kozan.gr: Aυτές είναι οι απορίες, οι προτάσεις κι οι προβληματισμοί που καταθέτει το Τοπικό Συμβούλιο Ακρινής επί της εναλλακτικής πρότασης (αντί μετεγκατάστασης) του Υπουργείου Ανάπτυξης – Tην τελική απόφαση θα την πάρουν οι κάτοικοι της Ακρινής αφού πρωτίστως ενημερωθούν, μέσω Λαϊκής Συνέλευσης στην οποία θα κληθούν να τοποθετηθούν όλοι οι θεσμικοί φορείς καθώς και Δημοψηφίσματος

To Τοπικό Συμβούλιο Ακρινής καταθέτει την καταγραφή απόψεων, προβληματισμών και προτάσεων  βελτίωσης επί της πρότασης του Υπουργείου Ανάπτυξης που αφορά την Ακρινή.

Η πρόταση λαμβάνει υπόψη την αναπτυξιακή υστέρηση που ο οικισμός της Ακρινής έχει βιώσει τα τελευταία 10 χρόνια και προωθεί έργα ανάπτυξης με περιβαλλοντικό και αναπτυξιακό πρόσημο. Ειδικότερα, τα στοιχεία της προτεινόμενης συνολικής πρότασης του Υπουργείου Ανάπτυξης, περιλαμβάνουν τα κάτωθι:

1. Κατασκευή και απόδοση σε μια ενεργειακή κοινότητα, στην οποία μέτοχοι θα είναι οι κάτοικοι της Ακρινής της λειτουργίας και των εσόδων ενός φωτοβολταϊκού σταθμού ισχύος 20 MW.
2. Ενεργειακή αναβάθμιση όλων των κατοικιών της Ακρινής (από το πρόγραμμα εξοικονομώ του ΥΠΕΝ και από πόρους του Πράσινου Ταμείου, σε συνεργασία με το Δήμο Κοζάνης και την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας με αξιοποίηση και του ΠΕΠ)
3. Αναβάθμιση των υποδομών (δρόμοι, ύδρευση, αποχέτευση, δημόσιοι χώροι, κτλ.) και δημιουργία ενός πρότυπου «Πράσινου Οικισμού»
4. Εγκατάσταση και κατασκευή Φ/Β στις κατοικίες έως 6Kw και εφαρμογή ενεργειακού συμψηφισμού για τη μείωση των ηλεκτρικών καταναλώσεων των κατοικιών
5. Κατάρτιση των κατοίκων της Ακρινής σύμφωνα με τις απαιτούμενες νέες δεξιότητες
6. Δημιουργία ενός κέντρου επιχειρηματικότητας και τεχνολογικής καινοτομίας για τις νέες και τους νέους της Ακρινής με σκοπό την επαγγελματική τους υποστήριξη
7. Δημιουργία Επιχειρηματικής/Βιοτεχνικής/Βιομηχανικής ζώνης σε μικρή απόσταση από τον οικισμό προκειμένου να εγκατασταθούν νέες τεχνολογικά προηγμένες επιχειρήσεις με τη στήριξη του προγράμματος δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης (νέος αναπτυξιακός νόμος, Ν.4864/21 περί στρατηγικών επενδύσεων 4872/21) και να δημιουργηθούν νέες ποιοτικές θέσεις εργασίας, μεταξύ άλλων, και στους κατοίκους της Ακρινής

Σχετικά με την πρόταση του Υπουργείου προς τους κατοίκους του οικισμού της Ακρινής, υπάρχουν ερωτήματα που χρήζουν διευκρινήσεις και επίσης τονίζεται ότι η Ακρινή  θα πρέπει να αντιμετωπίζεται κατ’ εξαίρεση.

