οι Βλατσιώτες γνωρίζουν πολύ καλά τη ζωή και το πολυδιάστατο έργο αυτής της πολυσχιδούς προσωπικότητας που ακούει στο όνομα Νικόλαος Δούμπας. Υπερηφανεύονται και τιμούν την εμβληματική αυτή μορφή που έχει τις ρίζες της στη Βλάστη. Η βαθιά δε αυτή γνώση μας επιτρέπει να κάνουμε και κάποιες επεμβάσεις σε ανακρίβειες που περιέχονται στο κείμενό της :
Αναφέρει η κ. Αϊβαλιώτου ότι ο Δούμπας διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τον Σούμπερτ ο οποίος του αφιέρωσε έργα του . Αυτό ήταν αδύνατον να συμβεί διότι ο Σούμπερτ είχε αποβιώσει το 1828, δύο χρόνια πριν γεννηθεί ο Δούμπας.
Η «Πόλκα των Ελλήνων» δεν γράφτηκε από τον Γιόχαν Στράους για το Νικολ Δούμπα, αλλά για την όμορφη Ελληνίδα Μαρία Σίνα . Ο Γιόχαν Στράους έγραψε για το Δούμπα το βαλς « Νέα Βιέννη», New–Wien σε αναγνώριση του πρωταγωνιστικού του ρόλου στη διαμόρφωση και τον εξωραϊσμό της Βιέννης του 19ου αι. Το έργο του Νικολ.Δούμπα ύμνησε επίσης ο Anton Kral με ένα εμβατήριο « Το Dumba Marsch» , για να υμνήσει τα επιτεύγματα του Νικ.Δούμπα στον χώρο του πολιτισμού.
Ο Στέργιος Δούμπας είναι εκείνος που απέστειλε φιορίνια για να κτιστεί το Σχολείο της Βλάστης , η περίφημε Αλληλοδιδακτική Σχολή , όχι ο Νικολ.Δούμπας όπως αναφέρει η κ. Αϊβαλιώτου. Αναφέρει επίσης ότι τις ευεργεσίες του Νικ. Δούμπα συνέχισε ο γιος του Θεόδωρος .
Ο Δούμπας δεν είχε γιο, είχε μόνο μια κόρη την Ειρήνη, η οποία αρρώστησε από φυματίωση και φιλοξενήθηκε από τη αυτοκράτειρα Ελισάβετ στο παλάτι Αχίλλειο της Κέρκυρας για να αναρρώσει. .
Ο Στέργιος Δούμπας δεν εργάστηκε ως υπηρέτης σε μεγαλοαστικά σπιτικά. Εργάστηκε στην επιχείρηση του Μιχαήλ Κούρτη, ο οποίος σύντομα τον ξεχώρισε και του ανέθεσε να διευθύνει την επιχείρησή του και να τον αναπληρώνει. Αργότερα τον έκανε και γαμπρό του στην κόρη του Μαρία.
Μπορούμε να διαβεβαιώσουμε την κ. ΑΪβαλιώτου πως, όταν κάθε χρόνο μεταδίδεται από την τηλεόραση στα πέρατα του κόσμου η πρωτοχρονιάτικη συναυλία στη χρυσοποίκιλτη Musikvetein sael, γεμάτη με άνθη του νότου και μουσική του Γιόχαν Στράους, ο ήχος και ο χώρος της Βιέννης φτάνουν στη Βλάστη, στους πρόποδες του Σινιάτσικου, πατρίδα του Στέργιου και του Νικολ.Δούμπα.
Εύγε για όσα γράφετε αλλά πραγματικά οι δράσεις μας ήταν οι περισσοτες άγνωστες…. Εύγε για την συλλογή των δράσεων σε τούτη την επιστολή… Καλό υα είναι η ανάρτηση αυτή να επανακαμβανεται σε κάθε επέτειο και να εμπλουτίζεται…
Μπορειτε να γράψετε κάτι για τους ΣΊΝΑ?
Θερμά συγχαρητήρια σε όλους τους Συλλόγους Βλατσιωτών, και δη στον δικό σας, για το πολύ αξιόλογο έργο που προσφέρουν στη διατήρηση της μνήμης, της ιστορίας και της απόθεσης τιμών των σημαντικών ορμώμενων εκ Βλάστης προσωπικοτήτων!
Τα υπόλοιπα από αδαείς είναι “να ΄χαμε να λέγαμε!”
Να ρωτήσω…είναι Βλαστη Κοζάνης ή Βλατση,επειδή διάβασα επανηλλειμενα για τον Νικόλαο Δουμπα του “Βλατσιωτη”ευεργετη στα κείμενα σας. Ευχαριστώ
Ειναι Βλαστη Κοζανης το χωριο. Οταν αναφερομαστε στους κατοικους γινεται αναγραμματισμος των δυο συμφωνων, ειναι Βλατσιωτες και οχι Βλαστιωτες.