Τι σημαίνουν οι εξαγγελίες Μητσοτάκη για το λιγνίτη και πιθανή παράταση λειτουργίας της Μελίτης και του Αγ.Δημητρίου 5, που είχαν σχεδιαστεί να κλείσουν το 2023

Η ενίσχυση του λιγνίτη στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας γίνεται καθαρά για λόγους ασφάλειας, και έχει απολύτως προσωρινό χαρακτήρα, όπως έκανε σαφές χθες από τη Κοζάνη ο πρωθυπουργός. Το ίδιο ισχύει και για τη πιθανή παράταση λειτουργίας της Μελίτης και του Αγ.Δημητρίου 5, που είχαν σχεδιαστεί να κλείσουν το 2023, ενώ κάπως πιο σύνθετα είναι τα πράγματα για την Πτολεμαΐδα 5.

Η χθεσινή αναφορά του Κυριάκου Μητσοτάκη πως αν χρειαστεί, τότε η νέα μονάδα θα λειτουργήσει ως λιγνιτική μέχρι το 2028 παραπέμπει στα όσα εξετάζουν οι Βρυξέλλες. Συνδέεται ευθέως με τη ριζική αναθεώρηση του Fit For 55 που πρόκειται να ανακοινώσει το Μάιο η Κομισιόν, εξαιτίας της απόφασης για απεξάρτηση από τη Ρωσία, και κυρίως με τις πληροφορίες για αλλαγή στρατηγικής απέναντι στο φυσικό αέριο.

Τα βασικά σενάρια του νέου ευρωπαϊκού ενεργειακού δόγματος προβλέπουν αύξηση της χρήσης του βιομεθανίου και του πράσινου υδρογόνου, αλλά και ενισχυμένα μέτρα εξοικονόμησης σε όλο το φάσμα της οικονομίας με ταυτόχρονη μείωση της κατανάλωσης αερίου, ανεξαρτήτως πηγής προέλευσης (Ρωσία, ΗΠΑ, Κατάρ, Αλγερία).

Τα σενάρια υπαγορεύονται από τη παραδοχή ότι η παγκόσμια αγορά LNG αδυνατεί να αυξήσει την παραγωγή της, ώστε να καλύψει κατά 100% το κενό που θα αφήσει η Μόσχα. Είτε αυτό παράγεται στις ΗΠΑ, είτε στην Αλγερία, η παραγωγική δυναμικότητα των terminals και των εγκαταστάσεων υγροποιημένου αερίου είναι πεπερασμένη, επομένως μέχρι να μπουν στο παιχνίδι καινούργια, οι τιμές του αερίου, ακόμη και αν υποχωρήσουν, θα παγιωθούν σε υψηλά επίπεδα, κάποιοι μιλούν για πάνω από τα 60-70 ευρώ/ Mwh. Επίπεδα ναι μεν χαμηλότερα από τα σημερινά των 110-120 ευρώ, αλλά και πάλι ψηλά.

Εν αναμονή η ΔΕΗ

Εάν με τη λήξη του πολέμου, οι τιμές φυσικού αερίου κάνουν βουτιά (σενάριο που συγκεντρώνει λίγες πιθανότητες), η ΔΕΗ θα μπορούσε να σκεφτεί την γρήγορη χρονικά μετατροπή της Πτολεμαΐδας 5 στο συγκεκριμένο καύσιμο. Εάν αυτό δεν συμβεί και η ΕΕ ανακοινώσει το Μάιο μια πολιτική περιορισμού για τη χρήση του αερίου, τότε το σενάριο μετατροπής της Πτολεμαΐδας 5 σε μονάδα αερίου από το 2025 και μετά, θα απομακρυνθεί. Το τι θα ανακοινώσει η Κομισιόν αναμένει η ΔΕΗ για να δει τι θα κάνει. Αλλιώς θα κινηθεί αν η ΕΕ δεχθεί την ένταξη των μονάδων φυσικού αερίου σε μηχανισμό επιδότησης Capacity Reserve Mechanism (CRM) ή ΑΔΙ και διαφορετικά στην αντίθετη περίπτωση.

Στην ουσία, τα όσα ανακοίνωσε από τη Κοζάνη ο Κυρ. Μητσοτάκης για το ενδεχόμενο παράτασης λειτουργίας της Πτολεμαΐδας 5 με λιγνίτη, αφενός απαντούν σε όσους γκρινιάζουν ότι ήταν λάθος η εσπευσμένη απολιγνιτοποιήση, αφετέρου αφήνουν σκόπιμα περιθώρια ευελιξίας στην κυβέρνηση ενόψει των ευρωπαϊκών αποφάσεων.