Σχετικά με την πρώτη πρόταση:

• Που θα κατασκευαστεί αυτό το πάρκο και ποιο το μέγεθος της έκτασης αυτής;
• Ποιο το χρονοδιάγραμμα κατασκευής, ο χρόνος λειτουργίας και ζωής του Φ/Β;
• Στις οικονομικές ωφέλειες, προβλέπεται πως κάθε οικογένεια θα απολαμβάνει από την συμμετοχή της στην Ενεργειακή Κοινότητα 4.318 ευρώ/έτος. Αυτό σημαίνει ότι το πάρκο θα λειτουργεί με σταθερή τιμή πώλησης της Ηλεκτρικής Ενέργειας ώστε να διασφαλιστεί το προαναφερόμενο εισόδημα; Η τιμή πώλησης της kwh με την συνεχιζόμενη ανάπτυξη των Α.Π.Ε. προβλέπεται να είναι φθίνουσα. Το Φ/Β πάρκο θα είναι συνδεδεμένο σε καθεστώς λειτουργικής ενίσχυσης, ώστε να μην συμμετέχει σε ανταγωνιστική διαδικασία της Ρ.Α.Ε.;
• Τα έσοδα αυτά θα φορολογούνται;
• Μετά το τέλος λειτουργίας του Φ/Β θα υπάρξει οικονομική υποχρέωση αποκατάστασης του περιβάλλοντος από την ενεργειακή κοινότητα ή δυνατότητα επαναλειτουργίας της ενεργειακής κοινότητας με αντικατάσταση του εξοπλισμού;
• Πως θα καμφθεί το γεγονός ότι κάποιοι πολίτες ήδη συμμετέχουν σε άλλες ενεργειακές κοινότητες;
• Πρέπει να διευκρινιστεί πως προσδιορίζεται ο κάτοικος της Ακρινής. Ένας κάτοικος του εξωτερικού ή εντός Ελλαδικού χώρου που δεν κατοικεί τώρα στην Ακρινή, θα θεωρείται κάτοικος της Ακρινής και ως κατ’ επέκταση θα έχει δυνατότητα συμμετοχής στην ενεργειακή κοινότητα;

Σχετικά με την δεύτερη πρόταση:

• Σε όλα τα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης που έχουν προηγηθεί, βασική προϋπόθεση είναι η νομιμότητα του χώρου αναβάθμισης. Θα ισχύει κάτι τέτοιο και στην περίπτωση της Ακρινής; Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι λόγω της μετέωρης κατάστασης της μετεγκατάστασης, είναι δεδομένο ότι οι περισσότεροι κάτοικοι δεν έχουν μπει στη διαδικασία τακτοποίησης των αυθαιρέτων τους και ταυτόχρονα δεν προτίθενται να μπούνε σε διαδικασία τακτοποίησης με σκοπό τη συμμετοχή τους στη συγκεκριμένη πρόταση.
• Θα ήταν χρήσιμο να δοθούν τα στοιχεία, σχετικά με το πόσες κατοικίες έχουν συμμετάσχει σε προηγούμενα προγράμματα του εξοικονομώ μέχρι και σήμερα. Ταυτόχρονα να διευκρινιστεί αν όσοι έχουν συμμετάσχει στο παρελθόν σε τέτοια προγράμματα και έχουν πληρώσει για τη συμμετοχή τους, αν υπάρξει κάποια μέριμνα ώστε αυτό το ποσό των 14.000ευρώ που έχει προβλεφθεί να το κάνουν χρήση στην ιδιοκτησία τους;
• Το κόστος της ενεργειακής αναβάθμισης θα καλύπτεται πλήρως και οριζόντια;
• Θα εντάσσονται στο πρόγραμμα κατοικίες που βρίσκονται σε ειδικό καθεστώς π.χ. σε κατάσταση υποθήκης ή μη ηλεκτροδοτούμενα;

Σχετικά με την τρίτη πρόταση:

• Τι σημαίνει επακριβώς «πράσινος οικισμός»; Υπάρχει κάποια σύνδεση σχετικά με ένα αντίστοιχο εγχείρημα από το Ε.Π. “Περιβάλλον – Αειφόρος Ανάπτυξη (ΕΠΠΕΡΑΑ) 2007 – 2013”, με το πρόγραμμα «Πράσινες Αγροτικές και Νησιωτικές «Κοινότητες» – Νέο Πρότυπο Ανάπτυξης», στο οποίο συμμετείχαν δύο οικισμοί της Δυτικής Μακεδονίας, το Νεστόριο και η Ελάτη, το οποίο έτυχε αποδοχής από τις τοπικές κοινωνίες, αλλά δυστυχώς δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.

