Το κείμενο τούτο για το Λευτέρη Ελευθεριάδη γράφεται για δυο λόγους. Πρώτα για να τον ευχαριστήσω για τη σπάνια ευκαιρία που μου έδωσε με την πρόσκληση που μου έστειλε να παρακολουθήσω την εκδήλωση που οργάνωσε και παρουσίασε στη μνήμη της συζύγου του Ελευθερίας (Ρίτας) και της Κρητικοπούλας μάνας, Θεοδώρας Αβαράκη –Πιτένη, στην αίθουσα Στέγης του Ποντιακού Πολιτισμού στην Κοζάνη, το βράδυ τη Παρασκευής, 19-5-2017, σε συνεργασία με τις Διοικήσεις της Στέγης Ποντιακού Πολιτισμού Κοζάνης και του Συλλόγου Κρητών Ν. Κοζάνης «Η ΜΕΓΑΛΟΝΗΣΟΣ». Και πήγα. Η αίθουσα, αν κι εργάσιμη μέρα, με τα μαγαζιά ανοιχτά ακόμα, ως εκείνη την ώρα, δεν άργησε να γεμίσει από κόσμο, που προσήλθε να τον ακούσει ν’ αφηγείται την αυτοβιογραφία του κορυφαίου Κρητικού ποιητή και λογοτέχνη Νίκου Καζαντζάκη, πάνω, ειδικότερα, στο κομμάτι εκείνο, που αναφέρεται στην «πορεία και τη διαμονή του στο μοναστήρι του Σινά». Ο άλλος λόγος, ο δεύτερος, είναι για να τον συγχαρώ για τη δουλειά του, που μόλις έπεσε η αυλαία στη σκηνή, όλοι τη χάρηκαν και την καμάρωσαν, βραβεύοντάς την με παρατεταμένα χειροκροτήματα. Πραγματικά, ο Λευτέρης Ελευθεριάδης έχει το χάρισμα του καλού αφηγητή, με λόγο καθαρό και μεταδοτικό, που τον ακούς, όπως και το παραμύθι.
Όσοι παραβρέθηκαν στην εκδήλωση, δε τη χάρηκαν μόνο, όπως είπα και λίγο παραπάνω, αλλά και ωφελήθηκαν απ’ όσα άκουσαν. Κι όταν λέω ωφελήθηκαν, εννοώ τα πολλά μηνύματα που περιείχε το κείμενο του Νίκου Καζαντζάκη, που αφηγήθηκε, τόσο παραστατικά, ο Λευτέρης Ελευθεριάδης, δείχνοντας ότι τα ζούσε πρώτα ο ίδιος. Και τι μηνύματα, απ’ αυτά που μιλούν για το Θεό, τη ζωή και τον άνθρωπο, την ελευθερία, την ευθύνη, το χρέος, την ευτυχία, δηλαδή μηνύματα, οικουμενικά, πανανθρώπινα, διαχρονικά. Στο νου μου, όλη την ώρα, γύριζαν και ξαναγύριζαν τα μηνύματα αυτά, που σε παραπέμπουν σε φράσεις του Νίκου Καζαντζάκη, που έμειναν ιστορικές. Στέκομαι σε μερικές μόνο απ’ αυτές, για να μην κουράσω: «Η ράτσα σου είναι το μεγάλο σώμα, το περασμένο, το τωρινό και το μελλούμενο», «Έχουμε όλοι τον ίδιο αρχηγό. Εσύ τον λες Οδυσσέα, άλλος Κωνσταντίνο Παλαιολόγο. Εγώ… τον αρχηγό αυτής της ράτσας το λέω Ακρίτα. Η λέξη αυτή μου αρέσει πιο πολύ, γιατί ευθύς ως την ακούσεις τινάζεται μέσα σου πάνοπλος ο αιώνιος Έλληνας που μάχεται ακατάπαυστα στις άκρες, στα σύνορα. Στα κάθε σύνορα, εθνικά, πνευματικά, ψυχικά», «Το πρώτο σου χρέος, εχτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα, είναι να νιώσεις μέσα σου όλους τους προγόνους. Το δεύτερο, να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους. Το τρίτο σου χρέος, να παραδώσεις στο γιο τη μεγάλη εντολή να σε ξεπεράσει», «Δεν το φοβάμαι το Θεό, αυτός καταλαβαίνει και συχωρνάει. Τους ανθρώπους φοβάμαι. Αυτοί δεν καταλαβαίνουν και δε συχωρνούν», «Σαν δε φτάσει ο άνθρωπος στην άκρη του γκρεμού, δε βγάζει στην πλάτη του φτερούγες να πετάξει», «Ν’ αγαπάς την ευθύνη, να λες εγώ, εγώ μονάχος μου, θα σώσω τον κόσμο. Αν χαθεί, εγώ θα φταίω»
Ο Λευτέρης Ελευθεριάδης, με την εκδήλωση αυτή, έκαμε δυο πνευματικά μνημόσυνα, το ένα στην κυρά του σπιτιού του και την αρχόντισσα της καρδιάς του, την αγαπημένη του σύζυγο Ελευθερία (Ρίτα), και μητέρα των παιδιών του (Σοφίας και Περικλή) και το άλλο, όπως χαρακτηριστικά σημειώνει στην πρόσκλησή του, «στην Κρητικοπούλα μάνα Θεοδώρα Αβαράκη-Πιτένη», σύζυγο, του συμπολίτη μας, Πιτένη Αγαμέμνονα, με την ευχή να είναι η εκδήλωση αυτή «ένα κερί ζεστό, αναμμένο στη μνήμη τους». Μ’ ένα λόγο έκαμε το χρέος του. Για τούτο και πρέπει να είναι ευτυχής. Κι όπως έλεγε ο Νίκος Καζαντζάκης, «ευτυχία είναι να κάνεις το χρέος σου. Κι όσο πιο μεγάλο είναι αυτό το χρέος, τόσο πιο μεγάλη είναι και η ευτυχία».
Άξιος ο κόπος του! Όσο για το δικό μου κείμενο, ας είναι κάτι σαν μικρό ευχαριστήριο και συγχαρητήριο μαζί, στον κόπο του, που αψηφά, αφού αυτό που κάνει, το ξέρει καλά και το αγαπά και το υπηρετεί με πάθος, χρόνια πολλά, τώρα, ερασιτεχνικά!
Ευάγγελος Κ. Ντάγκας
Κοζάνη