Τι σημαίνει η αύξηση 50% της εξόρυξης λιγνίτη

Από εκεί και πέρα, η απόφαση αύξησης κατά 50% της εξόρυξης λιγνίτη γίνεται καθαρά για λόγους επάρκειας, όχι για λόγους τιμών. Η ετήσια αύξηση των παραγόμενων ποσοτήτων του πάλαι ποτέ εθνικού μας καυσίμου, από τα 10,5 εκατ. τόνους σήμερα, σε πάνω από 15 εκατ. τόνους στη διετία, θα κοστίσει στην ΔΕΗ γύρω στα 50 εκατ. ευρώ. Μεταφράζεται σε αύξηση της παραγόμενης λιγνιτικής ενέργειας στις 6,5 TWh ετησίως έναντι των 4,5 TWh που προβλέπει το σημερινό ενεργειακό ισοζύγιο..

Αρκούν για να καλύψουν το 25%

Αυτές όμως οι 2 επιπλέον TWh είναι πολύ μικρές ως ποσότητες, ώστε να πιέσουν προς τα κάτω τις τιμές χονδρικής. Τουλάχιστον όχι από μόνες τους. Σήμερα η ετήσια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα ανέρχεται στις 55 ΤWh. Εξ αυτών, οι 20 TWh παρήχθησαν πέρυσι από φυσικό αέριο. Δεδομένου λοιπόν ότι το 40% των συνολικών εισαγωγών μας σε αέριο προήλθε από τη Ρωσία, αυτό αποτέλεσε τη βάση για να παραχθούν 8 TWh ηλεκτρικής ενέργειας. Από αυτές, μόλις το 25% θα καταστεί δυνατό να καλυφθεί από τις επιπλέον 2 TWh ηλεκτρικής λιγνιτικής ενέργειας.

Πώς θα καλυφθεί η διαφορά

Η διαφορά θα καλυφθεί από έξτρα φορτία LNG, επιτάχυνση των επενδύσεων σε ΑΠΕ αλλά και πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις και βιομηχανία. Η συζήτηση για στοχευμένες κινήσεις μείωσης της κατανάλωσης από νοικοκυριά και επιχειρήσεις έχει ήδη ανοίξει σε Γαλλία και Γερμανία. Σύντομα το ίδιο θα συμβεί και στην Ελλάδα. Τα παραπάνω θα περιλαμβάνονται, όπως είπαμε, στο νέο ενεργειακό δόγμα που αναμένεται να παρουσιάσει το Μάιο η Ευρώπη, με τη θέση του φυσικού αερίου να υποβαθμίζεται έναντι άλλων τεχνολογιών και πολιτικών.

Το νέο Fit for 55 

Χαρακτηριστικά είναι τα όσα είπε ο καθηγητής του Μετσόβιου Παντελής Κάπρος στο 3ο Power & Gas Forum του Energypress. Συγκεκριμένα το νέο Fit for 55 διατηρεί τους στόχους για το 2030 στις εκπομπές ρύπων, ενώ κινείται στην κατεύθυνση ενίσχυσης των ΑΠΕ σε όλους τους τομείς, όπως και της ενεργειακής αποδοτικότητας και του εξηλεκτρισμού. Κυρίως όμως, στοχεύει σε μείωση της κατανάλωσης αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή και στη θέρμανση μέσω της χρήσης βιομεθανίου σε ποσότητες άνω των 35 δισ. κυβικών μέτρων το 2030, πράσινου υδρογόνου σε ποσότητες 20 εκατ. τόνων, καθώς και συστημάτων αποθήκευσης. Οι παραπάνω τεχνολογίες προωθούνταν με βάση το Fit for 55 περισσότερο ως επιδεικτικά έργα στην παρούσα δεκαετία, αλλά τώρα θα αποτελέσουν πυλώνες, όπως είχε αναφέρει ο κ. Κάπρος.

Χαρακτηριστικό είναι ότι το Fit for 55 προέβλεπε εισαγωγές ρωσικού αερίου 164 δισ. κ.μ. το 2025 και 131 δισ. το 2030, ενώ πλέον στρέφεται προς 74 δισ. κ.μ. και 33 δισ. αντίστοιχα, μια πολύ σημαντική διαφορά. Επίσης, η χρήση αερίου για ηλεκτροπαραγωγή προβλέπεται να μειωθεί από τα 101 δισ. κ.μ. το 2020 σε 46 δισ. κ.μ. το 2025 και σε 39 δισ. το 2030. Αντίστοιχα, η χρήση αερίου στη βιομηχανία από 93 σε 82 και εν τέλει σε 53, ενώ στα κτήρια από 134 σε 97 και το 2030 σε 62 δισ. κ.μ. Όλα αυτά ενώ το Fit for 55 προέβλεπε μείωση στην ηλεκτροπαραγωγή από τα 101 στα 90 και στα 73 δισ. κ.μ., από τα 93 στα 80 για τη βιομηχανία και από τα 134 στα 89 για τα κτήρια.

energypress.gr