     Με βάση το ΣΔΑΜ όπου προβλέπεται ποσό για την μελέτη μετατροπής του

     οικισμού σε πρότυπο οικισμό, αν υπάρχει να μας κοινοποιηθεί οποιαδήποτε

     μελέτη, παρουσίαση ή τεχνικό δελτίο που να σχετίζεται με την πρόταση αυτή.

Σχετικά με την τέταρτη πρόταση:

• Θα δοθούν χρήματα σε κάθε δικαιούχο με την μορφή επιδότησης ή θα αναλάβει την εγκατάσταση και κατασκευή Φ/Β κάποια εταιρία σε όλες τις κατοικίες;
• Υπάρχει η διασφάλιση ότι θα υπάρξει επάρκεια δικτύου (Χωρητικότητα Δικτύου) ώστε να είναι εφικτή η διασύνδεση των Φ/Β με το δίκτυο;
• Τα Φ/Β στέγης θα είναι 100% επιδοτούμενα και θα είναι επιλέξιμες όλες οι κατοικίες του οικισμού, ηλεκτροδοτούμενες ή μη (εννοείται ότι με την κατασκευή του Φ/Β οι ενδιαφερόμενοι θα προβούν στην ανάλογη σύνδεση ηλεκτρικής ενέργειας μέσω μετρητή);

Σχετικά με την πέμπτη πρόταση:

• Ποιος φορέας θα έχει την ευθύνη για την υλοποίηση του προγράμματος και ποιες είναι οι νέες δεξιότητες;
• Η κατάρτιση των κατοίκων της Ακρινής, θα είναι ξεχωριστό πρόγραμμα σε σχέση με τους ανέργους της υπόλοιπης περιοχής;
• Πως προκύπτει η εκτιμώμενη ωφέλεια των 6.000 ευρώ/οικογένεια; Με βάση τον παραπάνω υπολογισμό προβλέπεται: 6000 Χ 450 = 2.700.000 ευρώ, για την κατάρτιση των ανέργων της Ακρινής.

Σχετικά με την έκτη πρόταση:

• Ποιος θα καλύπτει το λειτουργικό κόστος, ποιος ο χρονικός ορίζοντας λειτουργίας του και ποιος φορέας θα έχει την ευθύνη υλοποίησης του προγράμματος;

Σχετικά με την έβδομη πρόταση:

• Που θα πραγματοποιηθεί ο χώρος λειτουργίας της Επιχειρηματικής / Βιοτεχνικής / Βιομηχανικής Ζώνης;
• Θα υπάρξει προτεραιότητα των κατοίκων της Ακρινής, στις νέες θέσεις εργασίας και στις νέες επενδυτικές δράσεις;
• Ποιος είναι ο χρονικός ορίζοντας λειτουργίας και ποιος ο φορέας που θα διαχειριστεί την επιχειρηματική ζώνη;

Ακολουθούν προτάσεις οι οποίες σχετίζονται με τα επιμέρους στοιχεία της πρότασης του Υπουργείου.

