Με αφορμή το forum ιδεών για τη νέα Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης (εφεξής ΔΒΚ) που έλαβε καιρόν και χώρα τις μέρες αυτές σε συνδυασμό με την καταλογάδην αναφορά του άλλοτε δημάρχου Κοζάνης κ. Π. Κουκουλόπουλου των προσώπων που διηύθυναν αυτήν, σημειώνω τα παρακάτω για την ιστορία και μόνον.
Στην νεότερη μορφή της η ΔΒΚ (από το 1923) δεν είχε ποτέ διευθυντή εν τη εννοία του νόμου, όμως σ’ αυτή τη θέση θήτευσαν άνθρωποι που φορές ξεπέρασαν τα κοινά μέτρα μιας δημοτικής θέσης και ενός ρόλου. Πιστεύω πως διευθυντής ενός χώρου κι ενός τρόπου (πνευματικού κυρίως) είναι εκείνος που παίρνει πάνω στους ώμους του ό,τι του αναθέτουν και γίνεται ψυχικόν και σωματικόν παρανάλωμα για να τα φέρει εις πέρας.
Ο Ν. Π. Δελιαλής ορίστηκε Βιβλιοφύλαξ από το Δήμο το 1923 όμως υπήρξε ο αναστηλωτή κι «άγιος» αυτής, λόγω του τρόπου και της θυσιαστικής του προσφοράς (θαρρείς πως γι αυτόν έγραψε ο Χ.Λ. Μπόρχες το ποίημα «Ο φύλακας των βιβλίων).
«…Τα μάτια μου δεν έχουν πλέον φως. Τα ράφια
είναι εκεί ψηλά και στην ηλικία μου πια δεν τα φτάνω…»
Με μεγάλο συγγραφικό έργο και ειδικά με τους 2 σπουδαίους τόμους των Καταλόγων της Βιβλιοθήκης έκανε αυτήν γνωστή στον κόσμο των πανεπιστημίων και ερευνητών της Ελλάδος αλλά και του εξωτερικού.
Οταν συνταξιοδοτήθηκε ανέλαβε τη ΔΒΚ ο Βασίλης Σαμπανόπουλος ο οποίος εκτελούσε τα καθήκοντά του με πάθος που έφτανε την υγιεινή υπερβολή. Με μικρό συγγραφικό έργο αλλά σημαντική ερευνητική γνώση και προσφορά στην πόλη. Οταν έφυγε από αυτήν μετά το γνωστό επεισόδιο με τον τότε δήμαρχο και πήγε στη Θεσσαλονίκη (Βιβλιοθήκη του Παπάφειου) στη θέση του ήρθε η υπάλληλος της ΔΒΚ κ. Στέλλα Κουτσιμάνη – Μαγκλάρα.
Ηδη η Βιβλιοθήκη είχε μετατραπεί σε ΝΠΔΔ με διοικητικό συμβούλιο αλλά χωρίς ποτέ να προκηρυχτεί η θέση διευθυντού λόγο των «κινδύνων» που επιφύλασσε ο ΑΣΕΠ (να έρθει δηλ. ο οιοσδήποτε από την άλλη Ελλάδα φορτωμένος με ένα κάρο χαρτιά και «χαρτιά»).
Με τη συνταξιοδότησή της, ο τότε Δήμαρχος (Π. Κκλπλς) επανέφερε τον Β.Γ. Σαμπανόπουλο στη Βιβλιοθήκη. Στη δεύτερη θητεία του αυτός εκτελούσε εν σιωπή, απόμακρος σχεδόν, τα καθήκοντα του, ασχολούμενος κυρίως με τα ξενόγλωσσα (Γερμανικά) της Βιβλιοθήκης και ετοίμαζε τον κατάλογό της έκδοσής του.
(Ενδον σημ: Τα δελτία του καταλόγου περί τα 800 τα βρήκα και τα φύλαγα στο συρτάρι του γραφείου στη Βιβλιοθήκη όταν ανέλαβα. Μέχρι να διαπιστώσω μια μέρα πως τα έκλεψαν. Αν κάποτε εμφανιστεί κατάλογος των ξενόγλωσσων της ΔΒΚ είναι έργο δικό του και ο κατάλογος έργο κλεπτών.)