Σχετικά με την πρώτη πρόταση:

• Με δεδομένο, ότι κάθε Ενεργειακή Κοινότητα επιτρέπεται (Ν.4602/2019 ΦΕΚ 45^Α) να κατέχει Φ/Β μέχρι 18ΜW, θα χρειαστεί να ιδρυθούν πάνω από μία ενεργειακές κοινότητες. Θα πρέπει να διερευνηθεί η δυνατότητα μεγαλύτερης εγκατεστημένης ισχύος ώστε να προκύψει μεγαλύτερη ωφέλεια από την υπάρχουσα, ως αναγνώριση της ασυνέπειας της πολιτείας και της ζημίας που υπέστησαν οι κάτοικοι της Ακρινής. Προτείνεται η δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων συνολικής ισχύος από 54MW ως 60 MW.
• Να συσταθεί ομάδα εργασίας με τη συμμετοχή του Συμβουλίου της Κοινότητας και υπηρεσιακών παραγόντων με σκοπό την επίλυση των καταστατικών ζητημάτων όπου αποφασιστικό ρόλο θα έχουν οι κάτοικοι.

     Η σύνθεση της ενεργειακής κοινότητας (ποιοι ορίζονται ως μέλη) να γίνει με      κριτήρια που θα προτείνει το Συμβούλιο της Κοινότητας Ακρινής στη Λαϊκή        Συνέλευση όπου οι επικρατέστερες προτάσεις αν είναι περισσότερες από μία, θα

     τεθούν σε ψηφοφορία και η πλειοψηφούσα πρόταση ανεξαρτήτως του αριθμού των

     προτάσεων θα είναι αποδεκτή και θα επικυρωθεί.

          Η ψηφοφορία των επικρατέστερων προτάσεων της Λαϊκής Συνέλευσης που θα κρίνουν το ποιοι ορίζονται ως μέλη (αν είναι περισσότερες από μία)  να γίνει   ταυτόχρονα με το δημοψήφισμα στο ερώτημα που θα προκύψει επί της πρότασης του Υπουργείου.

• Να υπάρχει πρόβλεψη για υποσταθμό μεγαλύτερης ισχύος κατά 10MW, έτσι ώστε να καλυφθούν ανάγκες που μπορεί να προκύψουν από τις υπό δημιουργία ενεργειακές κοινότητες που προβλέπονται στην πρόταση και σε καμία άλλη που έχει συσταθεί ή θα συσταθεί από μερίδα κατοίκων της Ακρινής.
• Παράδοση Φ/Β στην Ενεργειακή Κοινότητα έτοιμο προς λειτουργία για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Θα πρέπει να είναι σαφές, πως η ενεργειακή κοινότητα των κατοίκων δεν θα πρέπει να επιβαρυνθεί με καμιά δαπάνη που να αφορά την κατασκευή και έναρξη λειτουργίας του Φ/Β ή των Φ/Β πάρκων.

Σχετικά με τη δεύτερη πρόταση:

• Επιλέξιμες όλες οι οικίες του οικισμού ηλεκτροδοτούμενες ή μη.
• Να είναι επιλέξιμες και χρηματοδοτούμενες στο 100% των δαπανών.
• Να υπάρξει πρόβλεψη αποζημίωσης των κατοικιών που ήδη έχουν προβεί σε κάποια ενεργειακή αναβάθμιση.
• Να υπάρξει νέο πρόγραμμα «Διατηρώ», το οποίο θα καλύπτει παρεμβάσεις που δεν καλύπτει το πρόγραμμα Εξοικονομώ.
• Να μην επηρεάσει η αυθαίρετη δόμηση των κατοικιών στην ένταξη και υλοποίηση του προγράμματος ενεργειακής αναβάθμισης, δίνοντας την δυνατότητα στους δικαιούχους να ρυθμίσουν με πολύ ευνοϊκούς όρους τις αυθαιρεσίες των ιδιοκτησιών τους και να μπορούν χωρίς επιβάρυνση να συμμετέχουν στην ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου που έχει γίνει πλέον υποχρεωτική σε όλα τα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης.

Σχετικά με την τρίτη πρόταση:

• Να προστεθεί η πρόβλεψη δημιουργίας ανοικτού – υπαίθριου μουσείου ενέργειας – λιγνίτη σε κοινόχρηστο χώρο του οικισμού Ακρινής, για ανάδειξη της βιομηχανικής κληρονομίας της ευρύτερης περιοχής.
• Η βελτίωση των υποδομών αποτελούν ελάχιστη υποχρέωση της πολιτείας, που δεν ικανοποιήθηκε τα προηγούμενα χρόνια και δεν αποτελούν επιπλέον πρόταση για τον οικισμό. Με βάση την πρόταση που κατατέθηκε, προβλέπεται ωφέλεια 28.000 ευρώ/οικογένεια, δηλαδή 28.000 Χ 450 = 12.600.000 ευρώ, άρα θα πρέπει να διαμορφωθεί πρόταση έργων τουλάχιστον σε αυτό το ύψος.

Σχετικά με την τέταρτη πρόταση:

• Τα Φ/Β Στέγης να είναι 100% επιδοτούμενα, να είναι επιλέξιμες όλες οι κατοικίες του οικισμού, ηλεκτροδοτούμενες ή μη (εννοείται ότι με την κατασκευή του Φ/Β οι ενδιαφερόμενοι θα προβούν στην ανάλογη σύνδεση ηλεκτρικής ενέργειας μέσω μετρητή). Σε περίπτωση υπερπαραγωγής ενέργειας (Ηλεκτρικής) σε σχέση με την κατανάλωση η διαφορά αυτή να υπάρχει η δυνατότητα πώλησής της, ώστε να αποφέρει ένα επιπλέον εισόδημα στον ιδιοκτήτη.
• Διασφάλιση ύπαρξης του αναγκαίου ηλεκτρικού χώρου (Χωρητικότητα Δικτύου) ώστε να είναι εφικτή η διασύνδεση των Φ/Β με το δίκτυο. Δεδομένου ότι η εγκατάσταση των Φ/Β θα γίνει αδαπάνως για τους έχοντες κατοικία στο χωριό, είναι σημαντικό ο ΔΕΔΔΗΕ να απαντήσει θετικά στα αιτήματα σύνδεσης ανεξάρτητα από την χωρητικότητα του δικτύου του.
• Αύξηση της ισχύος έως 10kW, αναλόγως του αριθμού παροχής του μετρητή, όπου και καθορίζεται η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας της κατοικίας, λαμβάνοντας υπόψη και τον μέσο όρο καταναλώσεων ηλεκτρικής ενέργειας που προκύπτει από καταναλώσεις του προηγούμενου ημερολογιακού έτους.
• Προτείνεται το ίδιο μέτρο να εφαρμοστεί και στις λίγες (έστω) βιοτεχνίες και κτηνοτροφικές επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στο αγρόκτημα Ακρινής. Να πάει αναλογικά με τις καταναλώσεις τους.
• Όλα τα δημόσια κτίρια της Ακρινής (Σχολείο, Κοινοτικό Κατάστημα, Πολύκεντρο, Εκκλησίες, Κτίρια Συλλόγων κ.λ.π) να είναι ενεργειακά αυτόνομα με χρήση σύγχρονων και καινοτόμων τεχνολογιών.

Σχετικά με την πέμπτη πρόταση:

• Στην κατάρτιση και στην εκπαίδευση σε νέες δεξιότητες, να έχουν δυνατότητα συμμετοχής όλοι οι κάτοικοι, όχι μόνο οι άνεργοι.

Σχετικά με την έκτη πρόταση:

• Εφόσον το Κέντρο Επιχειρηματικότητας και τεχνολογικής καινοτομίας έχει ένα ολοκληρωμένο και σαφή ρόλο, θα μπορούσε να συμπεριληφθεί στην πέμπτη πρόταση και να αποτελέσουν μια κοινή δομή.