Τους δύο ανωτέρω Ν. Δελιαλή και Β. Σαμπανόπουλο τους δώσαμε το όνομα σε δύο αίθουσες (μαζί με την αίθουσα Μητροπολίτη Διονυσίου) προς τιμήν τους. Ελπίζουμε να κρατηθούν και στη νέα.
Με τον πρόωρο θάνατό του ΒΓΣ (18-3-1996) και τη σύσταση του ΙΝΒΑ (καλοκαίρι του 1995) μου ανατέθηκε η διεύθυνσή του, όπως και η διεύθυνση της ΔΒΚ από τον Δήμαρχο κ. Κουκουλόπουλο· κι αυτό για την ταυτότητα του κοινού σκοπού και λόγου ότι το ΙΝΒΑ συστήθηκε κυρίως για να αναδείξει τη ΔΒΚ. Τότε η κοινή δράση και συμπόρευση ΔΒΚ και ΙΝΒΑ καθιέρωσαν την Κοζάνη ως «Πόλη του Βιβλίου» με την οποία έγινε γνωστή στο μέγα Πανελλήνιον των ανθρώπων των γραμμάτων η Δημοτική Βιβλιοθήκη.
Δεν αξιολογώ το έργο μου απλά αναφέρω τα 16 λογοτεχνικά βιβλία, το λογοτεχνικό περιοδικό Παρέμβαση με 33 χρόνια κυκλοφορίας – κρατικό βραβείο λογοτεχνίας 2014 – την εκδοτική επιμέλεια περισσότερων από 100 βιβλίων (ως ΙΝΒΑ ΔΒΚ και Παρέμβαση), τη διοργάνωση εκατοντάδων εκδηλώσεων λογοτεχνικών και πνευματικών εν γένει.
Με τη φυγή μου από ΙΝΒΑ και ΔΒΚ (2003) οι χώροι χώρισαν παρά το ενιαίον της διοίκησής τους που καθιερώθηκε με την κοινή προεδρεία σ’ αυτούς του κ. Γ. Τιάλιου του οποίου η παρουσία αλλά και η παραίτηση του υπήρξαν καθοριστικές για τη συνέχεια των δύο θεσμών. Το διευθυντικό ενιαίο έπαυσε και ο κ Κ. Ντίνας ορίστηκε διευθυντής του ΙΝΒΑ (καθηγητής στο πανεπιστήμιο, με επιστημονικό συγγραφικό έργο) στην δε Βιβλιοθήκη προϊσταμένη, μετά από απόφαση του Υπηρεσιακού Συμβουλίου των δημοσίων υπαλλήλων, ορίστηκε η υπάλληλος της Βιβλιοθήκης κ. Γιάννα Στεργιοπούλου.
***
Εν κατακλείδι όλοι οι παραπάνω, μαζί με τα μέλη των κατά καιρούς Δ. Σ. των δύο θεσμών, ο καθείς με τον τρόπο και τις δυνατότητές του, προσέφεραν στην ύπαρξη και τη συνέχεια της Βιβλιοθήκης.
Ομως τώρα το συγκλονιστικό για αυτήν γεγονός είναι η οριστική εγκατάστασή της στο νέο κτήριο. Είναι μια πρόκληση για τη Δημοτική αρχή και την διοίκηση της ΔΒΚ, όπως και μια πρόσκληση για προσωπικές θυσίες σε όσους διαχειριστούν την καθημερινότητά της.
Θα τα καταφέρουν.
Κουτσιμανη, Καραγιαννης, Σιομου, Ντινας, Σκρεκας ( Δρ. συντοπιτης απο την εθνικη βιβλιοθηκη Λονδινου ) , Στεριοπουλου,Καρανασιος, Δημοπουλος οφειλουν να στελεχωσουν το νεο ΔΣ της ΔΒΚ ωστε να προχωρησει η διαχειριση της.
o Καραγιάννης δεν μίλησε στο φορουμ αγαπητό kozan?