Σχετικά με την έβδομη πρόταση:

• Να υπάρξει ειδικό καθεστώς μεταχείρισης για τους κατοίκους της Ακρινής που θέλουν να εγκατασταθούν στο συγκεκριμένο επενδυτικό χώρο.
• Προτείνουμε να εξεταστεί και η αξιοποίηση των 1800 στρεμμάτων πλησίον της Ακρινής για τα οποία έχει συντελεστεί η αναγκαστική απαλλοτρίωση και είναι αδιατάρακτη. (Να υπάρξει μέριμνα, σχετικά με τα γόνιμα εδάφη). Αν δοθούν χωράφια υψηλής παραγωγικότητας να δοθούν αναλογικά και οριζόντια στους κατοίκους της Ακρινής, στη βάση της αρχής των ίσων δικαιωμάτων των κατοίκων.

Επιπρόσθετες προτάσεις

1. Υλοποίηση κατασκευής του νέου επαρχιακού δρόμου σε αντικατάσταση του κατεστραμμένου επαρχιακού δρόμου Ε35 από τις δραστηριότητες της ΔΕΗ Α.Ε. όπως ορίζεται ως υποχρέωσή της σύμφωνα με το έγγραφο με αρ. πρωτ. 37445/1829 17-9-2013 της Α.Δ.Η.-Δ.Μ.(ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ.Σ.) σε αντικατάσταση του παλιού επαρχιακού δρόμου Ε35 επαρχιακού δικτύου ο οποίος έχει καταστραφεί με υπαιτιότητα της ΔΕΗ Α.Ε. και έχουν εγκριθεί οι περιβαλλοντικοί όροι κατασκευής της με χρονική διάρκεια δέκα (10) ετών.
2. Με δεδομένο πως ο οικισμός έχει υποστεί σημαντικό περιορισμό του ζωτικού του χώρου (Απαλλοτριώσεις ΔΕΗ, Αποθέσεις κ.λ.π.), δεν θα πρέπει να κατασκευαστούν νέες μονάδες Α.Π.Ε. (Φωτοβολταϊκοί και Αιολικοί Σταθμοί) πριν εκπονηθεί ένα ειδικό χωροταξικό σχέδιο που θα θέτει του απαραίτητους περιορισμούς, ώστε να προστατευθούν όλες οι παραγωγικές δραστηριότητες που αναπτύσσονται ή προβλέπεται να αναπτυχθούν στην περιοχή. Με εξαίρεση τις προτεινόμενες ενεργειακές κοινότητες της συγκεκριμένης πρότασης.
3. Ρητή δέσμευση της Πολιτείας ότι δεν θα γίνει περαιτέρω επέκταση του ορυχείου προς το αγρόκτημα της Ακρινής για εξόρυξη λιγνίτη, καθώς αυτό θα στερήσει ζωτικό χώρο της γεωργίας και κατ’ επέκταση και της κτηνοτροφίας.
4. Διάθεση εδαφών για καλλιέργεια χωραφιών υψηλής παραγωγικότητας στους κατοίκους της Ακρινής, που απαλλοτριώθηκαν για εξόρυξη λιγνίτη χωρίς αυτή να έχει συντελεστεί.

1. Ο ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου εξασφάλιζε με την λειτουργία του, την άρδευση των χωραφιών στο σύνολο σχεδόν της Δημοτικής Ενότητας Ελλησπόντου και κατ’ επέκταση στην κοινότητα Ακρινής. Να υπάρξει μέριμνα έτσι ώστε να συνεχιστεί η εκμετάλλευση των υδάτων και μετά την παύση λειτουργίας των εργοστασίων.
2. Να χαρακτηριστεί πλησίον του οικισμού της Ακρινής ένας χώρος ειδικής φορολογικής ζώνης με ειδικά φορολογικά κίνητρα.

Αφού αποσαφηνιστούν τα ανωτέρω σε κάθε περίπτωση την τελική απόφαση θα την πάρουν οι κάτοικοι της Ακρινής αφού πρωτίστως ενημερωθούν, μέσω Λαϊκής Συνέλευσης στην οποία θα κληθούν να τοποθετηθούν όλοι οι θεσμικοί φορείς και Δημοψηφίσματος.